دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

راجر ایبرت بزرگترین منتقد آمریکایی معتقد است کار فیلم، برانگیختن تفکر مخاطب است. فیلمی قابل اعتنا و نقد است که خواب آسوده را از مخاطب بستاند. قطعاً هر فیلمی نماینده انعکاس اندیشه در جامعه مقصد است. در حقیقت فیلم ها ارزش ها و حقایق فراموش شده جوامع را آشکار می سازند.
عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری
عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

راجر ایبرت بزرگترین منتقد آمریکایی معتقد است کار فیلم، برانگیختن تفکر مخاطب است. فیلمی قابل اعتنا و نقد است که خواب آسوده را از مخاطب بستاند. قطعاً هر فیلمی نماینده انعکاس اندیشه در جامعه مقصد است. در حقیقت فیلم ها ارزش ها و حقایق فراموش شده جوامع را آشکار می سازند. فیلم لاتاری ارزش تقریبا فراموش شده ای به نام «غیرت» را به پرده نقره ای می کشاند تا آن را بیش از پیش در مخاطب خود برانگیزاند. کلان روایت فیلم لاتاری شامل «غیرت فردی و غیرت ملی» است. دیالوگ های زیادی موتیفِ((motif موجود در فیلم را به صورت محسوس و نامحسوس تقویت می کنند. از جمله مهم ترین آنها در دیالوگ واپسین حاج موسی انعکاس می یابد: «کسی که به ناموس ایرانی چشم طمع داشته باشد، در خانه خودش کشته می شود.» سوژه فیلم درباره مشکل اجتماعی است که کمی دور از انتظار است و البته بدیع؛ «قاچاق دختران». کارگردان فیلم محمد حسین مهدویان راه حل این مشکل را هم ارائه می دهد«به جوش آمدن غیرت ایرانی».

لاتاری از داستان عاشقانه امیر علی به نوشین حکایت دارد که قرار است باهم ازدواج کنند. اما موانعی بر سر راه این دو وجود دارد که کار را بسیار مشکل می سازد تا جایی که دو جوان آرزوهایی باورناپذیر در ذهن خود می پرورانند؛ برنده شدن در لاتاری و رفتن به آمریکا برای رسیدن به آرزوهایشان. ورشکستگی پدر نوشین علت می شود برای رفتن نوشین به عنوان مترجم به کشور دبی و در حقیقت مدلینگ شدن که آرزوی دیرین نوشین است. این رفتن آغاز یک پایان تلخ برای عاشقی چون امیرعلی است.



اما این فیلم روی دیگری هم دارد. حضور دو فرد که نماینده دو طیف در یک سیستم هستند. موسی (هادی حجازی فر) و مرتضی(حمید فرخ نژاد) هرکدام طیفی را برای مخاطب تداعی می کنند که گذشته ای مشترک دارند به نام هشت سال دفاع مقدس که اکنون سالهاست راهشان را جدا کرده اند. موسی نماینده طیف افراطی ای است که ویژگی های خودش را دارد: در زمین فوتبال و در شرایط حساس زود از کوره در میرود، از دیدن زن های بد حجاب عصبانی می شود، در استفاده از بیت المال بسیار مراقب است، فردی دلسوز است و پیگیر؛ تصمیماتش اما جوان پسند است. حضور در منزل نوشین و جرو بحث با پدر نوشین و همراهی امیرعلی تا دبی و انتقامی آنچنانی.


