27 بهمن 1395, 7:21
خانواده خميرمايه و سنگ بناي جامعه بزرگ انساني است. حكمت الهي بنابر فطرت و آفرينش انسانها طوري نظام‌مند آفريده شده است كه رشد و شكوفايي و رسيدن به آرامش و امنيت رواني منوط به تشكيل خانواده است. در رابطه با زندگي اميرالمؤمنين و برترين بانوي عالم حضرت فاطمه كه برترين اسوه و الگوی مردمان در همه اعصار هستند خانواده اهميت و جايگاه ممتازي را به خود اختصاص داده است. از اين رو ما در اين فراز به شمارش و تبيين عوامل تحكيم خانواده مي‌پردازيم.
در يك خانواده منسجم، پويا و اعتدال گرا هر يك از اعضاء در كارها و رفع سختي‌ها و مشكلات با همديگر مشاركت و همكاري دارند. ضروري‌ترين عامل در استواري هر كانون انساني تقسيم كار است و در تعيين چگونگي تقسيم كار، بيش از هر چيز مي‌بايد به استعدادهاي تكويني مرد و زن نظر داشت و چنين دقت نظري بدون بهره‌گيري از افق برتر وحي امكان پذير نخواهد بود. از سويي امام در خانه با همسرش همكاري مي‌كرد. كار خانه را حضرت زهرا به اختيار خودش انتخاب كرده بود. در عين حال امام مي‌خواهد فشاري بر همسر عزيزش وارد نيايد (و در كارها به او كمك مي‌كند).
از خانه‌اي كه جوّ حاكم بر آن سرشار از محبت، عاطفه، تفاهم، آرامش و احترام باشد، افراد متعادل و با شخصيت رشد يافته‌اي، سر بر مي‌آورند. اما خانه‌اي كه روح فرزندان خود را از كينه‌توزي، تغذيه مي‌كند كه اساس آنها ترس و خشم است. كاروانهايي از افراد منحرف و جنايتكار به سوي جامعه سرازير مي‌كند. اگر نيك بنگريم خواهيم ديد كه آن خانه‌ای كه علي و فاطمه (صلوات ا... عليهم) در آن زيسته‌اند و فرزنداني چون جوانان اهل بهشت، امام حسن و امام حسين (ع) را تربيت نموده‌اند، در سايه محبت الهي و عطر الفت و پاكدامني بوده كه بوي آن هنوز هم انسانها را شيفته خود مي‌سازد. پس محبت مانند آبي است كه به گياه مي‌رسد، اگر نباشد گياه مي‌خشكد و اگر بيش از حدّ شود ريشه گياه مي‌گندد و خراب مي‌شود و گياه مي‌خشكد. قرآن كريم محبّت نسبت به يكديگر را اينگونه سفارش مي‌نمايد: آنان كه ايمان آورده‌اند و شايسته‌ها انجام داده‌اند خداوند بخشايشگر برايشان دوستي قرار مي‌دهد. يا در آيه‌اي ديگر به محبت و علاقه بين همسران تأكيد شده است. [1]؛ «در ميان شما با همسرانتان دوستي قرار داد و مهر افكند» [2].
صفاي زندگي به حاكميت عشق و علاقه بر محيط زندگي و معاشرت است و اگر دوستي وعلاقه نباشد، زندگي جهنمي سوزان و فضايي سرد و بي‌روح خواهد شد. ابراز عشق ومحبّت در محيط خانواده ميان زن و مرد و نيز نسبت به فرزندانشان خانه را به بهشت تبديل مي‌كند. چه دوزخ‌هاي سوزاني كه كمبود محبت و عاطفه فرزندان از جانب والدين است و حسرت شنيدن عزيزم، دلبندم، تو را دوست دارم و... سال‌ها بر دل كودكان مي‌ماند و آنها گرفتار عقده كمبود محبّت مي‌شوند. اگر اظهار علاقه در خانواده بنا به هر دليل و توجيهي ترك شود، بايستي خود را آماده رویيدن علف‌هاي هرز در كنار گل زندگي نمود. پس سخنان زشت و نيشدار، عيب جويي‌ها و ظن و گمان‌هاي ناروا درباره يكديگر بازارش گرم خواهد شد. ما در سيره و رفتار خانواده امام علي(ع) طبق آنچه از تاريخ و روايات در دست داريم حتي يك مورد هم سراغ نداريم كه رفتارها و برخوردها از مدار محبت و علاقه و آن چيزي كه مورد رضایت خداوند است، خارج شده باشد. وجود حضرت زهرا به قدري براي حضرت علي مايه آرامش و خشنودي بود كه امام علي در اين باره مي‌فرمايند: «هر وقت به چهره زهرا نگاه مي‌كردم، همين نگاه هر گونه غم و اندوه رااز من بر طرف مي‌کرد.» [3].
