کریسمس مسیح

کریسمس مسیح و مهر اسدالله افشار “کریسمس” جشنى که هرساله نوید آغاز سال نوى میلادى را به جهانیان مى‌دهد یک جشن مذهبى براى مسیحیان است که در طول تاریخ خود، دگرگونى‌هاى بسیارى را تجربه کرده است. آن‌گونه که از تاریخ بر مى‌آید، کریسمس در قرن چهارم میلادى که امپراتورى روم- بیزانس- به‌طور رسمى آئین مسیحیت را پذیرفت، در دنیاى غرب رایج شد و به مرور زمان نشو و نما گرفت. مورخان مى‌گویند این جشن گرچه متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آئین مصر- میترانیسم- گرفته شده و به همین دلیل با آن و شب یلداى ایرانى اشتراکات فراوان دارد. آنان در این زمینه به اختلاف‌نظرهاى موجود بر سر سالروز ولادت حضرت عیسی(ع) استناد مى‌کنند و مى‌گویند که بحث میان بزرگان عالم مسیحیت و تاریخ‌نگاران درباره روز میلاد آن حضرت چنان زیاد است که نمى‌توان در این باره روزى را مشخص کرد. زمان کریسمس اکنون نیز میان شاخه‌هاى مختلف مسیحیت اعم از ارتدوکس، کاتولیک و پروتستان متفاوت است و هر یک مبنایى را براى آن تعیین کرده‌اند گرچه همگى به سالروز تولد مهر- میترا-(خداى پاکی)‌در ایران باستان نزدیکند. آداب و رسوم کریسمس نیز در طول زمان دچار دگرگونى‌هاى بسیارى شده است به‌گونه‌اى که مى‌گویند هدیه دادن و شیرینى‌هاى متنوع و رنگارنگ آن در قرن نوزدهم میلادى توسط تاجران یهودى در اروپا رایج شد. عده بسیارى نیز معتقدند که “بابانوئل” شخصیت افسانه‌اى که مسیحیان را در ایام کریسمس با هدایاى خود خوشحال مى‌ سازد، در واقع از “عمو نوروز” ایرانى الهام گرفته و در ابتدا لباسى سبز برتن داشته است. علت تغییر رنگ بابانوئل به لباس قرمز مشخص نیست و به همین دلیل امروزه عده‌ای-به طنز یا جدی- معتقدند که شرکت کوکاکولا، چنین رنگى را به آن داده است. بابانوئل پیش از این به کودکان هدیه مى‌داد اما چند دهه است که به لطف تبلیغات دنیاى مصرف و سیاست‌هاى صهیونیستى در غرب و کشورهاى اروپایی، دادن هدیه در سطوح مختلف حتى به بزرگان پیش از پیش رایج و شاید هم مد گردیده است. با وجود این، برگزارى کریسمس در کشورهاى مختلف مسیحى بنا به سنت و رسم و رسوم آنان تفاوت‌هایى نیز با یکدیگر دارد. کریسمس بار دیگر در حال نزدیک شدن است و مردم جهان و هموطنان گرامى مسیحى ما نیز آماده برگزارى این جشن مى‌باشند تا تولد پیامبر اولوالعزم- حضرت عیسى مسیح(ع-) را با رفتن به کلیساها جشن بگیرند. نگارنده برحسب وظیفه اخلاقى و انسانى این روز خجسته را به همه مسیحیان، خاصه مسیحیان ایرانى تبریک و تهنیت گفته و مطالب فشرده کوتاهى را درخصوص وجود مقدس حضرت مسیح(ع) یادآور مى‌شود: 1- حضرت عیسی(ع) یکى از پیامبران صاحب کتاب و شریعت است و از معجزات خداوند متعال به شمار مى‌آید. او پیامبرى است که همه ادیان به او ایمان دارند، چه ادیان قبل از او که به هم بشارت وجود