دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ | نقد فیلم لینکلن

آخرین فیلم استیون اسپیلبرگ در مورد آخرین روزهای زندگی یکی از محبوب‌ترین رئیس جمهورهای آمریکا آبراهام لینکلن است. ژانر فیلم زندگی‌نامه‌ای است و اشاراتی به واقعیات تاریخی دور از انتظار نیست…
هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ | نقد فیلم لینکلن
هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ | نقد فیلم لینکلن

[كد مطلب: 1749]

نويسنده‌: رضا محمودی

آخرین فیلم استیون اسپیلبرگ در مورد آخرین روزهای زندگی یکی از محبوب‌ترین رئیس جمهورهای آمریکا آبراهام لینکلن است. ژانر فیلم زندگی‌نامه‌ای است و اشاراتی به واقعیات تاریخی دور از انتظار نیست.
این نقد را از دو منظر می‌توان دنبال کرد؛ منظر اول اینکه آیا هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ و دیدگاهی دیگر، زندگی لینکلن است. بررسی اجمالی این دو نگاه در مورد فیلم لینکلن همچون دو خط است که ابتدا یک سر آن‌ها از همدیگر فاصله دارد و در انتها به هم‌دیگر می‌پیوندند و نتیجه را شکل می‌دهند.
آیا هدف وسیله را توجیه می‌کند. یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که بسیار سعی شده تا به صورتی توجیه شود و کمتر توضیحی روشن و دقیق درباره آن مطرح شده است. چه بهتر که برای توضیح این جمله مصداق را مشخص کنم تا در حد توان‌ بحث را باز کرده باشم. هدف تصویب قانون منع برده ‌داری است و وسیله هم پیشنهادهای مختلف کاری به نمایندگان مجلس و ادامهٔ جنگی باشد که بر سر برده ‌داری رخ داده است -که صلح نکردن و ادامهٔ آن به تصویب قانون منع برده‌داری کمک می‌کند-.
می‌توان فلسفی نگاه کرد و به‌‌ همان اندازه که تصویب قانون منع برده‌داری برای بشریت مفید است، گماشتن نمایندگان مجلسی که به عنوان حق‌الرأی سِمتی بیش از حد کفایتشان دریافت کرده‌اند برای بشریت مضر باشد. مجادله بر سر چنین بحثی که جان و مال اهالی تعداد زیادی از بشریت در خطر است به نظر اشتباه می‌آید و‌‌ همان بهتر که قبول کنیم در این مصداق خاص هدف وسیله را توجیه می‌کند زیرا چشم‌اندازی برای آیندهٔ بشریت است.
لینکلن در خانواده‌ای متوسط رو به پایین آمریکایی بدنیا آمده است. تحصیلات آکادمیک بالایی نداشته و با توجه به مطالعات فراوان کتابهای مختلف علمی و هوش بالا به سرعت پیشرفت می‌کند و در ایالات متحدهٔ آمریکا مقام ریاست جمهوری را کسب می‌کند. آبراهام در زندگی‌اش مدت زیادی کارگر هم بوده است. او سفیدپوست بود ولی همچون هم سن و سال‌های سیاه‌پوست‌اش نمی‌توانست به دانشگاه برود منتها با دلیلی دیگر که آن را مشکلات مالی می‌نامند. چنین فردی مهم‌ترین کاری که در زمان ریاست‌جمهوری‌اش انجام می‌دهد تصویب قانون منع برده‌داری است.
داستان فیلم از زمانی شروع می‌شود که لینکلن وقتی برای تصویب قانون منع برده‌داری ندارد. و به جایی ختم می‌شود که لینکلن توسط دشمنان‌اش در خود آمریکا کشته می‌شود. درامی که لینکلن را به تصویر می‌کشاند در بردارندهٔ داستانی با سر و شکلی زندگینامه‌ای است و حول محور یک شخصیت حرف‌ها و عملکرد‌هایش می‌چرخد. مهم‌ترین نکاتی که در مورد فیلمنامه‌ قابل ذکر است: یک، لینکلن شدیدا به مردم و ایمانشان به دولت اهمیت می‌دهد در عین حال به شدت روحیه‌ای دیکتاتوری دارد و در هر صورت حرف خودش را به کرسی می‌نشاند تا حدی که یار غارش، (وزیر او) برخی اوقات از تصمیمات لینکلن مطلع نیست. نکته‌ای دیگر؛ سکانس ابتدایی فیلم است. با آنکه این سکانس پایان فیلم را همچون نگاه به تاریخ برای مخاطب افشا می‌کند ولی به شدت در همزاد ‌پنداری مخاطب با لینکلن تأثیر گذار است و کاربردی هوشمندانه دارد، «آبراهام لینکن با دو سرباز در میدان جنگ صحبت می‌کند سرجوخهٔ اول سیاه‌پوستان با احترام در حال صحبت با رئیس جمهور می‌باشد و سرجوخه دوم مدام بین حرف این دو إن قلت وارد می‌کند» و این کار بی‌ادبانه را ناخواسته چندین بار تکرار می‌کند. یکی از حرف‌های قابل برداشت این سکانس آمادگی مخاطب برای مواجه با شروع داستان است. در این حد که مخاطب بداند لینکلن چه کار مهمی انجام داده است و چه انسان‌های دور از ادبی را با تصویب این قانون مؤدب کرده است. و یا اینکه سرجوخه دوم بالاخره فردی را از مهم‌ترین شخصیت‌های کشورش پیدا کرده است که می‌تواند با او هم‌ دردی کند و به صحبت‌های‌اش گوش دهد. سرجوخه دوم در چنین موقعیتی از هیچ فرصتی دریغ نمی‌کند شاید هم می‌داند که لینکلن در جوانی‌اش همچون اوست که از یک سری امتیاز‌ها مانند رفتن به کالج بی‌بهره بوده است و درد کشیده.
و اما عملکرد کارگردان برای اینکه فرم و محتوا با همدیگر یکی شوند چگونه بوده است؟ اسپیلبرگ با توجه به سابقه‌اش به خوبی نشان داده که از طرف‌داران پروپاقرص مکتب نمادگرایی است و با نشان دادن هاله‌ای کمرنگ از نور و رنگ و رو رفتگیِ رنگ‌های فیلم این موضوع را به وضوح به نمایش گذاشته است. جَوی خفقان‌آور را به مخاطب‌اش القاء می‌کند که در لحظات پایانی فیلم زمانی که لایحه به اجرا درآمده است، سکانسی قرار گرفته که «لینکلن به همراه همسرش درون کالسکه‌ای نشسته‌اند» در این صحنه فیلم رنگ و لعابی زیبا به خود گرفته و ندای امید را به گوش مخاطبان‌اش می‌رساند و مسئله‌یِ وسیله‌یِ رسیدن به این آرامش را توجیه می‌کند که زین پس مشکلی پیش نخواهد آمد و کنایه به نمایندگانی دارد که بدون داشتن کفایت کافی و فقط برای دادن رأی مثبت بر سر می‌زهایی نشسته‌اند که از پس ادارهٔ آن‌ها برنمی‌آیند که در آخر خود لینکلن این مسئلهٔ بی‌کفایتی را به جان خرید و کشته شد برای پیشرفت بشریت.

منبع:فیلم نوشتار

مقاله

نویسنده رضا محمودی

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
Powered by TayaCMS