دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

آثار زیانبار دروغگویی

No image
آثار زیانبار دروغگویی

دروغگويى به هر شكل كه باشد بى‌صداقتى را همراه خود دارد و اثر وضعى را هم داراست، از اين نظر علماى اخلاق سفارش مى‌كنند كه حتّى گناهانى را كه در مواقع ناچارى جايز دانسته شده است، حتى‌الامكان مرتكب نشويم. بعضي‌جاها اشخاصي توجيه مي‌كنند كه دروغ مصلحتي گفتم، درست است كه دروغ مصلحتي داريم، اما اثر وضعيش را مي‌گذارد، يعنى علاوه بر اينكه اثر تكليفى اش، جهنم و تجسّم عمل است، يك اثر وضعى نيز در اين دنيا دارد. و لذا اگر واقعا دروغ مصلحتي هم باشد و عقاب نداشته باشد، اثر دروغ كه مثل بي‌اعتمادي و... را خواهد گذاشت؛ مثل شراب، كه اگر كسي فكر مي‌كرد توي ليواني آب هست لذا نوشيد و بعد متوجه شد شراب بوده است، گرچه گناه نكرده و عقاب ندارد، اما آن شخص حتما مست خواهد شد، چرا كه از اثرات شراب است. بعضي از فرمايشات و اثرات دروغ و نشانه‌هاي شخص دروغگو آنطور كه از آيات و روايات استفاده مي‌شود عبارتند از:

 1. روسياهی دروغگويان

خداوند عزّ و جلّ مي‌فرمايد[الزمر/ 60]روز قيامت خواهى ديد كسانى را كه بر خدا دروغ‌ بستند رويشان سياه شده‌ است.

2. محروميت از نماز شب

يكي ديگر از آثار دروغ گفتن اين‌است كه طرف از روزي كه برايش مقدّر شده بود محروم شود. همانطور كه حسين بن حسن كندى از امام جعفر صادق (عليه السّلام) نقل كرده كه فرمود: « شخص گاهى دروغى گويد و باعث آن شود كه از روزى مقدّرش محروم شود، گفتم چگونه از روزى محروم مى‌‌شود؟ فرمود: اثر دروغ گفتن موفّق نشدن به نماز شب است، و چون از نافله شب محروم ماند، از روزى مقدّر بى‌‌نصيب شود»[1]. يكي ديگر از نشانه‌هاي آدم دروغگو بي‌عقلي اوست. هشام بن حكم گويد: امام كاظم (عليه السلام) به من فرمود: «اى هشام - عاقل دروغ‌ نگويد اگر چه دلخواه او باشد. »[2]

3. ويرانی خانه و كاشانه

حضرت باقر (عليه السلام) فرمود: «... بدرستى كه قسم دروغ‌ و قطع رحم، خانه‌ها را ويران و خالى از اهل و خانمان كند، و خويشاوندى را از جا بركند، و از جاى بركندن خويشى‌ مايه قطع نسل شود. »[3]

 4. جرأت به گناه‌های بزرگ

سيد العابدين على بن الحسين (عليه السلام): «از دروغ‌ كوچك و بزرگ، جدى و شوخى، بپرهيزيد، كه چون كسى دروغ‌ كوچك گفت كم‌كم به بزرگ هم جرات مى‌‌كند»[4]. على بن رئاب گويد: شنيدم حضرت صادق (عليه السّلام) مي‌فرمود: « سرشت و طبيعت مومن دروغ‌ و بخل و زناكارى نيست»[5]. همچنين أمير المومنين على (عليه السّلام‌) مي‌فرمايند: «هيچ بنده‌اى مزه ايمان را نچشد، مگر آنگاه كه دروغ- چه به شوخى و چه به جدّى- را ترك كند»[6].

5. خدا او را تكذيب كند

عبداللّه بن عجلان گويد: امام صادق (عليه السّلام) مي‌فرمود: «چون بنده‌‌اى راست گويد نخستين كس كه او را تصديق كند خدا خواهد بود، و خودش نيز داند كه‌ راستگو است، و هر گاه دروغ گويد اوّل كس كه او را تكذيب كند خداست و خود نيز داند كه دروغگو است»[7].

6. مبارزه با خدا

يعقوب احمر گويد: امام صادق (عليه السّلام) فرمود: «هر كس (نزد قاضى براى اثبات حقّى يا نفى آن) قسم ياد كند و خود بداند كه دروغ مي‌گويد، گوئى به مبارزه با خداى عزيز و جليل برخاسته است»[8].

اينها تنها بخشي از هزاران اثر مخرب و ويران‌كننده دروغ است، لذا خانواده‌اي كه ميل به كمال دارند، ناگزير به برنامه‌ريزي جهت پيشگيري از اين سم هلاك‌كننده هستند.

