دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

آثار فردی و اجتماعی ظلم

No image
آثار فردی و اجتماعی ظلم

 خيلي از مصائب، مشكل‌ها و گرفتاري‌ها حاصل بي‌توجهي به حقوق غير و ظلمي است كه در حق ديگران روا مي‌داريم و برعكس رعايت حقوق ديگران و احترام آنان، موجب سلب عذاب دنيوي مي‌شود. ظلم در لغت به معناي ستم و آزار آمده است. اصل آن به معناي ناقص كردن و كم كردن حق يا گذاشتن شي در غير موضع خود است. بنابراين آزار رساندن به ديگران و حق ديگران را پايمال كردن از مصاديق آشكار و بارز ظلم است. ظلم از اعظم گناهان است. بلكه با كمي دقت و تحليل عقلي بايد گفت زشتي گناهان ديگر هم به مقدار ظلمي است كه در آنهاست. در واقع ظلم خروج از عدالت و حد وسط است و عدل نيز دادن حق هر صاحب حق است و دوام و بقاي حيات به عدل است. حضرت رسول اكرم (ص) مي‌فرمايد: بالعدل قامت السموات والارض. يكي از فلسفه‌های بعثت انبياء در سوره مباركه حديد آيه 25 برقراري قسط بيان شده است: همانا ما پيغمبران خود را با ادله و معجزات فرستاديم و برايشان كتاب و ميزان نازل كرديم تا مردم به راستي و عدالت گرايند و آهن را كه در آن هم سختي و كارزار و هم منافع بسيار بر مردم است نيز براي حفظ عدالت آفريديم تا معلوم شود كه خداوند رسلش را با ايمان قلبي ياري خواهد كرد كه خدا بسيار قوي و مقتدر است. ظالمان، بيدادگران و ستمگران از فلاح و رستگاري و سعادت بي‌بهره‌اند و نصيبي نخواهند برد و در گروه شقاوتمندان و تيره بختان قرار خواهند گرفت، بنابراين واژه ظلم چنان مفهوم جامعي دارد كه هرگونه نگاه و فسادي را در بر مي‌گيرد. هر نوع ستم و ظلم از سوي ستمگران، براي آنان اثر وضعي به جا خواهد گذاشت، اثر وضعي ظلم در دنيا اين است كه سرانجام انسان ستمگر و ظالم، در دنيا به نابودي و بدبختي خواهد رسيد و در آخرت نيز هرگز روي سعادت و رستگاري را نخواهد ديد. بلكه او در دوزخ ابدي گرفتار خواهد شد. از نظر قرآن هر كسي كه به نفس خود يا به غير ظلم كند ظالم است. در عرف، ظلم به غير و كسي را كه به حقوق مردم تجاوز مي‌كند مي‌گوييم ظالم، ولي ظلم در قرآن مجيد اعم است از كسي كه ظلمش به غير يا خود يا حق‌الله باشد و بزرگ‌ترين ظلم شرك به خداست. بر اساس خطبه 176 امام علي (ع) در نهج البلاغه ستم بر سه گونه است: ستمي كه نابخشودني است. ستمي كه بازخواست شود. ستمي كه بخشيده شود. ستمي كه نابخشودني است شرك به خداست. خداي متعال مي‌فرمايد: خداوند گناه شرك به خودش را نمي‌آمرزد. (سوره مباركه نساء آيه 48) ستمي كه بخشوده مي‌شود ظلم كردن بنده در حق خويش است اما ستمي كه از آن بازخواست شود ظلم كردن بعضي از بندگان بر بعضي ديگر است. قصاص در قيامت سخت است. بدترين ظلم‌ها، ظلم به ضعيف است. فرق نمي‌كند، چه در روابط خانوادگي و چه در روابط اجتماعي، بدين معنا كه در كانون خانواده نبايد احترام بر مبناي ترس باشد، هميشه كوچك‌ترها از اعمال قدرت بزرگ‌ترها در ترس و اضطراب