گم شده در صفحات روزنامه

موسی افراطی است دوست داشتنی که مخاطب را دلزده نمی کند. مرتضی اما نماینده طیف مصلحت اندیش است که مصلحت نظام را به مصلحت فرد ترجیح می دهد. بین موسی و مرتضی دعوایی پایان ناپذیر حاکم است. همواره به یکدیگر طعن میزنند. مرتضی آنچنان مصلحت اندیش است که موسی او را به چرتکه اندازی متهم می کند و مرتضی نیز به او می گوید بد نیست بین روزنامه های سیاه سفیدت کمی هم صفحه حوادث را بخوانی(کنایه از منزوی بودن و کناره گیری موسی از مشکلاتی که در بطن جامعه است). در جدال میان موسی افراطی و مرتضای مصلحت اندیش، طیف مصلحت اندیش پیروز است. شجاعت موسی گرچه خنده را بر لب های خونین امیر علی می آورد اما ذهن مخاطب را درگیر این مسئله می کند که پس از این بر سر موسی چه خواهد آمد. گویی نیت صادقانه طیف  موسی همیشه هم کارگشا نیست و باز گره این مشکل با دستان  مرتضی باز می شود. اوست که باید ماجرا را جمع و جور کند. موسی اما در صحنه آخر، بار دیگر شجاعت بچه های جنگ و جبهه را به نمایشی مثال نازدنی مبدل می سازد. کارگردان از انعکاس عمل موسی از طریق رسانه، کشیدن جسد تا مقابل دوربین، نشان دادن عکس نوشین و ارائه سخنرانی هدفی خاص داشته است. که انصافاً شاهکار است از این حیث که غرور ملی را در دل هر میهن پرستی زنده می کند.


نسبیت غیرت

البته ناگفته نماند غیرت در این فیلم معنایی نسبی می یابد. که این خود حاکی از تغییر نگاه در فرهنگ کلانِ جامعه است. گویی تقریباً پذیرفته شده که پسری دختری را بخواهد، قرار گذاشتن با او، موسیقی گوش کردن و سوار موتور شدن، ایرادی به فرهنگ اصیل جامعه وارد نمی سازد؛ به عبارت دیگر، رابطه بین امیر علی و نوشین بسیار مقبول و توجیه پذیر است. آنقدر که پسر در غیاب نوشین جرأت می یابد تا درب منزل دختر حاضر شود و حال او را از اهل خانه جویا شود و حتی برادر که در فرهنگ ایرانی نمادِ غیرت است، اساساً با وجود امیرعلی مشکلی ندارد. حالِ نوشین را از امیر علی جویا می شود و حتی در پایان فیلم از او می خواهد که انتقام خواهر را از قاتل بازستاند.



مهدویان پس از فیلم ماجرای یک نیمروز که موفق ترین فیلم  اوست و حتی به لحاظ فیلم نامه و سوژه بر لاتاری هم برتری دارد، این بار دوربین خود را میان خیابان های شلوغ و پر رفت و آمد و تاریک و پر از اضطراب تهران می کارد. صحنه هایِ نیمی از فیلم، پر تنش، تلخ و تاریک است و مخاطب منتظر اتفاقی تلخ است که در این میانه، خبر مرگ نوشین و زجه های امیر علی این انتظار را به سر می آورد.

لاتاری همواره در حال چندپاره کردن افراد و طیف های فکری موجود در فیلم است. به عنوان مثال برادر نوشین که غیرتش به جوش می آید و در مدت کوتاهی که آزاد است دست به عملی غیر معقول میزند که تنها حاصل عصبانیت اوست. اینجا نیز غیرت به گونه ای تعصبی، توسط برادر نوشین به نمایش گذاشته می شود و در مقابل غیرت معقول و سازنده که توسط امیرعلی ترسیم می گردد. غیرتی که محرک او تا پای انتقام گرفتن از قاتل نوشین می شود.