براي يك زندگي سالم و با آرامش رعايت تناسب از نظر ارزش‌هاي اخلاقي و اعتقادي امري مسلّم است. چنانكه تقريبا اكثر افراد با انتخاب لباس خاص با توجه به آيه هُنّ لِباسٌ لكُمْ و أنْتُمْ لِباسٌ لهُن[4] در واقع نوع بينش و طرز تفكر خود را بروز و آشكار مي‌سازند و در صورت عدم تناسب باعث احساس نامطلوب و مشكلات فراواني می‌شوند. مولا علي در همين زمينه مي‌فرمايند: «برشما باد پوشيدن لباس‌هاي ضخيم، زيرا كسي كه جامه اش نازك باشد، دينش نازك شود.» [5] از اين رو عدم تناسب بين فرد و همسر او كه همچون لباس دائمي است مشكلات رواني و نيز زمينه انحراف فكري و اعتقادي را به دنبال خواهد داشت. بنابراين پيشوايان ديني بحث كفويت زن و مرد را مطرح كرده‌اند.
دين اسلام بر رعايت مساوات و عدالت در خانواده، تاكيد فراواني کرده و والدین را از هرگونه تبعيض و امتياز بيجا به برخي يا يكي از فرزندان به‌شدت منع کرده است. همچنين از تبعيض بين دو جنس دختر و پسر و محبت بيش از اندازه به پسران كه ريشه در عصر جاهليت داشت، پدر و مادر را تنبه مي‌دهد. امام علي مي‌فرمايند: « ان النبي«ص» ابصر رجلا له ولدان فقبّل احدهما و ترك الاخر. فقال رسول‌الله (ص): فهلّا و اسيت بينهما[6]، پيامبر كسي را ديد كه دو فرزند داشت. يكي را بوسيد و ديگري را رها كرد [در اين هنگام] پيامبر خدا [به وي] فرمود: « چرا ميان آنان يكسان عمل نكردي؟» با توجه به اين حديث نوراني، عدالت ورزي حتي در محبت و بوسيدن فرزندان بايستي رعايت شود تا مانع از حسادت و كينه ورزي آنان نسبت به هم شود.
درخانواده‌ها ي صميمي و موفق، همواره بستر لازم براي گفت‌وگوهاي شاد و جذاب فراهم است. نگرش مثبت به مسائل، دادن فرصت اظهار بيان براي تك تك اعضاي خانواده و رعايت اصل مهارت گوش دادن بدون قضاوت و پيشداوري و ارزيابي سريع، سبب رشد آنها می‌شود. متاسفانه با همه گير شدن تكنولوژي و فناوري، از جمله اينترنت و ماهواره و... ارتباط كلامي خانواده‌ها به كمترين حدّ خود نزديك مي‌شود و به عبارتي بهتر خانواده از يك فضاي صميمي، ارتباط نزديك، تبادل افكار و حل مشكلات به سپري كردن اوقات در زير يك سقف مبدل گشته است. بنابراين صحبت كردن با چهره بشاش موجب مي‌شود تا رايحه دل‌انگيز دوستي، فضا و محيط خانه و خانواده را معطر گرداند. و امام متقيان علي مي‌فرمايند: «زيبا خطاب كنيد، تا جواب زيبا بشنويد». [7]
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان