گروه احیای آثار پژوهشکده باقرالعلوم علیه اسلام

گروه احیای آثار، وابسته به پژوهشکده علمی کاربردی باقرالعلوم (علیه السلام) با اهداف، سیاست ها و برنامه های زیر به احیای آثار علمی و کاربردی اندیشمندان اسلامی می پردازد:
اهداف
1- احیای میراث فرهنگی شیعه به منظور ترویج معارف قرآن کریم و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام)؛
2- تقویت فرهنگ اسلامی و تأثیر گذاری در فرهنگ عمومی جامعه؛
3- تقویت علمی محققان و مبلغان.
تعریف احیاء
احیاء به معنای زنده کردن و حیات بخشیدن است و بدیهی است که حیات هر چیزی متناسب با آن است. از این رو کتاب زنده به کتابی گفته می شود که موانع استفاده از آن، مفقود و مقتضیات آن موجود باشد. بنابر این کتب و مقالاتی که در دسترس مردم نیست و یا موانعی همچون زبان اثر، مانع استفاده می شود، نیازمند احیاء می باشند.
بدین روی تصحیح، ویرایش، چاپ و انتشار آثار خطی که اثر را در دسترس مردم قرار می دهد و نیز ترجمه آثار عربی و انگلیسی به فارسی و یا بر عکس که موانع استفاده از اثر را مرتفع می سازد، احیاء نامیده می شود.
بنابرین فعالیت های گروه احیای آثار به دو دسته کلی قابل تقسیم است:
1- تصحیح
2- ترجمه
تصحیح
تصحیح کتب و مقالات، از ابتدای نسخه شناسی تا چاپ و انتشار، فرایند و مراحل متعددی دارد:

