18 اردیبهشت 1395, 10:0
انواع مختلفی از احساسات منفی یا پریشان کننده وجود دارد؛ از جمله جهل، حسادت، تنگ‌نظری و... اما از همه بدتر، نفرت و خشم است چرا که این دو احساس، بزرگترین موانع در راه ایجاد حس همدلی و ایثار است. تنها نمی توان با سرکوب احساسات خشم و نفرت، بر آنها غلبه کرد. ما باید پادزهر نفرت را در وجود خود و به شکلی فعال تقویت کنیم؛ پادزهر نفرت، صبر و مداراست.
برای اینکه بتوانید احساسات صبر و مدارا را در خود به شکلی موفقیت آمیز تقویت کنید، باید شوق کافی برای ایجاد آنها داشته باشید. هرچه شوق شما بیشتر باشد، توانایی‌تان برای مقابله با سختی‌هایی که در این روند با آنها روبه رو می شوید، بیشتر خواهد بود. آثار ویرانگر نفرت، کاملاً مرئی، بدیهی و عاجل هستند؛ به عنوان نمونه وقتی در درون شما یک حس قوی نفرت به وجود می آید، درست در همان زمان با تمام وجود شما را فرا می گیرد و آرامش ذهنیتان را از بین می برد؛ به طوری که حضور ذهن خود را به طور کامل از دست می دهید. وقتی چنین خشم و نفرتی در شما ایجاد می شود، مهمترین بخش مغزتان که مرکز قضاوت میان درست و نادرست است را از کار می اندازد و شما قادر به داوری در مورد عواقب کوتاه مدت و بلندمدت رفتارتان نخواهید بود؛ بنابراین خشم و نفرت می‌تواند ما را کاملاً گیج کند و به دامنه مشکلات و مسائل ما بیفزاید.حتی به لحاظ جسمی هم نفرت در وجود انسان، تغییراتی نامطلوب و نامطبوع ایجاد می کند. در زمان بروز خشم یا نفرت، هر قدر هم که انسان سعی بر تظاهرکند و ظاهر با وقار خود را حفظ نماید، تردیدی نیست که چهره او از حالت طبیعی خارج می شود و دیگر نمی تواند خوشایند باشد. در این حالت، چهره آدم زشت می شود و از خود، ارتعاش هایی بیرون می دهد که کاملاً خصومت‌آمیز است و دیگران می توانند آن را حس کنند. ناظران در این موقعیت، این احساس را دارند که انگار از وجود آن شخص عصبانی، بخاری به بیرون متصاعد می شود. این امر تا آن حد واقعیست که نه تنها انسان ها قادر به احساس آن هستند، بلکه حتی جانوران و حیوانات اهلی نیز از چنین شخصی در آن موقعیت دوری می گزینند! زمانی هم که شخص سعی می‌کند اندیشه های خصومت آمیز خود را پنهان کند، این اندیشه ها در درون او جمع شده و همین امر موجب می شود که او میل به خواب را از دست بدهد و هر لحظه بیشتر احساس ناراحتی و عصبانیت کند.حس نفرت، با یک دشمن معمولی خیلی تفاوت دارد؛ دشمن معمولی، یعنی کسی که ما او را دشمن می پنداریم، ممکن است به اعمالی دست بزند که برای ما زیانبار است اما این دشمن، دست کم کارهای دیگری هم می کند؛ برای نمونه غذا می خورد یا شب ها می خوابد؛ بنابراین این دشمن، کارکردهای دیگری هم دارد و نمی تواند 24 ساعت روز و شب همه وجود خود را وقف پروژه ویران سازی ما کند اما نفرت، هیچ کارکرد دیگری ندارد و برای آن، هیچ هدفی جز ویران کردن ما متصور نیست؛ اگر کسی دارای ویژگی‌های صبر و مدارا باشد، حتی در صورت روبه رو شدن با شرایط بسیار حاد که می تواند ترسناک و اضطراب‌زا باشد، آرامش و حضور ذهن خود را از دست نخواهد داد. فایده دیگر روبه‌رو شدن صبورانه با موقعیت های دشوار، این است که می توان از عواقب نامطلوبی که درصورت واکنش خشم آمیز پیش می آید، اجتناب کرد. اگر واکنش شما نسبت به موقعیت‌های ناخوشآیند، همراه با خشم و نفرت باشد، نه تنها نمی تواند از شما در قبال صدمه و زیان های مختلف مراقبت کند، بلکه مهمتر از آن، خود به خلق یک عامل اضافی دست زده اید که می تواند در آینده موجب رنج بیشترتان شود اما اگر نسبت به زیانی که دیده اید، با صبر و مدارا برخورد کنید، هر چند ممکن است به طور موقت احساس ناراحتی و رنج داشته باشید اما در عمل توانسته اید از عواقب بلندمدت و بالقوه خطرناکی که واکنش همراه با عصبانیت دارد، اجتناب کنید. نباید مدارا یا صبر را نشانه ضعف و تسلیم دانست، بلکه برعکس، این دو کیفیت، نشانه قدرتی است که از توانایی های درونی انسان ریشه گرفته است. واکنش در برابر یک وضعیت نامطلوب با صبر و مدارا، به مراتب دشوارتر است تا عکس‌العملی که همراه با خشم و نفرت باشد و تنها از عهده کسی ساخته است که ذهنی منضبط و قوی داشته باشد نتیجه نهایی یا در واقع یکی از نتایج صبر و مدارا، «عفو » است. شما وقتی به واقع صبور و مداراگر باشید، طبیعی‌ست که حس گذشت و عفو هم در شما تقویت می شود.
