دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

مفهوم صبر و تَصَبُّر در کلام امام باقر(ع)

انجام واجبات و ترک محرمات، حرکت در مسیر رستگاری و سرافرازی است.
مفهوم صبر و تَصَبُّر در کلام امام باقر(ع)
مفهوم صبر و تَصَبُّر در کلام امام باقر(ع)

حجت الاسلام دکتر جواهری

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی

انجام واجبات و ترک محرمات، حرکت در مسیر رستگاری و سرافرازی است. انسان‌هایی که اهل انجام واجبات و ترک محرّمات هستند، روز قیامت با ندای الهی فرا خوانده می‌شوند و به بهشت می‌روند. امام محمد باقر علیه‌السلام فرموده‌اند «إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَی مُنَادٍ عَنِ اللَّهِ یَقُولُ أَیْنَ أَهْلُ الصَّبْرِ؟ قَالَ فَیَقُومُ فئام مِنَ النَّاسِ، ثمَّ یُنادی أین المتصبّرون؟ فیقوم فئام من الناس. زمانی که روز قیامت فرا برسد منادی فریاد می‌زند: صابران کجایند؟ پس گروهی از مردم قیام می‌کنند. سپس منادی فریاد بر می‌آورد: متصبّران کجایند؟ پس گروهی از مردم به پا می‌خیزند. از امام پرسیده شد: ما الصابرون و المتصبّرون؟ صابران و متصبران کیستند؟ امام فرمودند: الصابرون علی اداء الفرائض و المتصبّرون علی ترک المحارم (بحارالانوار، ج 78، ص 176) صابر بر ادای واجبات و متصبّران بر ترک محارم، با ندای الهی فرا خوانده می‌شوند.

نصوص قرآنی و حدیثی، امر و نهی الزامی الهی و فرمان پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، واجبات و محرمات را نشان می‌دهد. وظیفه اصلی انسان‌ها، انجام فرایض و ترک محارم الهی است. بنابراین، باید واجبات شرعی و محرمات دینی را شناخت و واجب را به پا داشت و انجام داد و حرام را کنار گذاشت و پرهیز کرد. انسان‌های اهل واجبات و ترک محرمات، در روز قیامت از انسان‌های برجسته و ممتاز خواهند بود که مخاطب ندای رهایی‌بخش الهی قرار خواهند گرفت.

 در این حدیث، دو نوع از صبر تعریف شده است؛ صبر بر آراستگی به طاعت خدا در انجام واجبات و صبر بر پیراستگی از معصیت خدا با ترک محرمات که دو بخش از سه بخش نظام صبر در قرآن و حدیث است. صبر بر معصیت نیز، در مفهوم با همین دو قسم صبر پیوند دارد. انجام واجبات و ترک محرمات برای قرار گرفتن در گروه صابران و برخورداری از امتیازات و فضیلت‌های با ارزش صابران، کافی است. فاعل واجبات و تارک محرمات، صابری است که از همه آثار صبر و پاداش آن بهره خواهد برد. تَصَبُّر، خود را به شکیبایی واداشتن و از خود بردباری نشان دادن و تحمل صبر و بازحمت صبر کردن معنا می‌شود. مطابق روایت امام باقر علیه السلام، صابران کسانی هستند که واجبات را انجام می دهند و بر سختی فعل واجب و اجرای فرمان الهی صبر می کنند. اما متصبران، افرادی هستند که خود را برای ترک حرام، به صبر وادار می کنند. این افراد با جهاد اکبر بر هوا و هوس، شهوت و غضب و وسوسه های شیطان چیره و پیروز می‌شوند. این گروه، خویشتن داری می کنند و خود را از لذت گناه باز می‌دارند. نگهداری خویشتن ازگناه و صبر برای ترک آن، تصبر است.

روزنامه خراسان

دوشنبه اول آبان ماه 1396

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

نگاهی به رفتارشناسی اهل نفاق از دیدگاه قرآن

نگاهی به رفتارشناسی اهل نفاق از دیدگاه قرآن

نقش منافقان در جامعه اسلامی، نقشی بسیار مخرب و زیانبار است. حساسیت قرآن به این دسته از شهروندان به خوبی نشان می‌دهد که نمی‌توان به صرف شهروندی با همه افراد جامعه یکسان برخورد کرد و حقوق یکسانی را برای همگان به طور مطلق قائل شد؛ بلکه می‌بایست ملاحظاتی در نحوه تعامل با دسته‌هایی از افراد جامعه اعمال کرد.
مجالست با بدان در فضای مجازی

مجالست با بدان در فضای مجازی

فضاي مجازي هرچند که به نظر مي رسد که مجاز باشد و حقيقت نيست، ولي اگر دقت شود معلوم مي شود که حقيقت است نه مجاز؛ زيرا فضايي که امروز از آن به مجازي ياد مي شود، جلوه اي از دنياي حقيقي و واقعي است.
نقل 80 حدیث مُسلّم از ائمه اطهار(ع)

نقل 80 حدیث مُسلّم از ائمه اطهار(ع)

حجت‌الاسلام ناصر رفیعی نکات و مصادیق برجسته‌ای از بُعد ولایتمداری و جایگاه علمی حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)بیان کرده است که در ذیل می‌آید.
نسبت عدالت و آزادی در انديشه شهيد مطهری

نسبت عدالت و آزادی در انديشه شهيد مطهری

نسبت ميان دو واژه «آزادي» و «عدالت» و شيوه اعمال توازن بين اين دو مفهوم همواره از بحث‌هاي مناقشه برانگيز در ميان انديشمندان سياسي طول تاريخ بوده است.
قرآن و جریان نفوذ

قرآن و جریان نفوذ

نفوذ به معنای رخنه است.

پر بازدیدترین ها

انسان‌های بی‌چشم و رو

انسان‌های بی‌چشم و رو

گربه تا زمانی که گرسنه است، دور و بر صاحبش می‌گردد‌، به چشم و دست او می‌نگرد و میومیوکنان خواهان لقمه‌ای است؛
No image

ویژگی های انسان های پاک سیرت

متن سخنرانی ویژگی های انسان های پاک سیرت در موضوع ویژگی های ایمان و مؤمن در این بخش قرار دارد.
No image

خصوصیات و ویژگی های انبیا در قرآن

متن سخنرانی خصوصیات و ویژگی های انبیا در قرآن در موضوع مباحث تفسیری در این بخش قرار دارد.
جهل چيست؟ جاهل کيست؟

جهل چيست؟ جاهل کيست؟

جهل و ناداني در مقام نظر و عمل بزرگ‌ترين مصيبت بشر است؛ چرا که همه بدبختي‌هاي بشر در دنيا و آخرت ريشه در جهالت انسان دارد.
Powered by TayaCMS