باشند و بزرگ‌ترها خود را با جربزه بدانند يا در روابط اجتماعي تحت هر عنواني از موقعيت خود سوءاستفاده كرده و به زيردستان يا ارباب رجوع ظلم كنند و به تدريج اهداف سازماني را فداي منافع شخصي و ارضاي قدرت و جاه طلبي نمايند. بنابراين چه محيط خانواده باشد يا محيط اداري و... در صورت فقدان درك و اقدام متقابل و وظيفه‌شناسي و مسئوليت‌پذيري، حاكميت جبر و زور و ظلم و اقتدار و توسل به قوه قهريه سبب مي‌شود آن جامعه بي‌روح و زوال پذير باشد. پيامبر اكرم (ص) مي‌فرمايد ملك و فرمانروايي با كفر قابل بقاست، ولي با ظلم قابل بقا نيست. پس اگر ما دو جمعيت داشته باشيم، يك جمعيت مسلمان ولي نسبت به همديگر ظالم باشند و جمعيت ديگر كافر، اما نسبت به خودشان عدالت و انصاف داشته باشند، از نظر دنيوي جامعه كافراني كه اهل عدالتند پايدارتر است. تاريخ بارها و بارها اين حقيقت را اثبات كرده كه دنيا ممكن است با كفر ادامه يابد، اما با ظلم قابل دوام نيست. از اين رو قرآن به ظالمان هشدارهايي مي‌دهد: افرادي كه ظلم مي‌كنند خدا لطفش را از آنان برمي‌دارد، هدايتشان نمي‌كند و آنان راه هدايت و حق را به سبب آنكه اسبابش را از دست داده‌اند پيدا نمي‌كنند. (سوره مباركه بقره، آيه 258) . افرادي كه ظلم مي‌كنند، رستگار نمي‌شوند. (سوره مباركه انعام آيه 21). براي ظالمان روز قيامت شفيع و دلسوزي نيست. (سوره مباركه غافر آيه 11) . ظالمان نبايد نسبت به نتيجه ظلمشان خوشحال باشند از اينكه احتكار كردند، گران فروشي يا كم فروشي كردند و... باعث خواهد شد كه از طريق ديگر به اشكال مختلف آن ظلم‌ها به خودشان برگردد. ظلم به هر شكل و نوعي مذموم است، زيرا جزاي تكويني ظلم موجب تخريب قلوب مي‌شود، دل رحيم را قسي مي‌كند و فرد، سنگدل مي‌شود. ظلم روح پاك را آلوده مي‌كند و از بين مي‌برد. امام سجاد (ع) مي‌فرمايد: اگر كسي به مسلمان و برادر ديني خود ظلم بكند، از مدار ما اهل بيت(ع) خارج مي‌شود.

تكبر و برتری‌جويی

 از امام صادق (ع) سوال شد: كمترين درجه الحاد چيست؟ فرمود: كمترين درجه آن كبر است. امام باقر (ع) فرمود: عزت روپوش خدا و بزرگ منشى زيرپوش خداست پس هر كس به يكى از آنها دست درازى كند خداوند در دوزخ سرنگونش كند. شرح: روپوش و زيرپوش استعاره است براى اختصاص عزت و بزرگ منشى به خداى تعالى چنان كه روپوش و زيرپوش هر كسى مختص به خود اوست. امام باقر (ع) فرمود: بزرگ منشى روپوش خداست و متكبر با خدا منازعه مى كند. امام صادق (ع) فرمود: هر كه به سنگينى ذره اى تكبر در دل خود داشته باشد داخل بهشت نشود. امام باقر و امام صادق (ع) فرمودند: متكبران (در روز قيامت) به صورت مور درآيند و مردم آنها را پايمال كنند تا آن گاه كه خدا از حساب آنها فارغ شود. امام صادق(ع) فرمود: هيچ كس لاف بزرگى نزند جز به سبب ذلتى كه در خود مى بيند.

مقاله

جمع آوری و تدوین رسول غفارپور

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
Powered by TayaCMS