او را داده بودند و چه دین خاتم بعد از او که اسلام باشد. اعتقاد قطعى وجود حضرت مسیح(ع) و کتابش به‌عنوان پیامبرى برحق و بشارت‌دهنده بر همه مومنان فرض است. 2- عیسى‌بن مریم ملقب به “مسیح” و “کلمه الله” و “روح‌الله” و “مسیحا” در سال 749 رومى تولد و در 33 میلادى برحسب نظر مسیحیان مصلوب شد. عیسی(ع) از نسل داود است و مسیحیان اغلب وى را پسر خدا نامیده‌اند، در حالى که مسلمانان بنابر تصریحات قرآن کریم او را یکى از پیامبران “اولوالعزم”‌مى‌دانند. عیسی(ع) بنا به نوشته انجیل در زمان “هرودیس” در “بیت‌اللحم” یهودیه از مریم باکره متولد شد. اعتقاد به تولد عیسی(ع) از مادر عذرایش یک اصل و حکم قرآنى است. 3- عیسى مسیح(ع) پیامبرى است که روح بزرگش از ملکوت آسمان‌هاست و گیرایى کلماتش دلهاى مشتاق را تسلیم مى‌کند. پیامبرى که خود کلمه است، متکلم و مخاطب است. از وجهى آیه پاک خدا و حصول نور پاک الهى است. در قرآن کریم آیاتى درباره سرگذشت، چگونگى خلقت، ظهور و رسالت و شخصیت بزرگ حضرت عیسى‌بن مریم(ع) وجوددارد که داراى حقایق مهم و لطافت و دقایق ارزشمند و درسهاى آموزنده از تاریخ و حیات سراسر پرخیر و برکت و رحمت این رسول خدا و مادر مقدس و پاکدامنش است. قرآن مجید عنایت خاصى به بیان شرح حال و اوصاف و فضایل ارزشمند حضرت مسیح(ع) دارد و احوال و سرگذشت او را با تکریم و تجلیل بیان مى‌کند. به همین جهت شرح حال او در 13 سوره قرآن و نام مبارکش در 33 آیه ذکر و اشاره شده است. قرآن کریم، مراحل مختلف زندگانى و قصه شیرین و اعجازگونه حضرت عیسى را از آغاز تولد تا آخرین مراحل زندگى بیان مى‌کند که بهترین سند، دقیق‌ترین و کامل‌ترین منبع شناخت درباره مقام بلند و سرگذشت پاک و باسعادت این پیامبر خداست. 4- قرآن بهترین راهنما براى شناخت حقیقت شخصیت حضرت مسیح(ع) است. 23 خصلت از اوصاف و ویژگى‌هاى حضرت عیسى مسیح(ع) در 8 سوره قرآن آمده است که به پاره‌اى از آنها در ذیل اشاره مى‌گردد: عبدالله،‌نبی، (وجود) مبارک، تکلم (سخن گفتن در گاهواره)، وجیه (آبرومند و صاحب شخصیت در دنیا و آخرت)، مقرب، داراى کتاب و حکمت، آیت، به سوى خداوند مى‌رود، پیامبر اولوالعزم و صاحب شریعت، داراى کتاب آسمانى انجیل، صالح و شایسته، برگزیده، کلمه‌الله، مبشر رسالت جهانى حضرت محمد(ص)، زنده است، به قتل نرسیده و مصلوب نگردیده است. 5- قرآن درباره حضرت عیسی(ع) از قول خود او چنین نقل مى‌کند: - من بنده خدایم، کتاب بر من نازل و نبوت به من اعطا شده است. - و پروردگارا! من به آنها غیر از دستور و فرمان تو- که پروردگار خود را عبادت و ستایش نمایند- چیز دیگرى نگفته‌ام. - و آنان که مى‌گویند مسیح بن مریم خداست، کافر شدند. - و آنان که خدا را سومین خدا پنداشته‌اند کافر شده‌اند، چون جز خداى واحد، خدایى وجود ندارد. - و مسیح و هیچ‌کدام از فرشتگان مقرب خدا استنکاف