همبستگی ملی در نهج البلاغه

10- حقیقت اختلاف و تفرقه و عواقب آن
اندیشه کنید در عاقبتی که در اثر تفرقه بدان دچار شدند و همبستگی آنان گسست و سخن ها و دل هایشان گوناگون شد. به حزب ها و گروههای مختلف تبدیل شدند و به درگیری پرداختند. در نتیجه خداوند لباس بزرگی و کرامت را از قامت آنان بیرون آورد و نعمت های فراوان شیرین را از آنان سلب نمود و داستان آنها در میان شما عبرت آور باقی ماند. از حالات زندگی فرزندان اسماعیل و فرزندان اسحاق و اسرائیل(علیهم السلام) عبرت بگیرید. راستی چقدر حالات ملت ها با هم یکسان و در صفات و رفتارشان با یکدیگر همانند است.
در احوال آنها در روزگاری که از هم جدا و پراکنده بودند اندیشه کنید زمانی که پادشاهان کسری و قیصر (کسری لقب پادشاهان ایران و قیصر لقب پادشاهان روم شرقی) بر آنان حکومت می کردند و آنها را از سرزمین های آباد، از کناره های دجله و فرات و از محیط های سرسبز و خرم دور کردند و به صحراهای کم گیاه و بی آب و علف و محل وزش بادها و سرزمین هایی که زندگی در آنجا مشکل بود تبعید کردند. آنان را در مکان های نامناسب، مسکین و فقیر، همنشین شتران ساختند. خانه هایشان پست ترین خانه ملت ها و سرزمین زندگیشان خشک ترین بیابان ها بود. نه دعوت حقی وجود داشت که به آن روی آورند و پناهنده شوند و نه سایه محبتی وجود داشت که در عزت آن زندگی کنند. حالات آنان دگرگون و قدرت آنان پراکنده و جمعیت انبوهشان متفرق بود. در بلایی سخت و در جهالتی فراگیر فرو رفته بودند. دختران را زنده به گور، بت ها را پرستش و قطع رابطه با خویشان و غارتگری های پیاپی در میانشان رواج یافته بود.
11- امامت اساس وحدت و همبستگی ملی(خطبه 192، 91 تا 97)
“ان هذا الامر لم یکن نصره ولاخذلانه بکثره ولابقله و هو دین الله... و مکان القیم بالامر مکان النظام من الحرز یجمعه و یضمه فان انقطع النظام تفرق الحرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره و ابدا و العرب الیوم و ان کانوا قلیلافهم کثیرون بالاسلام عزیزون بالاجتماع فکن قطبا استدر الرحا بالعرب”(خطبه 146، 3، 2، 1)
پیروزی و شکست حاکمیت اسلام به کثرت و قلت طرفداران آن نبود، بلکه اسلام دین خدا آن را پیروز ساخت... جایگاه رهبری چونان ریسمانی محکم است که مهره ها را متحد ساخته و به هم پیوند می دهد. اگر این رشته از هم بگسلد مهره ها پراکنده و هر کدام به سویی خواهند افتاد و سپس هرگز جمع آوری نخواهند شد.
عرب اگرچه امروز از نظر تعداد اندک است اما با نعمت اسلام فراوانند و با اتحاد و همبستگی عزیز و قدرتمندند. چونان محور آسیاب جامعه را به گردش درآور و با کمک مردم جنگ را اداره کن.
راهبردها
11-1- امامت و رهبری رکن اساسی همبستگی و وحدت ملی است.
11-2- برای پیروزی کثرت طرفداران ملاک نیست بلکه قوت اسلامیت در جامعه ملاک است و علت شکست به قلت طرفداران بر نمی گردد بلکه به ضعف اسلامیت در جامعه بر می گردد.
11-3- با مشارکت عمومی مسائل حکومت از جمله جنگ را باید اداره نمود.
12- تفرقه مقدمه فتنه است.
“ان الشیطان یسنی لکم طرقه و یرید ان یحل دینکم عقده عقده و یعطیکم بالجماعه الفرقه و بالفرقه الفتنه فاصدفوا عن نزغاته و نفثاته و اقبلوا النصیحه ممن اهداها الیهم و اعقلوها فی انفسکم” (خطبه 121، 8)
همانا شیطان راههای خود را به شما آسان جلوه می دهد تا گره های محکم دین شما را یکی پس از دیگری بگشاید و به جای وحدت و همبستگی به شما پراکندگی و تفرقه عطا کند و در تفرقه شما را دچار فتنه گرداند. پس از وسوسه و زمزمه و فریبکاری شیطان روی گردانید و نصیحت آن کس را که خیرخواه شماست گوش کنید و به جان و دل بپذیرید.
13- علی(ع) پاداش و حسن عاقبت خود را از وحدت مردم می طلبد.
“لیس رجل احرص علی جماعه امه محمد(ص) و الفتها منی ابتغی بذلک حسن الثواب و کرم الماب” (نامه 78، 2)