معجون قوی تقويت روح

همان‌گونه كه بدن انسان نياز به ويتامين‌هاي گوناگوني دارد و خداوند ميوه‌هاي متنوعي براي تامين اين نيازهاي متنوع خلق كرده است روح انسان هم نياز‌هاي متنوعي دارد كه خداوند در اين جهت نيز عبادت‌هاي متنوعي را قرار داده است تا نيازهاي روحي او تامين شود. به عنوان مثال نمازهاي يوميه را واجب نموده است كه انسان روزي 5 مرتبه خود را در چشمه سار رحمت الهي شست‌وشو دهد تا غبار گناه را از وجود خود پاك نمايد و نماز سپري باشد در مقابل هجوم شيطان و هواي نفس. بعد از چندين ساعت دل مشغولي‌هاي مادي و دنيايي اين نماز است كه به دل انسان جلا مي‌دهد و نور الهي را در وجود انسان منعكس مي‌نمايد. روزه قواي روحي انسان را در مقابل شهوت و شكم پرستي تقويت مي‌كند و به انسان طعم نعمت‌هاي الهي را گوشزد مي‌كند و انسان هنگام روزه است كه درك مي‌كند يك ليوان آب چقدر ارزش دارد و او چنان ناتوان است كه نمي‌تواند بدون همين ليوان آب زندگي كند... و هر كدام از حج، زكات، امر به معروف و نهي از منكر ويتامين‌هاي خاصي دارند كه يك روح براي سالم ماندن به آنها نياز دارد. در اين ميان اعتكاف را مي‌شود معجون عبادت‌ها نام برد چون اعتكاف مخلوطي از چند عبادت بسيار قوي است كه بخش اعظمي‌از نياز‌هاي روح را تامين مي‌كند. در اين معجون عبادي موادي همچون نماز قرار دارد كه در رواياتي بسيار زيبا از مولي متقيان وارد شده است كه ايشان فرمودند: نماز شست‌وشو‌دهنده گناهان است، نماز قلعه و دژ محكمي‌است كه نماز گزار را از حملات شيطان حفظ مي‌نمايد«1»ماده ديگر اين معجون روزه است، آن هم روزه در ايام البيض ماه رجب كه در روايتي از نبي گرامي‌اسلام وارد شده است كه ايشان فرمودند: هر كس سه روز از وسط ماه رجب را روزه بدارد و شب‌هايش به نماز شب قيام كند از دنيا رحلت نمي‌كند مگر با توبه نصوح. «2»در اين معجون بسيار قوي ويتامين ديگري همچون حضور در مسجد وجود دارد كه اين حضور بسيار آرامش بخش است. همان‌گونه كه در روايتي از رسول گرامي‌اسلام اينگونه نقل شده است كه ايشان فرمودند: هر كس كه مسجد خانه اش باشد خداوند آسايش و آرامش و عبور از صراط را براي او ضمانت مي‌كند و مومن در مسجد همانند ماهي در درياست. «3»ماده ديگري كه اين معجون را تشكيل مي‌دهد، عمل‌ ام داود است كه از با عظمت‌ترين اعمال مستحبي در طول سال به حساب مي‌آيد و در آن دعاي استفتاح و اعمال معنوي ديگري وجود دارد، در فضيلت دعاي استفتاح اينگونه روايت شده است كه امام صادق عليه‌السلام فرمودند: دعاي استفتاح، دعايي است كه با آن درهاي آسمان باز مي‌شود و خواننده آن، دعايش در همان ساعت مستجاب مي‌شود و براي كسي كه آن را بخواند پاداشي جز بهشت نيست. «4»اين عبادت زيبا به حج هم شباهت زيادي دارد همان‌گونه كه در احرام برخي موارد حرام مي‌شود براي معتكف هم برخي موارد مانند بيرون رفتن از مسجد، روزه نگرفتن و... ممنوع است. كمترين زمان براي اعتكاف سه روز است و اين سه روز فرصت مناسبي است كه انسان به دور از شلوغي‌ها و مشغله‌ها، نهال تفكر را در وجود خود شكوفا سازد و به وسيله آن نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و ره صد ساله را يك شبه طي كند همان‌گونه كه در روايات بسيار زيبايي از رسول اكرم وارد شده است كه ايشان فرمودند: يك ساعت تفكر بهتر از 70 سال عبادت است«5» و اعتكاف فرصتي است براي تفكر، البته تفكري كه به معنويت و شناخت الهي انسان اضافه كند نه هر تفكري...

پی نوشت‌ها:

ا- شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ج 20 ص 313 و غرر الحكم ص 56.

2-اعتكاف تطهير صحيفه اعمال ص 29.

3- مستدرك الوسايل ج 3 ص 444.

4- اعتكاف ابرار موسسه‌دار الهدي ص 107.

5- مصباح الشريعه-ترجمه مصطفوي ص 423.

مقاله

جمع آوری و تدوین رسول غفارپور

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.
Powered by TayaCMS