در جایگاه مردم عادی

شخصیت پردازی، سوژه، انتخاب بازیگر و بازی بازیگران در فیلم لاتاری با بازی ساعد سهیلی و هادی حجازی فر و حمید فرخ نژاد قابل تحسین، ملموس و مطابق انتظار است.  اما پیگیری امیر علی و همراه شدن موسی برای یافتن واسط ایرانی و قاتلِ عرب نوشین، ایده آلیستی و غیر واقعی به نظر میرسد. سوژه ایرانی پرستی او با تاکید بر خلیج فارس به جای خلیج عربی قابل تحسین است اما نگاه کلیشه ای او به غیرت ایرانی و معرفی اعراب به عنوان افرادی عیاش و لاابالی کار را تا حدی سطحی و آن را به پان ایرانیسم نزدیک می سازد. در نهایت فیلم از آن رو که به مشکلی همچون قاچاق دختران معصومِ ایران زمین و ارزش و هنجاری چون غیرت می پردازد، بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است. اما حقیقتا در میزانسن، فیلم نامه، پردازش روایت داستان (به ویژه در بخش دومِ فیلم یعنی رفتن به دبی) و انعکاس نگاه رئالیستی از جامعه، به اندازه ای موفق نیست که آن را به پرمخاطب ترین فیلم جشنواره و پرفروش ترین، در اکران تبدیل کند. وقتی به عنوان منتقد از سینما خارج می‌شوید ممکن است تا حدی احساس خسران کنید. اما وقتی خود را جای مخاطب عادی قرار می دهید قطعا از فیلم، لذتی دو چندان خواهید برد. چرا که فیلم از شورانگیزیِ جوان پسندانه بسیار بالایی برخوردار است. به نظر می‌رسد امیر علی و نوشین، شخصیت آرمانی هر دختر و پسرِ ایرانی است و این همذات پنداری با قهرمان داستان است که در فیلم کششی وصف ناپذیر ایجاد می‌کند.




منبع: سایت فیلمنوشت



مقاله

نویسنده عارفه گودرزوند

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

سینمای پناهنده ; به بهانه اکران فیلم سینمایی تگزاس

سینمای پناهنده ; به بهانه اکران فیلم سینمایی تگزاس

نمایش فیلم تگزاس در روزهای اخیر نشان می دهد که مسعود اطیابی تغییر بزرگی در رویه فیلمسازی خود داده است. او که پیش از این با فیلمی درباره حوادث هشتاد و هشت نشان داده بود که در فکر پرداختن به مسائل جدی و حرکت در راستای سینمای اجتماعی است، حالا با تگزاس به جریان فیلم های پرفروشی پیوسته که اتفاقا بر خلاف فیلم قبلی اش دچار موانع ممیزی و عدم مجوز اکران نشده و با توجه به فضای سینمای ایران، سود قابل توجه‌ی را به جیب تهیه کننده واریز می کند.
مصادره و ماجرای غم انگیز زن در سینما

مصادره و ماجرای غم انگیز زن در سینما

هنوز و بعد از گذشت حدود سه ماه از جشنواره فیلم فجر(سی و ششم) و دیدن فیلم سینمایی مصادره ، طعم تلخ تماشای آن هم زمان با اکران های نوروزی و فروش بالای این فیلم ذایقه ام را می آزارد. مصادره را شاید بتوان اروتیک ترین فیلم سینمای ایران پس از انقلاب برشمرد. این فیلم به شدت بیمار است و گویا به جز شوخی های سخیف جنسی حتی با دستمایه کردن یک کودک یا نوجوان راهی برای خندان و شادکردن مخاطبانش ندارد.
گل دادن درخت پیر ; نگاهی به فیلم خجالت نکش

گل دادن درخت پیر ; نگاهی به فیلم خجالت نکش

خجالت نکش، یک فیلم مفرح است. فرحبخشی این فیلم نه از شوخی ها و تکه کلام ها، بلکه به جهت دنیای درونی فیلم است. دنیایی که در آن کودکی متولد می شود و پیری و گذر سن، مانعی برای زایش نیست. در روستای کوچک و کم جمعیت مهمت اباد، 231 نفر زندگی می کنند و این فیلم به ما می گوید که این جمعیت چگونه به اندازه یک نفر بیشتر می شود.
خوک های آوازه خوان ; نگاهی به فیلم خوک

