دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 119 نهج البلاغه : روانشناسى زن و مرد

حکمت 119 نهج البلاغه به تشریح موضوع "روانشناسى زن و مرد" می پردازد.
No image
حکمت 119 نهج البلاغه : روانشناسى زن و مرد

متن اصلی حکمت 119 نهج البلاغه

موضوع حکمت 119 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 119 نهج البلاغه

119 وَ قَالَ عليه السلام غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَ غَيْرَةُ الرَّجُلِ إِيمَانٌ

موضوع حکمت 119 نهج البلاغه

روانشناسى زن و مرد

(علمى، اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

119- امام عليه السّلام (در باره غيرت) فرموده است

1- غيرت زن (بر مرد) كفر است (زيرا مستلزم حرام دانستن دو زن يا بيشتر است براى يك مرد كه خدا آنرا حلال نموده) و غيرت مرد (بر زن) ايمان است (چون موجب حرام دانستن اشتراك دو مرد است در يك زن كه خدا آنرا حرام كرده).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1144)

ترجمه مرحوم شهیدی

124 [و فرمود:] رشك بردن زن كفران است و رشك بردن مرد ايمان.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 381)

شرح ابن میثم

114- و قال عليه السّلام:

غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَ غَيْرَةُ الرَّجُلِ إِيمَانٌ

المعنى

أمّا الأوّل: فلأنّ غيرة الرجل يستلزم سخطه لما سخط اللّه من اشتراك رجلين في امرأة. و سخط ما سخط اللّه موافق لرضاه و مؤيّد لنهيه. و ذلك إيمان. و أمّا الثاني: فلأنّ المرأة تقوم بغيرتها في تحريم ما أحلّ اللّه و هو اشتراك مرأتين فما زاد في رجل واحد و يقابله بالردّ و الإنكار. و تحريم ما أحلّ اللّه و سخطه ما رضيه ردّ عليه و هو لا محالة كفر.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 308)

ترجمه شرح ابن میثم

114- امام (ع) فرمود:

وَ غَيْرَةُ الرَّجُلِ إِيمَانٌ وَ غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ

ترجمه

«غيرت مرد، ايمان و غيرت زن، كفر است.»

شرح

اما قسمت اوّل: از آن جهت كه غيرت مرد، باعث خشم او به خاطر خشم خداست به دليل شركت دو مرد، در يك زن. و خشمى كه در حقيقت خشم خداست، با خوشنودى خدا ناسازگار و پشتوانه نهى اوست، و ايمان هم، همان است.

امّا بخش دوّم: از آن رو كه زن در حرام داشتن چيزى كه خداوند حلال فرموده يعنى شريك بودن دو زن و يا بيشتر در يك مرد، اظهار غيرت مى كند، رو در روى مرد مى ايستد و بر او اعتراض مى كند، و حرام داشتن چيزى كه خدا حلال نموده است و خشم نسبت به چيزى كه خدا بدان راضى است، اعتراض بر خدا و ناگزير نوعى كفر است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 520 و 521)

شرح مرحوم مغنیه

123- غيرة المرأة كفر و غيرة الرّجل إيمان.

المعنى

المراد بالكفر هنا مجرد المعصية في مقابل الإيمان الذي يدعو الى الطاعة.. و المرأة تغار من ضرتها و شريكتها في الزوج بحكم الغريزة و الفطرة، فإن هي صبرت و عاتبت بالحسنى بل و منّت بفضلها على الزوج دون أن تغضب اللّه في شي ء، فلا بأس عليها و لا إثم في غيرتها و حرقتها، بل هي مأجورة و مشكورة عند اللّه و الناس، و إن قامت و لم تقعد و تعدّت حدود اللّه سبحانه فهي مجرمة آثمة. أما غيرة الرجل على المرأة فهي من الإيمان لأنها نهي عن المنكر أي التهتك و الفجور شريطة أن لا تتعدى الغيرة حدها المعقول، و تقدم قول الإمام في الرسالة 30: إياك و التغاير في غير موضع غيرة.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 295)