ندارند از اینکه بنده و ستایشگر پروردگار خود باشند‌. عیسی(ع) در خصوصیاتى چون زهد و ورع و کثرت عبادت در میان پیامبران الهى مثال‌زدنى بود. او همچون پیامبران بزرگ الهى حج بجاى آورده است. بسیار روزه مى‌گرفته و بر نماز مداومت داشته است. عمر پربرکتش در زمان عروج به محضر الهى سى و سه سال بود. رفتارى بسیار نیک نسبت به مادر خود داشته و به مقامى رسیده است که خداوند او را با عبارت “وجیها فى الدنیا و الاخره” توصیف نموده است. 6- مادر حضرت عیسی(ع) حضرت مریم(س)‌است. مریم(س) در منابع اسلامى زنى نیست که تنها به جهت انتساب عیسی(ع)‌به وى محترم شمرده شود. او دخترى است که در خانواده نبوت از عمران‌ نبى و زنى به نام حنه به دنیا آمد. قرائن نشان مى‌دهد که پدرش هنگام وضع حمل حنه از دنیا رفته است و لهذا پس از تولد این کودک مقدس، پیامبران الهى مشتاق تکفل وى شدند و بالاخره قرعه به نام زکریاى پیامبر(ع) افتاد. مادرش او را مریم نام نهاد و بنابر نذرى که داشت او را محرر ساخت. محرر کسى است که از تحت تسلط پدر و مادر رها شود، تا تمامى اوقات خود را در عبادت خداوند سپرى ساخته و جز براى امور ضرورى از عبادتگاه خارج نشود. قرآن کریم، مریم(س) را بهترین زن جهان در زمان خود دانسته است. در روایات متعددى پیامبر اعظم (ص) فرموده‌اند:‌بهترین زنان بهشت چهار نفرند:‌خدیجه بنت خویلد، فاطمه بنت محمد(ص)، مریم بنت عمران و آسیه بنت مزاحم. مریم زنى معصوم و از گناه پاک و پیراسته بوده است. دوران کودکى را به سرعت و تحت عنایت خاص الهى سپرى کرده و چون به سن رشد رسیده و آماده خدمت در عبادتگاه شده بود، براى حفظ خود از نامحرمان پرده‌اى نصب کرده بود و هیچ‌کس جز زکریاى سالخورده که جهت تامین احتیاجات به وى سرکشى مى‌نمود، با وى برخورد نداشت. هرگاه که زکریا(ع) به محراب عبادتش داخل مى‌شد، رزق الهى را در نزد وى مشاهده مى‌کرد. مریم(س) چون فاطمه‌زهرا(س) هم صحبت ملائکه بوده و به لقب “محدثه” مفتخر گشته است. در روایات اسلامى وى به کثرت عبادت مشهور است و برخلاف کلمات کتاب مقدس، در زمان حیات عیسی(ع) از دنیا رفته است ولى هیچ‌گاه زوجى اختیار ننموده است. 7- حضرت عیسی(ع) زمانى در فلسطین چشم به جهان گشود که اختلافات مذهبى و سیاسى در این کشور عرصه را بر مردمان تنگ کرده وکشور را به نابودى و سیاهى کشانده بود. فلسطین که در آن زمان به تازگى تحت سیطره رومیان درآمده بود و یهودیان از پراکندگى و آشفتگى در رنج بودند، دل‌هایى سخت و جامد و کینه‌هاى فرقه‌اى و مذهبى‌ چون آتش زیر خاکستر و در انتظار جرقه‌اى براى انفجار بود. عیسی(ع) در این سرزمین به دنیا آمد. 8- از دوران کودکى و نوجوانى آن حضرت داستان‌هاى زیاد و عجیبى نقل مى‌کنند. چنان‌که از اندک مدارک موجود بر مى‌آید از همان دوران کودکى و جوانی، همه آشنایان از علاقه بیش از حد وى نسبت به امور مذهبى