1-نسخه شناسی
2- تایپ و مقابله
3- تصحیح
4- ویرایش
5-استخراجات
6- صفحه آرایی
7-استخراج فهارس
8- کنترل نهایی
9-سخن پژوهشکده
10- چاپ
11-طرح روی جلد
12-انتشار
* نسخه شناسی
نسخه شناسی اولین و مهمترین مرحلة احیای آثار است. با توجه به این که کتب خطی و تراث شیعه، از حجم زیادی برخوردار است و طبعا احیای همه آنها نه با سیاست های پژوهشکده، همخوان است و نه مقدور آن. بنابر این نسخه شناسی باید متناسب با اهداف و بر اساس سیاست ها و اولویت های زیر انجام پذیرد.
سیاست ها
1- کتبی که موافق مذهب تشیع بوده و در راستای نشر معارف قرآن کریم و اهل بیت عصمت (علیهم السلام) باشد و یا موجب تقویت این مذهب گردد، و هیچ گونه انحراف و خلاف عقاید متقن و مسلم شیعه در آنها نباشد، احیاء می شوند. بنابراین آثار اندیشمندان و سایر فرق و مذاهب اسلامی در دستور کار احیاء قرار نمی گیرند .
2- آثاری که در زمینه مباحث اعتقادی شیعه، اخلاق و عرفان مبتنی بر مکتب اهل بیت (علیهم السلام)، علوم و معارف قران کریم، متون حدیثی شیعه، تاریخ اسلام و مسلمانان، و نیز تربیت، آداب و سنن اسلامی باشند، احیاء می شوند. بنابراین کتب فلسفی ، فقهی، حقوقی ، رجال، درایه ، ادبیات و مانند آنها در دستور کار احیا قرار نمی گیرد .
3- آثاری که عموم مردم بتوانند به طور مستقیم از آنها استفاده کنند و در اخلاق، رفتار و اندیشه آنان تأثیر مثبت داشته باشد و یا محققان و مبلغان علوم اسلامی بتوانند مطالب آنها را برای مردم ارائه کنند، در دستور کار احیاء قرار می گیرند. بنابراین آثاری که به مباحث پیچیده علمی، فلسفی، عرفانی، پرداخته اند، احیاء نمی شوند.
4- آثاری که از علمیت لازم و کافی برخوردارند، احیاء می شوند و از احیای آثار سطحی و کم ارزش از حیث علمی پرهیز می شود.
تبصره:
موارد استثنایی و ویژه ای که مخالف یکی از سیاست های فوق باشند، تنها در صورتی احیاء می شوند که به تصویب شورای کارشناسی گروه احیاء برسد.
اولویت ها
1- فوریت احیای اثر: اگر اثبات شود که جامعه نیاز فوری به آثاری دارد، و یا به هر دلیلی فوریت احیاء اثبات گردد، احیای آن اثر در اولویت قرار می گیرد.
2- قوت علمی اثر و نویسنده: آثاری که از حیث محتوا از قوت علمی برخوردارند، در اولویت اند.
3- مشهور بودن نویسنده: آثاری که از نویسندگان و دانشمندان برجسته و مشهور شیعه هستند، اولیت دارند.
4- روان بودن متن و قوت بیان: آثاری که روان و از سهولت فهم و بیان زیبا برخوردار باشند، اولویت دارند.
5- کم حجم بودن اثر: آثاری که نسبت به موضوع از حجم کمتری برخوردار باشند، به شرط آن که اختصار، به قوت علمی و شاخصه های دیگر لطمه نزده باشد، اولویت دارند. مثلا شرح نهج البلاغه پنج جلدی بر شرح 20 جلدی ترجیح دارد.
6- کامل بودن نسخه: شروحی که تألیف آن ها ناقص مانده و یا نسخه هایی که ناقص به دست آمده‌اند، در اولویت اول نیستند.
7- دسترسی به نسخه: سهل الوصول بودن دسترسی به نسخه ها از عوامل ترجیح در احیاء است.
8- نو آوری در محتوا و قالب: آثاری که از حیث محتوا یا قالب نوآوری داشته باشند، اولویت دارند.
9- پر مخاطب بودن: مباحثی که مخاطب بیشتری داشته باشند، اولویت دارند.
آثار گروه احیاء
گروه احیاء پژوهشکده علمی کاربردی باقر العلوم (علیه السلام) در راستای نشر و اشاعه فرهنگ دینی و ارتقای سطح دینداری و آشنایی بیشتر مردم با معارف ناب اسلامی اقدام به احیای گنجینه آثار خطی گذشته نموده است و در این راستا تصحیح و احیای کتب متعدد حدیثی، شرح ادعیه، عرفانی و مانند آن ها را در دستور کار خود قرار داده است.
با توجه به اینکه امروزه توجه به معنویت در حال رشد است و از سوی دیگر ادعیه مأثوره از اهل بیت (علیهم السلام) منابعی غنی و مطمئن برای به دست آوردن معارف ناب اسلامی است و در این میان صحیفه سجادیه، زبور آل محمد (علیهم السلام) از سویی چون خورشیدی در آسمان راز و نیاز و عرفان ناب می درخشد و از سوی دیگر به دلیل فقدان شرح های علمی در انزواء واقع شده است، لذا گروه احیای آثار پژوهشکده علمی کاربردی باقر العلوم (علیه السلام) در راستای نشر فرهنگ و معارف اهلبیت (علیهم السلام)، اقدام به گزینش و احیاء نسخه های خطی شروح صحیفه سجادیه نموده است.
