دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

جنگ جسر

No image
جنگ جسر

كلمات كليدي : جنگ جسر، فتوحات، مثني بن حارثه، پوران دخت، ابوعبيده بن مسعود

در جریان فتوحات اسلامی یکی از نبردهایی که اعراب مسلمان در آن مغلوب شدند، جنگ جسر (=پل) است که در عراق نزدیک رود فرات اتفاق افتاد. عموم مورخان، سال وقوع این نبرد را 13 هجری[1] و در ماه رمضان[2] یا ماه شعبان[3] ذکر کرده‌اند.[4] برخی نیز همانند ابن سعد در «الطبقات الکبری» سال وقوع این نبرد را 14 هجری نوشته‌اند.[5]

مثنی بن حارثه،[6] در نامه‌ای به خلیفه وقت، عمر، آشفتگی اوضاع ایران را برای او شرح داد؛ سپس خود به مدینه رفت به او گفت:

«ما با ایرانیان جنگ کردیم و بر ایشان هجوم بردیم، اکنون عده‌ای از مهاجر و انصار را به همراه من روانه کن تا با ایشان به جهاد به‌پردازیم؛ عمر هم پس از سخنرانی و تحریک اعراب، «ابوعبیده بن مسعود بن عمر ثقفی» را به فرماندهی ایشان انتخاب همراه مثنی بن حارثه به عراق فرستاد ».[7]

«پس از اینکه مثنی بن حارثه اوضاع عراق را برای عمر بازگو کرد 4 هزار نفر را به همراه ابوعبید ثقفی، سلیط انصاری و مثنی بن حارثه به سوی عراق روانه کرد»[8]

بنا به نوشته مقدسی «در این زمان پادشاه ایران پوران دخت، دختر کسری؛ رستم حاکم آذربایجان، را به جنگ با اعراب فرا خواند و به او وعده داد که در صورت پیروزی همسر وی خواهد شد. رستم ابتدا جالینوس را فرستاد، اما او از ابوعبیده شکست خورد سپس ذوالحاجب را به جنگ اعراب فرستاد».[9] بلاذری می‌نویسد:

«ایرانیان چون از اجتماع اعراب باخبر شدند مروان شاه ذوالحاجب را که ملقب به بهمن جادویه بود،[10] به مقابله با آن‌ها فرستادند»

ایرانیان در این زمان شهر جبره را از دست داده بودند و منتظر فرصتی بودند تا خطر جدید را دفع کنند.[11] احتمالاً تعداد نیروهای سپاه ایران در این جنگ بیش از ده هزار نفر بوده است که تعدادی فیل به همراه داشتند.[12] سپاه اسلام را نیز پنج هزار،[13] تا 10 هزار نفر[14] نوشته‌اند.

ابوعبیده ثقفی فرمانده اعراب مسلمان دستور داد بر روی آب فرات پل بستند.[15] نیروهای بهمن جادویه (مردان شاه حاجب) در سمت شرقی فرات و سپاه ابوعبیده در سمت غربی فرات مستقر بودند.[16] ابوعبیده علی‌رغم مخالفت سلیط انصاری لشکر اسلام را از پل عبور داد.[17] با عبور مسلمانان از پل جنگ آغاز گشت. در ابتدای جنگ نزدیک بود ایرانیان شکست بخورند اما کشته شدن برادر ابوعبیده و چند نفر دیگر که پرچم‌دار جنگ بودند،[18] به ایرانیان نیرو و جسارت بخشید،[19] علاوه بر این اسب‌های لشکر اسلام از فیل‌های قوی هیکلی که در لشکر ایران بود، رم کرده از صحنه گریختند.[20] در نهایت مسلمانان شکست خوردند.[21] نیروهای باقیمانده مسلمانان، به فرماندهی مثنی بن حارثه به سمت پل برگشتند. اما پل را شکسته یافتند.[22] عده‌ای از مسلمانان از ترس کشته شدن خود را به آب افکندند و غرق شدند.[23] بقیه با خبر ناگوار شکست به مدینه بازگشتند.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

جنگ قادسیه

No image

ابو لولوء

No image

جنگ نهاوند

No image

جنگ جسر

No image

فتح قم

پر بازدیدترین ها

No image

جنگ نهاوند

No image

جنگ قادسیه

No image

جنگ جسر

No image

ابو لولوء

No image

فتح قم

Powered by TayaCMS