چه کنیم تا به گناه آلوده نشویم؟

پرسش:

چه کنیم تا به گناه آلوده نشویم؟

پاسخ:

پاسخ: مقدمه‌ اینکه انسان در صدد تهذیب نفس و کسب کمالات انسانی باشد و برای موفقیت در این راه درخواست کمک کند جای تبریک دارد! چرا که در اصطلاح این مرحله را مرحله‌ی طلب می‌نامند و تا این «خواست» و «طلب» وجود نداشته باشد در کسب فضائل انسانی توفیقی حاصل نمی‌شود. اینک پاسخ: آنچه از آیات و روایات بر می‌آید این است که سر منشأ گناهان «غفلت» می‌باشد. از این رو برخی بزرگان اولین منزل و اولین گام در تهذیب نفس را «یقظه» یعنی بیداری از خواب غفلت می‌دانند. دومین گام و منزل، تفکر می‌باشد. آری بعد از بیداری نوبت به تفکر می‌رسد نیاز است بوسیله تفکر زنگار غفلت را از آیینه دل زدود تا حقایق در آن تجلی کند. هشدارهای قرآن با عبارت‌های «افلا تعقلون» آیا اندیشه نمی‌کنید و «افلا تذکرون» آیا متذکر نمی‌شوید و «افلا تتفکرون» آیا تفکر نمی‌کنید و مانند آن؛ فریادهایی است که قرآن می‌زند تا از خواب سنگین غفلت بیدار شویم و آماده‌ی حرکت به سوی مقصد شویم. ممکن است سوال شود تفکر در مورد چی؟! تفکر در مورد این که چی بنا بود بشویم و چی شدیم. مگر نه این که انسان خلیفة اللَّه است و استعدادهای زیادی دارد که باید به شکوفایی برساند و انسان اشرف مخلوقات است، «أَرَضِیتُمْ بِالْحَیَاةِ الدُّنْیَا» آیا به همین لذت زودگذر دنیا راضی شدید؟! تفکر در مورد این که خداوند شاهد اعمال و رفتار ماست. مگر نه اینکه اگر بچه‌ی کوچکی در اطاق باشد، «دست از پا خطا نمی‌کنیم» چطور از بچه حیا می‌کنیم ولی از خدا خیر! تفکر در مورد این که گناه با جسم و روح ما چه می‌کند! تفکر در مورد این که گناه با دنیا و آخرت ما چه می‌کند! مگر خداوند نفرمود که عاقبت گناهکاران جهنم عذاب آلود است! و هر که گناه بکند در این دنیا زندگی او سخت می‌شود! مگر اهلبیت به ما گوشزد نکردند که: گناه رزق و روزی را دفع می‌کند. گناه بلا را نازل می‌کند. گناه نعمت‌ها را تغییر می‌دهد و می‌گیرد. گناه مانع استجابت دعا می‌شود. و بالاخره این که استمرار گناه باعث تکذیب خداوند می‌شود. و از طرفی‌ تفکر در عظمت خداوند! تفکر در نعمت هایی که خداوند به ما داده! تفکر در اعمال و رفتار ما در قبال آن همه لطف خدا! و... به نظر می‌رسد تفکر در این امور انسان را از خواب غفلت بیدار می‌کند، تا نوبت گام بعدی شود. سومین گام و منزل، منزل اراده و عزم راسخ است. آری بعد از بیداریِ جدیدِ حاصل از تفکر، انسان از گذشته‌ی خود پشیمان می‌شود و رو به توبه و انابه می‌آورد اینجاست که به اراده‌ی محکم، بر ترک گناه و جبران گذشته نیاز دارد. که به طور طبیعی این انقلاب درونی و اراده محکم، نیاز به محرک دارد. که محرک درونی تفکر بود و محرک بیرونی نیز می‌تواند آیات قرآن و روایات اهل بیت باشد. چرا که از آیات قرآن بر می‌آید که: تدبر در قرآن قفل دل را باز می‌کند و روایات اهلبیت هم باعث حیات دل می‌شوند. و شرکت در مجالس اهلبیت و شنیدن موعظه محرک خوبی برای ادامه راه می‌باشد. چرا که گفته شده در این راه برای دل‌های آماده موعظه، معجزه می‌کند. تذکرات: اینک نظر شما را به نکات دیگری در این باره به اختصار جلب می‌کنیم: 1. بدیهی است که به موازات مراحل قبلی، مواظبت بر انجام واجبات بویژه نمازهای واجب ضروری می‌باشد. چرا که؛ «إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَی‌ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ» 2. درخواست از خدا و امید به رحمت خداوند چرا که یأس از رحمت او، خود از گناهان کبیره می‌باشد. 3. توسل به اهلبیت و درخواست کمک و یاری از آن بزرگواران برای موفقیت در این راه. (چرا که آنها واسطه‌ی فیض و رحمت الهی بر بندگان هستند). 4. ارتباط با علما و شرکت در مجالس آنها. 5. مطالعه زندگی نامه علما و اولیای خدا. 6. پرهیز از پرخوری و پرخوابی. 7. لحظات خلوت خود را با مطالعه‌ی کتاب و کار و فعالیت ورزشی غنی سازی کنیم. معرفی کتاب: برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه رجوع فرمایید به: 1. اخلاق در قرآن آیت اللَّه مکارم شیرازی‌ 2. قلب سلیم شهید دستغیب‌ 3. تهذیب نفس آیت اللَّه امینی‌ 4. گناهان کبیره شهید دستغیب‌ 5. گناه‌شناسی محمد محمدی اشتهاردی‌