در فاز اول این حرکت معنوی، 16 شرح از شرحهای صحیفه سجادیه، انتخاب شد که 6 شرح از آنها فارسی و 10 شرح عربی است. احیای برخی از این شروح به اتمام رسیده و برخی در شرف اتمام است.
گزارش اجمالی فعالیت های گروه احیاء را می توان در سه بخش؛ آثار چاپ شده، آثار آماده چاپ و آثار در دست تصحیح، تقسیم نمود؛ که ذیلا به معرفی این آثار می پردازیم :
آثار چاپ شده
1- "مقتل منظوم کربلا" (دیوان فنا)؛ به تصحیح "علی صدرائی خوئی" و "علی افراسیابی"
2- "دفتر معرفت و اخلاق1"؛ شامل چهار رساله اخلاقی، عرفانی زیر نظر "علی صدرائی خوئی"
3- "تذکرة السالکین" (نامه های عرفانی آقا محمد بید آبادی)؛ به تصحیح "علی صدرائی خوئی"
آثار آماده چاپ
1- "تحفه رضویه" فارسی از "قاضی بن کاشف الدین محمد یزدی" به تصحیح آقای "علی فاضلی"
2- "تحفه رضویه" عربی از "قاضی بن کاشف الدین محمد یزدی" به تصحیح آقای "علی فاضلی"
3- "ترجمه و شرح صحیفه سجادیه" از "محمد صالح روغنی قزوینی" به تصحیح آقای "علی فاضلی"
4- "لحظه ها و ذکرها" (اذکار المهمه) از "فیض کاشانی" به تصحیح آقای "ولی سید تاج الدینی"
5- "هشت در بهشت" از "فیض کاشانی" به تصحیح آقای "مسیح توحیدی"
6- "شرح صحیفه سجادیه" از نوه "شهید ثانی" به تصحیح آقای "محمد رضا فاضلی"
7- "ترجمه و شرح صحیفه سجادیه" از دانشمندی از قرن یازدهم به تصحیح آقای "نجار زادگان"
8- "الشرح الکبیر علی الصحیفة السجادیة" از "سید نعمة الله جزائری" به تصحیح آقای "حسین تقی زاده"
9- "شرح صحیفه سجادیه لنبانی" به تصحیح آقای "محمد رضا فاضلی"
10- "عیون انوار الرضا (علیه السلام)" (شرح چهل حدیث در فضیلت زیارت امام رضا (علیه السلام) ) از مولفی ناشناس به تصحیح آقای "ابوالفضل عربزاده"
11- "شفاءالصدور" (جلد اول) (شرح صحیفه سجادیه)از "شهرستانی" به تصحیح "محمد رسولی"
12- "ترجمه صحیفه سجادیه" از "محمد صالح روغنی قزوینی" به تصحیح آقای "علی فاضلی"
آثار در دست انجام
1- "شرح صحیفه سجادیه" از "ملا رضا علی طالقانی" به تصحیح "علی فاضلی"
2- "درر اللئالی العمادیة فی الاحادیث الفقهیة" از "ابن ابی جمهور احسائی" به تصحیح آقای "محمد جواد جلالی حسینی"
3- "شرح صغیر"(شرح صحیفه سجادیه) از "سید نعمت الله جزایری" به تصحیح آقای "تقی زاده"
4- "ریاض المتقین" (شرح صحیفه سجادیه) از "مجلسی اول" به تصحیح آقای علی فاضلی"
5- "شرح صحیفه سجادیه" از "مجلسی اول" به تصحیح آقای "علی فاضلی"
6- "شرح صحیفه سجادیه" از "سلیم رازی" به تصحیح "محمد جواد محمودی"
7- "شرح صحیفه سجادیه" از "بهاءالدین نایینی" به تصحیح آقای "محمد جواد محمودی"
8- "حق المبین" از "احمد بن محمد علی شاهرودی" به تصحیح آقای "محمد حسن قدردان قراملکی"
9- "حدیقه قطب شاهیه (شرح صحیفه سجادیه) از "ابن طیفور بسطامی"
10- "مواهب غیبیه" (شرح دعای استعاذه صحیفه سجادیه) به تصحیح آقای "محمد برکت"

جدیدترین ها در این موضوع

نظر شما

اطلاعات شما(اختیاری)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

درگذشت علامه فضل الله

برگزاری میزگرد مهدویت در حوزه علمیه زاهدان

آغاز نخستین دوره تربیت مربی و داور مسابقات قرآن کریم حوزه علمیه خواهران خراسان

جشنواره علامه حلی در انتظار معرفی معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم

ارائه 94 مقاله از دانشگاه تبریز در 23 کشور جهان

پر بازدیدترین ها

آثار صله رحم از دیدگاه اسلام و روان شناسی

شرح حال اصحاب پیامبر (ص)

کتاب درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت منتشر شد

ارائه 94 مقاله از دانشگاه تبریز در 23 کشور جهان

آرشیو صوتی و متنی دروس خارج حوزه در اینترنت

سایت های پژوهشکده باقرالعلوم

پر بازدیدترین ها