کتاب چیستی، چرایی، چگونگی غنا و موسیقی از دیدگاه فقه امامیه و اهل سنت

از مسائلی که مردم و به ویژه نسل جوان به آن مبتلا هستند، مسأله غنا و موسیقی از دیدگاه اسلام است که شاید در این دوره زمانی خاص، به مسأله ای عمومی در جامعه تبدیل شده است. از این رو یکی از موضوع هایی که به کنکاش و جست و جو نیاز دارد موسیقی است. غنا و موسیقی، از جمله موضوع هایی است که با وجود کاربرد فراوان، همیشه با شبهه ها، ابهام ها و پرسش های زیادی روبرو بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر حساسیت این موضوع نیز افزوده شده است.

آیا موسیقی، مطلقا حرام است؟ آیا حلیت و حرمت موسیقی به شعر آن باز می گردد یا کیفیت کشیدن صدا و تحریر آن نیز در این باره نقش دارد؟ و ... ، متأسفانه شیوع غنا و موسیقی در میان مردم، مانع تفکر دقیق و بررسی علمی و فقهی بیشتر در این زمینه مهم شده و تفکر نادرست عده ای که رواج مسأله ای را دلیل بر بی عیب بودن آن می دانند، به این مسأله رونق بخشیده است.

این کتاب شامل شش بخش «کلیات»، «غنا از دیدگاه فقیهان شیعه»، «مبانی فقهی غناء»، «ماهیت غناء و مبانی فقهی آن از دیدگاه مذاهب چهارگانه»، «فلسفه تحریم غنا و موسیقی لهوی و «آلات و ابزار غنا و موسیقی و مبانی فقهی آن» است.

«غناء عبارت است از صوت مطرب و یا صوت متناسبی که به جهت تناسب اجزایش شأنیت و توانایی ایجاد طرب را در شنونده ای که از متعارف مردم باشد، داشته باشد و طرب یعنی حالت قلبی که به انسان عارض می گردد و عقل آدمی را در معرض زوال و نابودی قرار می دهد و همچون سایر مسکرات انسان را از حد تعادل طبیعی خارج می نماید.

و آواز و صدا و صوتی که این تعریف بر آن صادق و منطبق باشد غناء نیست و اگر طبق برخی از تعاریف غناء باشد، غنای لهوی و حرام نخواهد بود گرچه خواننده آن آواز دارای صوتی لطیف باشد و خوب ادا کند و بسیار زیبا بخواند و از طرف شنوندگان مورد بالاترین مراتب تشویق و تحسین قرار گیرد.

قید طرب در غناء مانند مسکر و مستی در شراب است و علت تحریم غناءهمان علت تحریم مسکرات یعنی ازاله عقل است، بنابراین طرب خفیف برای صدق غنای حرام کافی نیست، همان طور که فرح و نشاط حاصل از نوشیدن برخی نوشابه های فرح زا تا به حد مستی نرسد و نسبت به متعارف مردم، عقل را زایل ننماید، مسکر نامیده نمی شود و برای متعارف مردم است».

در بخشی با عنوان غنا از دیدگاه فقیهان امامیه می خوانیم: گروهی از فقیهان بر این عقیده اند، که غنا به معنای صوت مطرب مرجع است، مشهور فقیهان بر این باورند که «انه الصوت المشتمل علی الترجیع المطرب؛ غنا صوتی است که شامل ترجیع(تحریر و چهچهه) طرب آور باشد».

شیخ انصاری بر این عقیده است، که(صورت) حرام، آن است که از الحان و آهنگ های اهل فسق و گناه باشد، که از قرائت قرآن به آن کیفیت نهی شده است. خواه این صوت با غناء مساوی باشد و یا اعم و یا اخص. در نگاه شیخ غناء چیزی غیر از صدای لهوی نیست. از منظر شیخ انصاری هر صورتیکه کیفیتش لهوی باشد(با قطع نظر از ماده و محتوای آن) و از لحن ها و آهنگ های اهل فسق و فجور و معاصی شمرده شود، حرام است و اگر چه فرض شود، آن غنا نباشد فرضی غیر واقعی است.

جدیدترین ها در این موضوع

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

چیزی که در حوزه جنگ نرم به‌عنوان ابزارآلات فرهنگی بیشتر استفاده می‌شود؛ بحث سینما، مطبوعات، نرم‌افزارهای مبتنی بر تلفن همراه مانند همین واتس‌آپ، وایبر، تانگو، لاین و... است. 17 آذر 1395, 8:36

روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

هدف این مقاله، بررسی ویژگی‌های روش تبلیغ «سلبی» و«پرهیزی» با تکیه بر مفاهیم قرآنی «تزکیه» و« ذکر»، و مقایسه آن با روش‌های «تجویزی» و «تحمیلی» در تبلیغ دینی است. با مقایسه همانندی‌ها و ناهمانندی های این دو روش (سلبی و فطری، در برابر تجویزی و ایجابی) مشخص می‌شود که در رویکرد سلبی، مبلغان به جای «دین‌دهی» از بیرون، باید تلاش کنند تا مخاطبان با مداخله و مکاشفه خود بر مبنای اصل «دین‌یابی» از درون، پی به ارزش‌های دینی ببرند. 17 آذر 1395, 8:35

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

تبليغ در قرآن به بلاغ، بيان، تبيين آمده و بیان‌ شده که يكي از وظايف مقدس و مهم انبياء، علماء، متفكران، دانايان و مصلحان است. با این زمینه، سؤال اساسی این خواهد بود که مبلغان برای چنین رسالت و وظیفه‌ مهمی باید دارای چه صفات و ویژگی‌هایی باشند؟ 17 آذر 1395, 8:35

چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

معنایی که از عبارت تربیت تبلیغی به ذهن متبادر می‌شود، این است که یک مبلغ باید به‌گونه‌ای تبلیغ کند که حاصل آن، تحقق امر تربیت در وجود متربی باشد. پس اگر تبلیغات به‌گونه‌ای انجام شود که این مهم میسر نگردد، نمی‌توان گفت که «تربیت تبلیغی» صورت گرفته است، بلکه می‌توان گفت که «آموزش تبلیغی» انجام شده است. 17 آذر 1395, 8:35

ضرورت و قلمرو «فقه‌ فرزندپروری» در تربیت دینی

فرزندپروری از ابتدای خلقت مورد ابتلای والدین بوده و سبک‌های آن نیز در دهه‌های اخیر مورد توجه‌ی علومِ رفتاری قرار گرفته است. فرزندپروری فقهی و ابتناء سبکی از فرزندپروری بر احکامِ فقهی، ایده‌ای است که نوشتار پیش‌رو به دنبالِ تبیینِ ضرورت و قلمرو آن است 17 آذر 1395, 8:34

پر بازدیدترین ها

اسوه‌های قرآنی و شیوه‌های تبلیغی آنان

پژوهش پیش‌رو، بیشتر حول محور شیوه ‏هاى تبلیغى اسوه‏‌هاى قرآنى است، در مطالعه سیره هر اسوه قرآنى به شیوه‏اى برجسته‌تر یا وجهى بارزتر برمى‏‌خوریم كه شایسته توجه و دوراندیشی بیشتری است؛ 17 آذر 1395, 8:33