هر وقت سخن از سلامتي به ميان مي‌آيد، موضوعاتي مثل: تغذيه خوب، ورزش كافي، رعايت بهداشت مناسب و استراحت لازم، در ذهن افراد تداعي مي‌شود، در صورتي‌كه علاوه بر اينها، رعايت جهاتي كه به سلامت روح و روان مربوط مي‌شود نيز، بايد مورد توجه همه ما قرار گيرد. درباره بيماري‌هاي رواني مثل استرس، پريشاني، اضطراب و آشفتگي‌هايي كه منجر به تنشها و اختلالات در زندگي خانوادگي و اجتماعي مي‌شود، علاوه بر مطالعه و مشاوره براي دستيابي به يك زندگي سالم موارد ديگري نيز مي‌توانند نقش سازنده‌اي را ايفا كنند كه از آن جمله مي‌توان به موارد ذیل اشاره كرد: 1. ايمان و ياد خدا اگر خدا و دستورات اخلاقي و حقوقي او مورد فراموشي قرار گيرد، زندگي حيواني شروع مي‌شود و در چنين وضعي، آسيبها و درگيريهاي تلخي زندگي را تيره و تار مي سازد، كه بايد با آرامش و غلبه بر آشفتگي‌ها آن را آرام و با ثبات گردانيد. خداوند، در قرآن كريم فرموده است: (الا بذكر‌الله تطمئن القلوب)؛ آگاه باشيد، كه با ياد پروردگار عالم، دل‌ها آرام مي‌گيرد. (سوره رعد، آيه28) براساس اين آيه قرآني، علاوه بر اينكه انسان در سختيها و ناملايمات نااميد نمي‌شود و به ذات مقدس پروردگار عالم متوسل مي‌شود با راهنمايي‌هاي خدايي درباره خودداري از گناهان و تجاوز به حقوق ديگران، راه را از چاه باز ميشناسد، به خود و ديگران آزار نمي‌رساند و به يك زندگي سالم و شرافتمندانه، همراه با آسايش و سلامت مي‌رسد. 2. احترام و احسان به والدين در پنج جاي قرآن كريم، با عبارت:(و بالوالدين احسان) (سوره بقره، آيه83، سوره نساء، آيه 36، سوره انعام، آيه151، سوره اسراء، آيه 23، سوره احقاف، آيه 15) خداوند متعال، پس از دستور به عبادت خويش به ما دستور مي‌دهد كه به پدران و مادران خود، احسان و احترام و نيك رفتاري داشته باشيد. براساس اين دستورات جدّي و مؤكد قرآن كريم، كه بعد از دستور به عبادت خداوند متعال وارد شده، اگر اين فرامين الهي از سوي فرزندان عملي شود، نه تنها موجب رضا و خشنودي خالق مي‌شود و رحمت و بركت و خير و سعادت در كانون زندگي آنان ساري و جاري مي‌شود، بلكه احترام و احساني كه از سوي فرزندان نسبت به والدين ابراز مي گردد، اين فضاي مهر و محبّت آميز را به بهترين مهد الگوگيري و تربيت‌پذيري براي ساير افراد و به ويژه كودكاني كه در اين كانون زندگي مي‌كنند مبدل مي‌سازد. 3. تربيت صحيح فرزندان همانطور كه اكرام و احترام والدين از سوي فرزندان، كانون زندگي را نورافشاني مي‌كند و سلامت رواني به بار مي‌آورد، در مقابل مسئوليت والدين نيز سنگين‌تر مي‌شود تا نسبت به پاسخ گويي به اين احترام و احسان، با همه وجود و امكانات براي تربيت صحيح فرزندان كوشش و جدّيت مبذول دارند و معارف اعتقادي و اخلاقي را كه در سلامت رواني اعضاي خانواده نقش به‌سزايي دارد، بهتر بيان كنند و در آن فضاي مساعد، بذرهاي تربيت انساني بهتر پرورش يابد، شكوفه دهد و به بار نشيند و فضاي زندگي انباشته از شكوفه‌هاي فضيلت و گلهاي زيباي طراوت‌بخش و شادي‌آفرين شود و باز هم به سلامت رواني و آرامش وجداني كانون مقدّس خانواده بيفزايد و از سختي ها و تلخي ها و كاستي‌ها و آسيب هاي دردناك و عذاب آور كاسته شود.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان