دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

بی غیرتی Nerveless

No image
بی غیرتی Nerveless

كلمات كليدي : بي غيرتي، غيرت، حميّت، غضب، ديوثي

نویسنده : اصغر صفرزاده

بی غیرتی ازجمله صفات رذیله‌ای است که در زمان ما نسل بشر را بیش از پیش به چالش کشیده و استعمارگران و سرمایه‌دارن و قدرتهای سلطه‌گر دست در دست هم در پی ترویج و اشاعه آن هستند تا ملتها را از داخل تهی کرده، روح مردانگی و آزادیخواهی را در آنها منسوخ سازند تا هر چه بیشتر و آسانتر بتوانند امیال و خواسته های پلید خود را در جهان کنونی پیاده کنند.

تعریف بی غیرتی

غیرت و حمیت در لغت، شدت حرارت و علاقه و تعصّبی است که از لطافت باطن سرچشمه گرفته و در دفاع از حریم شخصی بکار می‌رود[1] و در اصطلاح علمای اخلاق عبارت است از سعى در محافظت آنچه نگاهبانى آن لازم است؛ از دین و آبرو و شرف و ناموس و اموال و اولاد که نتیجه شجاعت و بزرگى و قوّت نفس است و از ملکات شریف و نقاط قوت شخص به حساب می‌آید و مردانگى به آن تحقّق یافته، فاقد و بی مایه از آن، از جرگه مردان به دور است.[2] بنابراین غیرت و حمیت را از آن رو به این نام نهاده‌اند که به هنگام دفاع از حریم خصوصی خود در مقابل مهاجم و تعرض کننده، فشار خون و حرارت بدنی شخص بالا رفته در مقام دفاع برمی‌آید.

با توجه به مطالبی که دربارۀ غیرت گفته شد معنا و مفهوم بی‌غیرتی آشکار می‌شود که عبارت است از کوتاهى و اهمال در محافظت از آنچه نگاهبانى آن لازم است، از دین و عرض (ناموس و آبرو) و اولاد و اموال، که آن هم از نتایج کوچکى و ضعف نفس است که از مهلکات بزرگ به شمار مى‌رود و گاه به دیّوثى و قیادت منجر مى‌شود.[3]

بی غیرتی از منظر سنت

انبیاء و اولیاء که پرچمداران راهنمایی انسان هستند از این مسأله مهم که مفاسد و تبعات ویرانگری هم برای نظام خانواده و هم برای اجتماع در پی دارد غافل نبوده، به مقابله با آن پرداخته‌اند. در ذیل به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌کنیم:

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرموده است:

«دل مرد بى‌غیرت، وارونه و سر به‌زیر است»[4] (به این معنا که برخلاف خوى انسانى است).

امیر المؤمنین علیه السّلام هم (هنگامى‌که در عراق بودند) فرمودند:

«اى اهل عراق شنیده‌ام که زنان شما در راهها با مردان برخورد مى‌کنند (و در جاى شلوغ به یکدیگر شانه مى‌زنند که راه بدهند) آیا شرم نمى‌کنید؟»[5]

حال چه باید گفت در مورد اتفاقاتی که در جامعه بشری به وقوع پیوسته است و گروههایی با نامها و عناوین فریبنده همچون فمنیسم و دفاع از حقوق زنان، خانمها و نوامیس مردم را به انواع حیله‌ها و ترفندها به انظار عمومی فراخوانده آنها را در میان مردان و جامعه‌ای مسموم رها می‌کنند تا دستان پلید عده‌ای سودجو یا هوسران یا افرادی جاهل و غافل به بهره کشی از این مخلوقات لطیف و وزنه‌های مؤثر اجتماع پرداخته، کیان خانواده را سست کنند و با شعارهای پوچ و دهان پُرکن، آبرو و حیثیت و قداست آنها را به باد اشتباهات خود دهند و گاهی با دادن اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایی سعی در موجه جلوه دادن چهرۀ زشت و سودجوی خود برآیند؛ از وجدانهای بیدار که به غبار ندانم کاریها آلوده نشده‌اند می‌پرسیم آیا این امور با تعالیم اسلامی که زن را ریحانه حساب می‌کند نه پهلوان[6]، سازگار است؟

عوامل بی غیرتی

از جمله علل اصلی این صفت خبیثه، خود کم‌بینی و ضعف نفس است که نفس را یارای دفاع و حمایت از آنچه که شرع و عرف پشتیبانی و نگهبانی از آن را بر وی واجب و ضروری شمرده است ندارد و در این حالت است که قوه غضبیه که به عنوان پاسبان انسان به او ارزانی شده است از حالت عادی خود خارج شده، راه تفریط را می‌پیماید.[7]

علت دیگر، مشغول شدن به ترانه‌ها و موسیقی‌های حرام و مبتذل می‌باشد که مرد را بی‌غیرت و زن را بی‌حیا می کند،[8]این مطلب با اندک توجه به چنین افرادی کاملاً مشهود و ملموس است که پیش چشمان اینان با نوامیسشان شوخی و احیاناً بی‌عفتی می‌کنند، اما دریغ از رگ غیرتی که در این افراد به حرکت درآید. ایشان بی غیرتی را به جایی می‌رسانند که به جای ناراحتی ابراز خوشنودی کرده و به آن تشویق می‌کنند و فریاد تمدن و فرهنگ مأبی سر می‌دهند و متأسفانه گاهی دیده می‌شود که زنان و دختران پاک مسلمان در اثر خود کم‌بینی و احساس حقارت پوشالی که در برابر غربیها و خارجیها در خود احساس می‌کنند بدون فکر و اندیشه و به صرف تقلید کورکورانه، طوق نحس پیروی از آنها را بر گردن آویخته، عنان اختیار خویش را به دستان نالایق آن بی‌خبران می‌دهند.

انواع غیرت

غیرت بر دو گونه است: غیرت پسندیده که تعریفش گذشت، اما غیرت ناپسند جایی است که به حدّ افراط برسد و مرد را نسبت به اهل خود بدگمان سازد به طورى که بر او سخت و تنگ بگیرد و درصدد تجسّس در مسائل نهانى و درونى وی برآید. رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم «از پى‌گیرى مسائل پنهانى زنان و سختگیرى و اذیّت رسانیدن به آنان» نهى فرموده است، آنجا که می‌فرماید:

«زن مانند استخوان کج دنده است، اگر بخواهى راستش بکنى مى‌شکند».[9]

و نیز فرمود:

«بعضى از انواع غیرت است که خدا و رسولش آن را دشمن دارند و آن این است که مرد بى‌جهت و نابجا بر اهل خود غیرت نماید».[10]

و امیر مؤمنان علیه السّلام فرمود:

«غیرت زیاد بر زن منما که هدف بدگمانى تو قرار گیرد».

و نیز در نامه خود به حضرت امام حسن علیه السّلام فرمود:

«اگر از همسران خود ناروا دیدی پس بر بزرگ و کوچک آنها نگهبان قرار ده و بپرهیز از آن که پی در پی آنها را سرزنش کنی که بر گناه حریص و نکوهش را خوار سازد»[11]

مبالغه در تفحّص و تفتیش سزاوار نیست، زیرا این کار از بدگمانى که از آن نهى شده‌ایم خالى نخواهد بود و بعضى از گمانها گناه است.[12]

انسانها در برابر نعمتهایی که به آنها داده شده است تکالیفی دارند که وظیفه انسان در برابر دین و آبرو و اهل و عیال و اموال خود پشتیبانی از آنهاست و کوتاهی واهمال در قبالشان (بی غیرتی) نتایج وخیمی برای خود و خانواده و هم برای اجتماع در پی دارد.

مقاله

نویسنده اصغر صفرزاده
جایگاه در درختواره رذائل اخلاقی

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

پناهنده Refugee

پناهنده Refugee

اصطلاح «پناهنده»، «پناهندگان» و «پناهندگی» از جمله اصطلاحاتی است که در نظام حقوق بشر بسیار متداول بوده و به کرات مورد استفاده قرار گرفته است.
الزام آور Binding

الزام آور Binding

اصطلاح «الزام‌آور» از جمله اصطلاحاتی است که در نظام حقوق بشر در ترکیب‌‌‌‌های مختلفی از جمله «معاهده الزام‌آور»
اعلامیه استقلال Declaration of Independence

اعلامیه استقلال Declaration of Independence

از جمله مهمترین تحولات مربوط به دوران اواخر عصر روشنگری، وقوع حوادث سیاسی و انقلاب‌های حقوق بشری و جنبش‌های آزادی خواهانه‌ای است که دست آوردهای حقوق و آزادی‌های فردی مهمی از آنها ناشی شده است.
No image

پروتکل Protocol

واژه «پروتکل» از جمله واژگانی است که در نام‌گذاری برخی از مهمترین اسناد حقوق بشری متعلق به نظام‌های بین المللی و منطقه‌ای حقوق بشری نیز به  کار گرفته شده است.
پروتکل اختیاری مربوط به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

پروتکل اختیاری مربوط به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

بی‌تردید میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966)

پر بازدیدترین ها

Powered by TayaCMS