در تعجب بودند. در همان اوان کودکى داراى نبوغ و درک و استعداد فوق‌العاده‌اى بود و غالبا در جلسات بحث احبار و علماى بنى اسرائیل شرکت مى‌کرد و با آنها در مورد مسائل مشکل دینى گفتگو مى‌کرد. هوش سرشار و حساس و تاثیرات اجتماعی، روحى وى را آماده و مستعد ساخته بود که در زندگانى وظیفه نبوت را به عهده گیرد. وى که از ابتداى تولد، خود بشارت پیامبرى‌اش را به مردم داده بود، سرانجام طبق روایات اهل بیت در سن هفت یا هشت سالگى مامور شد تا رسالت خود را علنى سازد و مردم را به یکتاپرستى و دورى از شرک و بت‌پرستى فرا خواند و حضرت یحیی(ع) وى را تصدیق کرد. او که در دورانى سرد و سخت چشم به جهان گشوده بود، دورانى که نفرت و دشمنی، جاى محبت و دوستى و آرامش را گرفته بود، پیروان خود را به برابرى و برادرى و مساوات فرا خواند. آنان را به تحمل یکدیگر، به صلح و دوستى رهنمود شد. 9- شیوه دعوت حضرت عیسی(ع) مانند دیگر پیامبران الهى این بود که به زبان ساده با آنان سخن مى‌گفت. در کمال سادگى و خالى از اصطلاحات فلسفى و کلامى و به این ترتیب مردم زیادى جذب دین این پیامبر، صلح و رحمت و آشتى شدند. مسیح(ع) ساده مى‌زیست و غالب مطالب عمیق و پرمغز را به وسیله تمثیلات ساده ادا مى‌کرد. در عین حال از افکار درونی، اندیشه باطنى مردم و از معنویات براى آنان حرف مى‌زد و زندگى و شیوه خود را براى مردم نمونه و مثال مى‌آورد. تعالیم حضرت مسیح(ع) دوگونه است؛ تعالیم اخلاقى و تعالیم مبانى دینى که به شاگردان خود مى‌آموخت. در این بخش از تعالیم آن حضرت، مردم به یکتاپرستى و وحدانیت و به پیروى و تصدیق پیامبر بعد ازوى دعوت شده‌اند. تعالیم اخلاقى حضرت مسیح(ع) مانند دیگر پیامبران الهی، منجر به تعالیم عملى گردیده است؛ دعوت به دورى از امور ظاهرى و دنیوی، توجه به سوى امور باطنى و معنوی، نیکى به والدین، دعوت به یارى و کمک به همنوعان، دورى از ظلم و ستم، محبت و مهربانی، راستگویى و بالاخره فراخواندن به سوى هرچه خوبى و کمال است، در تعالیم اخلاقى این پیامبر الهى دیده مى‌شود. 10- کریسمس برهه‌اى افتخارآمیز از سال است، اما هرساله چهره حضرت عیسی(ع) و آموزه‌هاى وى بیشتر و بیشتر از این مراسم رخت بر مى‌بندد. ولى به هرحال نکته مثبتى هم دارد که اگر نبود، روابط خانوادگى از آنچه امروزه دیده مى‌شود بدتر بود و درواقع، تنها فرصتى است که خانواده‌ها تلاش مى‌کنند پیوندهاى شکسته‌ شده‌شان را ترمیم کنند. در جنگ جدایى دین از خانه‌ها و مدارس و دولت، کریسمس پیروزى بزرگى در بازگرداندن روحانیت به زندگى فرداست. در حالى که عده‌اى مى‌کوشند تا مسلمانان و مسیحیان را از هم جدا کنند ما با نیرویى جدایى‌ناپذیر با یکدیگر متحد مى‌شویم، نیرویى که پیام عشق، صلح و آموزه‌هاى فراموش‌ناشدنى حضرت عیسی(ع) بوده و از سوى پیروان هر دو دین پذیرفته شده است.

روزنامه رسالت