شرح شیخ عباس قمی

174- غيرة الرّجل إيمان، و غيرة المرأة كفر. أمّا الأوّل فلأنّ غيرة الرجل يستلزم سخطه لما سخط اللّه من اشتراك رجلين في امرأة و ذلك إيمان بخلاف المرأة فلأنّها تقوم بغيرتها في تحريم ما أحلّ اللّه و هو اشتراك مرأتين فما زاد في رجل واحد و يقابله بالردّ و الإنكار و تحريم ما أحلّ اللّه و سخطه ما رضيه ردّ عليه و هو لا محالة كفر.

و أيضا فإنّ المرأة قد تؤدّي بها الغيرة إلى ما يكون كفرا على الحقيقة كالسحر، فقد ورد في الحديث: أنّه كفر.

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص150)

شرح منهاج البراعة خویی

التاسعة عشرة بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(119) و قال عليه السّلام: غيرة المرأة كفر، و غيرة الرّجل إيمان.

اللغة

غار يغار غيرة الرّجل على امرأته من فلان و هي عليه من فلانة: أنف من الحميّة و كره شركة الغير في حقّه بها، و هي كذلك.

المعنى

منع الرجل و نفوره عن شركه الغير في زوجته من الواجب عليه شرعا و عقلا فهو من الايمان و وظيفة دينيّة، و لكن منع المرأة زوجها و نفورها عن الشركة مع زوجة اخرى مخالف لما قرّر في القرآن من تشريع تعدّد الزوجات، فيؤدّي إلى كفران النعمة بالنسبة إلى الزوج، و إلى استنكار أمر الدّين احيانا فيوجب الكفر.

الترجمة

غيرتمندى مرد از ايمانست، و غيرتمندى زن از كفران.

  • غيرت مرد جزء ايمانست غيرت زن دليل كفرانست

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص189)

شرح لاهیجی

(145) و قال (- ع- ) غيرة المرأة كفر و غيرة الرّجل ايمان يعنى و گفت (- ع- ) كه غيرت و عصبيّت و حميّت زن بر مرد كفر است زيرا كه راضى نبودن او است ببودن زن ديگر در فراش شوهرش كه بحكم خدا حلالست پس البتّه راضى بحكم خدا نباشد و راضى نبودن بحكم خدا كفر است و غيرت و عصبيّت مرد بر زن ايمانست زيرا كه راضى نبودن او است ببودن مرد ديگر بر فراش زنش كه بحكم خدا حرامست و خدا راضى نيست بان پس راضى نبودن بچيزى كه خدا راضى بان نيست نيست مگر از ايمان

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 303)

شرح ابن ابی الحدید

119: غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَ غَيْرَةُ الرَّجُلِ إِيمَانٌ المرجع في هذا إلى العقل و التماسك- فلما كان الرجل أعقل و أشد تماسكا- كانت غيرته في موضعها و كانت واجبة عليه- لأن النهي عن المنكر واجب و فعل الواجبات من الإيمان- و أما المرأة فلما كانت انقص عقلا و أقل صبرا- كانت غيرتها على الوهم الباطل و الخيال غير المحقق- فكانت قبيحة لوقوعها غير موقعها- و سماها ع كفرا لمشاركتها الكفر في القبح- فأجرى عليها اسمه- . و أيضا فإن المرأة قد تؤدي بها الغيرة- إلى ما يكون كفرا على الحقيقة كالسحر- فقد ورد في الحديث المرفوع أنه كفر- و قد يفضي بها الضجر و القلق إلى أن تتسخط- و تشتم و تتلفظ بألفاظ تكون كفرا لا محالة

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 312)

شرح نهج البلاغه منظوم

[121] و قال عليه السّلام:

غيرة المرأة كفر، و غيرة الرّجل ايمان

ترجمه

غيرت و حميّت زن بر مرد كفر، و رشك و غيرت مرد بر زن ايمان است (زيرا كه مرد بدستور خدا و شرع مى تواند چندين زن عقدى و متعه داشته باشد، و اگر زن راضى نباشد خلاف دستور خدا رفتار كرده است، لكن زن در حال واحد نمى تواند بيش از يك شوهر اختيار كند، و اگر مرد ديگرى را در فراش خود ديد و فرضا آن شخص را كشت عين ايمان رفتار كرده است).