خوک های آوازه خوان ; نگاهی به فیلم خوک

اگر تلاش فیلم خوک در این است که یک کمدی متفاوت در سینمای ایران باشد، باید گفت که در این کار موفق شده است. این فیلم توجهی به شوخی ها کلامی و متدوال در سینمای طنز ندارد. تا حد زیادی می کوشد که از مزیت های واقعیت استفاده کند و در مناسبات انسانی و روابط فردی آدم ها دخل و تصرفی نکند و همزمان از سوی دیگر پیروزمندانه از میدان واقعیت بیرون بیاید بدون آنکه هیچ باج و امتیازی به آنچه که ما واقعیت صدایش می کنیم داده باشد؛ خوک خود را در واقعیت محدود نمی کند.
فیلشاه، آغاز راهی جریان‌ساز در انیمیشن بومی

فیلشاه، آغاز راهی جریان‌ساز در انیمیشن بومی

صحبت از انیمیشنی سینمایی است که در فرم، تکنیک و ارائه مفاهیم به استاندارهای جهانی نزدیک شده و سعی دارد به‌دور از شعار و کلیشه به یک مقطع تاریخی با رگه‌های دینی بپردازد و آغازکننده راهی جریان‌ساز برای صنعت سینمایی انیمیشن در ایران باشد.

پر بازدیدترین ها

طنز و کمدی؛ خاستگاه، ویژگی ها و کارکردها

طنز و کمدی؛ خاستگاه، ویژگی ها و کارکردها

این نوشتار در تلاش است تا با بررسی آراء و نظرات نظریه پردازان طنز و کمدی، ویژگی ها و کارکردهای طنز و کمدی را بازشناسد و با برشمردن ویژگی ها و مشخصه های طنزپرداز، تصویری روشن از طنز مطلوب ارائه دهد...
امت ناهمخوان: چالش مفهوم امت و ملت

امت ناهمخوان: چالش مفهوم امت و ملت

فیلم ایستاده در غبار به یک آرزوی دیرینه در نهاد انقلاب اشاره می کند: پیوند و یگانگی ملت های مسلمان. یعنی همان راهی که بسیاری از مصلحان اجتماعی مسلمان در طی قرن نوزدهم و بیستم آن را تنها راه رهایی از یوغ سلطه اجانب و دسایس بریتانیا می دانستند. اعزام احمد متوسلیان در سال ۶۱ به لبنان بر بستر چنین ارزویی شکل گرفته بود.
ریشه شناسی یک ترس ; نقد فیلم خفگی

ریشه شناسی یک ترس ; نقد فیلم خفگی

«جیرانی» در آخرین ساختة خود با یک ملودرام جنایی ـ معمایی به پردة سینما بازگشته است . «خفگی» همانند دیگر آثار او نظیر «قرمز» و «پارک‌وی» به روابط روان‌پریشانه بین شخصیت‌ها می‌پردازد. فیلم هرچند از حیث محتوا و انتخاب موضوع شبیه دیگرآثار این فیلم‌ساز است و منطبق با ایدئولوژی اوست اما از حیث فرم و محتوا فیلمی متفاوت به‌شمار می‌آید.
از مذهب تا تشکیلات ; بازخوانی یک نامه قدیمی | قسمت اول

از مذهب تا تشکیلات ; بازخوانی یک نامه قدیمی | قسمت اول

دعوای مجید شریف واقفی و محمد تقی شهرام بر سر چه بود؟ آیا انگونه که فیلم سیانور یا باورهای معمول تاریخی در باب این ماجرا مدعی است، مجادله بر سر دین بود؟ بر سر خدا، معاد و قیامت؟ این کدام خدا، کدام معاد و کدام قیامت بود؟ نمی دانم تعریفی که او از معاد و قیامت داشت با تعریف امروز چقدر تناسب و یگانگی دارد.
شهرزاد در کشاکش سنت و مدرنیسم

شهرزاد در کشاکش سنت و مدرنیسم

این سریال ساخته فیلمساز موفق ایرانی حسن فتحی است که سریال های جذاب وموفقی چون پهلوانان نمی میرند، شب دهم، مدار صفر درجه و میوه ممنوعه را در کارنامۀ خود دارد. همگی این سریال های تلویزیونی مخاطبان بیشماری را به خود اختصاص دادند و این همه ناشی از توانایی او در نوشتن فیلمنامه و کارگردانی است.
Powered by TayaCMS