دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 289 نهج البلاغه : ضرورت عبرت گرفتن

حکمت 289 نهج البلاغه به موضوع "ضرورت عبرت گرفتن" می پردازد.
No image
حکمت 289 نهج البلاغه : ضرورت عبرت گرفتن

متن اصلی حکمت 289 نهج البلاغه

موضوع حکمت 289 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 289 نهج البلاغه

289 وَ قَالَ عليه السلام مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ

موضوع حکمت 289 نهج البلاغه

ضرورت عبرت گرفتن

(اخلاقى، اجتماعى)

ترجمه مرحوم فیض

289- امام عليه السّلام (در باره پند نپذيرفتن) فرموده است 1- چه بسيار است عبرتها و پندها (از روزگار و پند دهندگان) و چه كم است پند پذيرفتن

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1230)

ترجمه مرحوم شهیدی

297 [و فرمود:] پندها چه بسيار است و پند گرفتن چه اندك به شمار.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 415)

شرح ابن میثم

281- و قال عليه السّلام:

مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ

المعنى

أراد بالعبر محالّ الاعتبار و هو في معرض التوبيخ للسامعين على ترك الاعتبار.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 394 و 395)

ترجمه شرح ابن میثم

281- امام (ع) فرمود:

مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ

ترجمه

«چه قدر پند و عبرتها فراوان و پند پذيرى اندك است»

شرح

مقصود امام (ع) از عبرتها، جاى عبرت گرفتن است، در صدد سرزنش شنوندگان است كه چرا پند نمى گيرند.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 668 و 669)

شرح مرحوم مغنیه

297- ما أكثر العبر و أقلّ الاعتبار.

المعنى

الاعتبار أي المعتبرون. و كل الحياة- ما تقدم منها و ما تأخر- عبر نافعة، وعظات بالغة. و لا من يخشى و يعتبر. و سبق القول في ذلك، و ان السر في قلة الاعتبار أن الانسان في الأغلب يقاد بعاطفته لا بدينه و عقله.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 396 و 397)

شرح شیخ عباس قمی

307- ما أكثر العبر و أقلّ الاعتبار.«» ما أوجز هذه الكلمة و ما أعظم فائدتها و لا ريب أنّ العبر كثيرة جدّا، بل كلّ شي ء في الوجود ففيه عبرة، و لا ريب أنّ المعتبرين بها قليلون، و أنّ الناس قد غلب عليهم الجهل و الهوى، و أرداهم حبّ الدنيا، و أسكرهم خمرها، و أنّ اليقين في الأصل ضعيف عندهم، و لو لا ضعفه لكانت أحوالهم غير هذه الأحوال

( . شرح حکم نهج البلاغه، . ص230و231)

شرح منهاج البراعة خویی

(286) و قال عليه السّلام: ما أكثر العبر و أقلّ الإعتبار.

المعنى

اقتبس هذه الحكمة من قوله تعالى «وَ كَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْها وَ هُمْ عَنْها مُعْرِضُونَ».

الترجمة

وه چه بسيار است عبرت انگيز، و چه اندك است عبرت گير.

  • چه بسيار است عبرت خيز و درمان چه كم آن كس كه عبرت گيرد از آن

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 289)

شرح لاهیجی

(332) و قال (- ع- ) ما اكثر العبر و اقلّ الاعتبار يعنى گفت (- ع- ) كه چه بسيار است اسباب عبرت و چه اندكست عبرت گرفتن

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 319)

شرح ابن ابی الحدید

303: مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ ما أوجز هذه الكلمة و ما أعظم فائدتها- و لا ريب أن العبر كثيرة جدا- بل كل شي ء في الوجود ففيه عبرة- و لا ريب أن المعتبرين بها قليلون- و أن الناس قد غلب عليهم الجهل و الهوى- و أرداهم حب الدنيا و أسكرهم خمرها- و إن اليقين في الأصل ضعيف عندهم- و لو لا ضعفه لكانت أحوالهم غير هذه الأحوال

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 203)

شرح نهج البلاغه منظوم

[288] و قال عليه السّلام:

ما اكثر العبر و أقلّ الإعتبار.

ترجمه

چه بسيار است عبرتها و چه قدر كم است عبرت گرفتنها است.

نظم

  • جهان در چشم مرد با بصيرتپر است از پند و از اندرز و عبرت
  • بود كم ليكن آن كو پند گيردبدل اندرز و عبرت در پذيرد
  • بود اسباب عبرت گر چه بسيارولى گيراى عبرت نيست در كار
  • نگر در پارس اندر تخت جمشيدكه روزى همسرى كردى بخورشيد
  • كنون از گردش چرخ دورنگى از آن مانده ستون و تخته سنگى
  • اثر پيدا نه از جمشيد و نى جام ز كيكاوس و كيخسرو نه فرجام
  • ببين فرعون را كاندر لب نيلبساطى گستراندى ميل در ميل
  • نه از فرعون و از قصرش اثرها است نه از كسرا و ايوانش خبرها است
  • بنوشروان چرا سدّ راه چاره استچرا فرش بهارستانش پاره است
  • كجا نعمان شد و كاخ خور نق كجا تبّع شد و آن تاج و بيدق
  • تمامى مارشان اندر بيوت استمكانشان جاى جغد و عنكبوت است
  • بعبرت لوح آنان گر بخوانى بسوى اعتبار اسبى جهانى

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 75 و 76)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

خطبه 236 نهج البلاغه : ياد مشكلات هجرت

خطبه 236 نهج البلاغه موضوع "ياد مشكلات هجرت" را مطرح می کند.
No image

خطبه 237 نهج البلاغه : سفارش به نيكوكارى

خطبه 237 نهج البلاغه موضوع "سفارش به نيكوكارى" را بررسی می کند.
No image

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 : وصف شاميان

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 موضوع "وصف شاميان" را مطرح می کند.
No image

خطبه 240 نهج البلاغه : نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان

خطبه 240 نهج البلاغه موضوع "نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان" را بررسی می کند.
No image

خطبه 241 نهج البلاغه : تشويق براى جهاد

خطبه 241 نهج البلاغه به موضوع "تشويق براى جهاد" می پردازد.

پر بازدیدترین ها

No image

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 : مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 به تشریح موضوع "مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان" می پردازد.
No image

حکمت 139 نهج البلاغه : علمى، اخلاقى، اعتقادى

موضوع حکمت 139 نهج البلاغه درباره "علمى، اخلاقى، اعتقادى" است.
No image

حکمت 445 نهج البلاغه : راه غرور زدایی

حکمت 445 نهج البلاغه به موضوع "راه غرور زدایی" می پردازد.
No image

حکمت 289 نهج البلاغه : ضرورت عبرت گرفتن

حکمت 289 نهج البلاغه به موضوع "ضرورت عبرت گرفتن" می پردازد.
No image

حکمت 127 نهج البلاغه : ضرورت ياد مرگ

حکمت 127 نهج البلاغه موضوع "ضرورت ياد مرگ" را بیان می کند.
Powered by TayaCMS