دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حجاب

یکی از وظایف شرعی زنان، پوشاندن خود از مردان نامحرم است. اصل وجوب حجاب – با اختلافی که در مقدار آن وجود دارد – یکی از ضروریات دین و بی‌گمان مورد اتفاق و اجماع همه علمای اسلام است.
No image
حجاب
حجاب تکلیف زن در برابر اعضاء خانوادۀ خود نیست، بلکه وظیفه او در قبال افراد اجتماع است. بنابراین هیچ حقی در مقابل این تکلیف برای اعضاء خانواده، حتی شوهر ثابت نمی‌شود و شوهر نمی‌تواند در ثبوت یا سقوط آن نقشی داشته باشد به عبارت دیگر شوهر نمی‌تواند به بهانه چشم پوشی از حق خود، مانع حجاب زن شود، بلکه این جامعه است که به دلیل داشتن حق صیانت از فساد و فحشا، تکلیف حجاب را برای زن تعریف نموده است. واژۀ حجاب واژه حجاب در دو معنای اسمی و مصدری استعمال شده است. معنای مصدری آن «پوشاندن» و مرادف با واژه «ستر» است و معنای اسمی آن حائل یعنی، چیزی است که میان دو شیء جدایی اندازد مانند، پرده، دیوار، لباس تاریخچه حجاب بنابر گواهی متون تاریخی در اکثر قریب به اتفاق ملّت‌ها و آئین‌های جهان، حجاب در بین زنان معمول بوده است هر چند در طول تاریخ گاه با اعمال سلیقه حاکمان و عالمان، تشدید یا تخفیف یافته است ولی هیچ‌گاه به طور کامل از بین نرفته است. (1) دانشمندان، تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ما قبل تاریخ نسبت می‌دهند.(2)امّا از نصوص دین برمی‌آید که اصل پوشش که برخواسته از عفت و حیاست پیشینه‌ای برابر با حیات بشر دارد چنان‌که در قرآن کریم دربارۀ زندگی بهشتی آدم و حوا از پوشش زشتی‌هایشان با برگ درختان سخن به میان آمده است.(3) علل پیدایش حجاب در میان ملّت‌ها در این‌که علّت پیدایش حجاب در آئین‌ها و تمدن‌های مختلف چه بوده است نظرات گوناگونی ارائه شده است. مخالفان حجاب سعی کرده‌اند جریان ‌های ظالمانه‌ای را برای آن ذکر کنند و بین حجاب در اسلام و غیر اسلام فرقی قائل نشده‌اند. آنان معتقدند پیدایش حجاب می‌تواند ریشه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی داشته باشد از جمله: 1. میل به ریاضت و رهبانیت و دوری از زنان به عنوان بزرگ‌ترین خوشی ‌مرد. 2. عدم امنیت اجتماعی برای زنان که باعث پرده‌نشینی آنان شده است. 3. حسادت و خودخواهی مردان و دور کردن زن از دسترس نگاه دیگران. مسلّماً هیچ‌کدام از این علل و ریشه‌ها در پیدایش حجاب در اسلام نقش نداشته است بلکه علّت فطری حجاب را می‌توان تدبیری دانست که زن با یک نوع الهام فطری، برای حفظ ارزش و موقعیت خویش در برابر مرد به کار برده است. حجاب زن برخواسته از حیا و عفت غریزی است که او را بر آن داشته تا خود را از مردان دور نگه دارد و عشق و طلب و احترام آنان را نسبت به خود برانگیزاند. ادلّه فقهی وجوب حجاب وجوب حجاب را می‌توان از برخی آیات قرآن و بسیاری از روایات استنباط کرد: 1- « وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا »؛ زنان نباید زینت‌های خود را آشکار سازند مگر آن مقداری که به طور معمول ظاهر است. مقصود آیه کریمه نهی از آشکار کردن زینت‌های پنهانی زن اس 2- « وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى‌ جُیُوبِهِنَّ »؛ زنان باید روسری‌های خود را بر روی سینه خود انداخته و حائل قرار دهند. 3- «یا ایها النبی قل ازواجک و نباتک ونساء المؤمنین یدنین علیهنّ جلبابهن....»؛ ای پیامبر به همسران و دختران خویش و به زنان مؤمن بگو جلباب (چادر یا مقنعه بلند) خود را به تن خویش نزدیک سازند. حدود حجاب اغلب فقها برآنند که بر زن پوشاندن همه بدن، جز چهره و دو کف دست واجب است. برخی دیگر پوشاندن همه بدن را واجب دانسته و بعضی فقط چهره را استثناء کرده‌اند. فوائد حجاب 1. سلامت روانی زن: حجاب همچون حفاظی است که زن را از آسیب‌پذیری، ترس و اضطراب روانی مصون نگه می‌دارد. 2. آرامش روحی مرد: وجود حریم میان زن و مرد با پوشش، هیجان‌ها و التهاب‌های جنسی مرد را کاهش می‌دهد. 3. افزایش امنیت اجتماعی زنان: نیاز به امنیت در زنان بیشتر از مردان است. حجاب آنان را از سوء استفاده‌های جنسی مصون می‌دارد. 4. استحکام پیوند خانوادگی: حجاب زن را به خانواده وفادار نموده از عشق‌های آزاد محفوظ می‌نماید، نیز زمینه لذت جویی مردان در اجتماع را از بین می‌برد و لذت‌های آنان را به درون‌ خانه مختص می‌کند. 5. افزایش بهره‌وری شغلی و مشارکت اجتماعی: برهنگی عامل کشیده شدن تمتعات جنسی از محیط خانه به اجتماع شده و قهراً نیرو و بازدهی کار در اجتماع را ضعیف می‌کند. 6. بالا بردن ارزش و احترام زن: زنان وقتی خود را می‌پوشانند برای مردان رویاتی‌تر، پر جاذبه‌تر و گرانبها‌تر و ارزشمند می‌شوند. استثنائات حجاب 1. محارم زن؛ کسانی که ازدواج زن با آنان حرام ابدی است مانند پدر، برادر، عمو، دایی، پدرشوهر و... 2. در برابر خواستگار؛ آشکار کردن برخی زینت‌ها و زیبایی‌ها از جمله موی سر و بیش از گردی صورت در صورتی که فساد نداشته باشد. 3. زنان پیر و سالخورده؛ آنان که امید ازدواج و هوس بر آنان نیست می‌توانند روسری خود را بردارند. 4. در ضرورت عقلی و شرعی؛ مانند نجات غریق و درمان مریض در صورتی که منوط به رفع پوشش باشد. منابع: 1) جلیل ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان، ص 51؛ ویل‌دورانت، تاریخ تمدن، ج 11، ص 520. 2) علی‌اکبر، علویقی، زن در آینۀ تاریخ، ص 120. 3) ر.ک: سوره اعراف، آیه 22.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.
Powered by TayaCMS