نظم

  • ز زن بر مرد غيرت گر كه سر زدز ديگر زن بمردار رشك ورزد
  • چو رشك و غيرت از او گشته ظاهرباحكام خداوندى است كافر
  • براى آنكه مرد از جانب حقّدر امر زن بود آزاد و مطلق
  • ز زن چار ار كشد در سلك كابينبود بر طبق قانون و به آئين
  • كسى را نيست حقّ اعتراضىبحكم حق ببايد بود راضى
  • بعكس مرد بهر زن يكى شوىببايست و زن ار تابد از آن روى
  • كنار مرد ديگر گر نهد سرخورد از شاخ وصل فاسقى بر
  • كشد گر فاسقش را مرد در خوننموده كار طبق دين و قانون

( شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص148و149)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

نگاهی به رفتارشناسی اهل نفاق از دیدگاه قرآن

نگاهی به رفتارشناسی اهل نفاق از دیدگاه قرآن

نقش منافقان در جامعه اسلامی، نقشی بسیار مخرب و زیانبار است. حساسیت قرآن به این دسته از شهروندان به خوبی نشان می‌دهد که نمی‌توان به صرف شهروندی با همه افراد جامعه یکسان برخورد کرد و حقوق یکسانی را برای همگان به طور مطلق قائل شد؛ بلکه می‌بایست ملاحظاتی در نحوه تعامل با دسته‌هایی از افراد جامعه اعمال کرد.
مجالست با بدان در فضای مجازی

مجالست با بدان در فضای مجازی

فضاي مجازي هرچند که به نظر مي رسد که مجاز باشد و حقيقت نيست، ولي اگر دقت شود معلوم مي شود که حقيقت است نه مجاز؛ زيرا فضايي که امروز از آن به مجازي ياد مي شود، جلوه اي از دنياي حقيقي و واقعي است.
نقل 80 حدیث مُسلّم از ائمه اطهار(ع)

نقل 80 حدیث مُسلّم از ائمه اطهار(ع)

حجت‌الاسلام ناصر رفیعی نکات و مصادیق برجسته‌ای از بُعد ولایتمداری و جایگاه علمی حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)بیان کرده است که در ذیل می‌آید.
نسبت عدالت و آزادی در انديشه شهيد مطهری

نسبت عدالت و آزادی در انديشه شهيد مطهری

نسبت ميان دو واژه «آزادي» و «عدالت» و شيوه اعمال توازن بين اين دو مفهوم همواره از بحث‌هاي مناقشه برانگيز در ميان انديشمندان سياسي طول تاريخ بوده است.
قرآن و جریان نفوذ

قرآن و جریان نفوذ

نفوذ به معنای رخنه است.

پر بازدیدترین ها

No image

ذكر مصیبت امیرالمومنین علی علیه السلام : وصیت امیرالمؤمنین(ع) بر غسل و دفن شبانه وی

ذکر مصیبت امیرالمومنین علی علیه السلام با موضوع وصیت امیرالمؤمنین(ع) بر غسل و دفن شبانه وی
No image

نحوه های مختلف شـروع کلاس توسط مربی

در این بخش "شـروع ها" در جهت آموزش کلاسداری مطرح می شود.
No image

ذكر مصیبت امام حسین علیه السلام : امام حسین(ع) تنها در صحرای کربلا

ذکر مصیبت امام حسین علیه السلام با موضوع امام حسین(ع) تنها در صحرای کربلا
No image

ذكر مصیبت امیرالمومنین علی علیه السلام : ذکر مصیبت امیرالمؤمنین(ع)

ذکر مصیبت امیرالمومنین علی علیه السلام با موضوع ذکر مصیبت امیرالمؤمنین(ع)
Powered by TayaCMS