اجل

الف) معنای لغوی و اصطلاحی اجل . اجل در اصل به معنی « مدت معین » است و « قضاء اجل » به معنی تعیین مدت و یا به آخر رساندن مدت است،‌ اما بسیار می شود ، که به آخرین فرصت نیز اجل گفته می شود ، مثلاً می گویند : « اجل دین » فرارسیده است یعنی آخرین موقع پرداخت بدهی رسیده است . در اصطلاح به حد پایانی معین شده برای زندگی انسان ، اجل می گویند .
ب) انواع اجل . انسان دو اجل دارد ؛ اجل معلق و اجل مسمی : 1ـ اجل معلق ( اخترامی ـ موقوف ـ مبهم ـ غیر حتمی ) : زمان بندی مشروط و قابل تغییر به واسطة کردار خودمان است ؛ مثل چراغی که نفت دارد ولی آن را در معرض طوفان قرار دهیم . 2ـ اجل مسمی ( طبیعی ـ محتوم ) : زمان بندی بی چون و چرا و غیر قابل تغییر است که اگر آن اجل فرا رسد ،‌ساعتی پس و پیش نمی شود و اگر همة مراقبتها هم به عمل آید ، عمر مانند نفت چراغ تمام می شود . به عبارت دیگر ، اجل معلق ، عمر و مدت غیر حتمی و مرگ زودرس است و اجل مسمی ، عمر و مدت حتمی و مرگ طبیعی می باشد . در مورد انسان ، اگر تمام شرائط برای بقای او جمع گردد و موانع برطرف شود ساختمان و استعداد او ، ایجاب می‌کند که مدتی طولانی ـ هرچند این مدت بالاخره پایان و حدی دارد ـ عمر کند ،‌اما ممکن است بر اثر سوء تغذیه یا مبتلا شدن به اعتیادهای مختلف و یا دست زدن به خودکشی یا ارتکاب گناهان خیلی زودتر از آن مدت بمیرد ؛ مرگ را در صورت اول ،‌اجل حتمی و در صورت دوم ، اجل غیر حتمی می نامند . در تفسیر نور حجه الاسلام قرائتی به نقل از ابن عباس می خوانیم :« خداوند برای انسان دو اجل قرار داده : یکی از تولد تا مرگ ، دیگری ازمرگ تا قیامت . انسان با اعمال خود ، گاهی از یکی می‌کاهد و به زمان دیگری ، می‌افزاید، پس پایان اجل هیچ کس قابل تغییر نیست » .( تفسیر نور ـ حجه الاسلام : قرائتی ـ ص : 220 (
ج) فرق بین اجل مسمی و اجل معلق : در این قسمت ، به اختلافاتی که میان اجل مسمی و اجل معلق است اشاره می کنیم : 1ـ « اجل مسمی » ، مرگ طبیعی ولی « اجل معلق » ، مرگ زودرس است . 2ـ « اجل حتمی » ، در صورتی است که ما به مجموع علل تامه بنگریم و اجل غیر حتمی در صورتی است که تنها مقتضیات را در نظر بگیریم . 3ـ « اجل مسمی » ، قابل تغییر نیست ولی اجل معلق ، قابل تقدیم و تأخیر است . 4ـ « اجل مسمی » ، همان اجل محتومی است که در « ام الکتاب » ثبت شده ، و« اجل غیر مسمی » آن اجلی است که در « لوح محو و اثبات » نوشته شده است . 5ـ هر دو اجل از ناحیه‌ی خدا تعیین می شود ولی «اجل مسمی » به طور مطلق و بدون قید و شرط و « اجل معلق» به عنوان مشروط ومعلق .
د) فائده‌ی فرق گذاشتن میان آن دو . با فرق گذاشتن میان دو اجل ، نشاطی در جامعه‌ی انسانی ایجاد می شود و انسانها به فراهم آوردن شرائط عمر طولانی و رفع موانع آن می کوشند تا به اجل و عمر طویل که نزدیک به 120 سال است برسند .
هـ ) اسباب اجل معلق . اجل معلق ، به خاطر فقدان شرائط حیات ، تغذیه ، هجوم غصه ها و حوادث نفسانی درد آور و اسباب خارجی مانند غرق شدن و آتش سوزی و غیره حاصل می شود . همچنین در روایات ، اعمالی چون صله رحم ، صدقه ، زکات و دعا سبب طول عمر بیان شده و کارهائی چون قطع رحم و ظلم ، سبب کوتاه شدن عمر دانسته شده است . (برگرفته از تفسیر المیزان علامه طباطبائی جلد 10و7)

جدیدترین ها در این موضوع

چگونه دعا و نیایش شفابخش‌اند؟

نیروى سحر آفرین ایمان تا چه اندازه در سلامتى روانى و جسمانى انسان مفید و اثربخش است؟ 3 مهر 1396, 17:10

آرزوهای طولانی و شیطان

ابلیس (پدر شیطان‌ها) سخت ناراحت گردید. و بالای کوهی در مکه به نام «تور» رفت و ‌فریادش بلند شد و همه یارانش را به تشکیل انجمن خود دعوت نمود. همه یاران و ‌فرزندان شیطان‌ جمع شدند. 3 مهر 1396, 17:5

چهار بال اخلاق در قرآن

چهار کلمه‌ى فوق چهار مرحله‌ى رفتارى را نشان مى‌دهد که بر حسب اراده و تقوا و تسلط بر نفس، انسان مى‌تواند در برابر کسانى که به او بدى مى‌کنند، عکس العمل نشان دهد. 1 مهر 1396, 20:17

تناسخ و معاد

1 تیر 1387, 0:0

نماز و امنیت‌

25 خرداد 1387, 0:0

پر بازدیدترین ها

آثار استغفار و توبه

1 مرداد 1386, 0:0

رابطه ایمان و عمل صالح

در آموزه های قرآنی ایمان و عمل صالح از چنان ارتباطی برخوردارند که فقدان هر یک، کارآیی و تأثیرگذاری دیگری را کم اهمیت و یا بی ارزش می کند. ایمان و عمل صالح دو بال پرواز بشر به مقام انسانیت و درک خلیفه اللهی و وصول به سرمنزل مقصود است. در آموزه های قرآنی، عمل صالح، بازتاب بیرونی ایمان واقعی است. هر کس به ایمان واقعی دست یافته باشد در منش و کنش خویش نیک کردار خواهد بود. این نوشتار تلاشی برای تبیین این همبستگی استوار میان ایمان و عمل صالح است... 13 آذر 1386, 0:0