در امت اسلام هیچ کس حریص تر از من نسبت به وحدت و همبستگی امت اسلامی نیست. من در این کار پاداش نیک و سرانجام شایسته را از خدا طلب می کنم.
14- تفرقه عامل سلطه پذیری
“والله لاظن ان هولاء القوم سید الون منکم باجتماعهم علی باطلهم و تفرقکم عن حقکم و معصیتکم امامکم فی الحق و طاعتهم امامهم فی الباطل” (خطبه 25، 2)
قسم به خدا می بینیم که این مردم (یمن) بزودی بر شما چیره می شوند چرا که آنان بر باطل خود متحدند اما شما در حق خود دچار تفرقه و پراکندگی هستید. شما از امام خویش در حق نافرمانی می کنید و آنان از پیشوای خویش در باطل اطاعت می کنند.
15- همبستگی و وحدت یکی از فلسفه های نبوت
(خطبه 231)
“فصدع بما امر به وبلغ رسالات ربه فلم الله به الصدع و رتق به الفتق و الف به اشمل بین ذوی الارحام بعد العدواه الواغره فی الصدور و الضغائن القادحه فی القلوب” پیامبر اسلام آنچه را که به او ابلاغ شد آشکار کرد و پیام های پروردگارش را رساند.
او شکاف های اجتماعی را به وحدت اصلاح و فاصله ها را به هم پیوند داد. پس از آن آتش دشمنی ها و کینه های برافروخته در دل ها را یافته بود، میان خویشاوندان یگانگی برقرار کرد.
16- آثار همبستگی براساس دین
“فانظروا الی مواقع نعم الله علیهم حین بعث الیهم رسولافعقد بملته طاعتهم و جمع علی دعوته الفتهم، کیف نشرت النعمه علیهم جناح کرامتها و اسالت لهم و جداول نعیمها و التفت الملله بهم فی عوائد برکیتها فاصحبوا فی نعمتها غرقین و فی خضره عیشها فاکهین قد تربعت الامور بهم، فی ظل سلطان قاهر و آوتهم الحال الی کنف عز غالب و تعطفت الامور علیهم فی ذری ملک ثابت فهم حکام علی العالمین و ملوک فی اطراف الارضین، یملکون الامور علی من کان یملکها علیه و یمضون الاحکام فیمن کان یمضیها فیهم لاتغمز لهم قناه و لاتقرع لهم صفاه” (خطبه 192، 98 تا 101)
به مواقع نعمت های الهی بر آنها بنگرید. هنگامی که رسولی را به سوی آنها برانگیخت در نتیجه طاعت آنان را به دین پیوند داد و با دعوتش آنها را به همبستگی و وحدت رساند .بنگرید که (در سایه آن طاعت دینی و همبستگی و وحدت اجتماعی) چگونه نعمت های الهی بالهای کرامت خود را بر آنها گستراند و جویبارهای آسایش و رفاه بر ایشان روان ساخت و تمام برکات آئین حق آنها را در بر گرفت. در میان نعمتها غرق گشتند و در خرمی زندگانی شادمان شدند. امور اجتماعی آنان در سایه قدرت حکومت اسلام استوار شد و در پرتو عزتی پایدار آرام گرفته، به حکومتی پایدار رسیدند و آنگاه آنان حاکم و زمامدار جهان شدند و سلاطین روی زمین گردیدند و فرمانروای کسانی شدند که در گذشته حاکم بودند و قوانین الهی را بر کسانی جاری ساختند که مجریان احکام بوده و در گذشته کسی قدرت درهم شکستن نیروی آنان را نداشت و هیچ کس خیال مبارزه با آنان را در سر نمی پروراند.
17- ضرورت پیروی حکومت از روش نخبگان جامعه برای ایجاد وحدت و همبستگی
“لاتنقض سنه صالحه عمل بها صدور هذه الامه واجتمعت بها الالفه و صلحت علیها الرعیه” (نامه 53،38)
(ای مالک) آداب پسندیده ای را که بزرگان این امت به آن عمل کردند و ملت اسلام به وسیله آن به همبستگی رسیدند و براساس آنها مردم اصلاح شدند، نقض نکن.
18- ایجاد همبستگی موجب جلب قلوب می شود
“قلوب الرجال وحشیه فمن تالفها اقبلت علیه” (حکمت 50)
دلهای مردم رمنده هستند به سوی کسی اقبال می کنند که موجب الفت و همبستگی آنان شود.

جدیدترین ها در این موضوع

تقریر علامه طباطبایی شاهکاری در مسئله برهان صدیقین

نظر شما

اطلاعات شما(اختیاری)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

تقریر علامه طباطبایی شاهکاری در مسئله برهان صدیقین

مخالفان منطقی و عقلانی قاعده الواحد

ماهیت و حکم اخلاقی توریه

ساختمان سازی بر قبر اولیای الهی و نفی توهم شرک

نشانه های ایمان کامل در کلام امام صادق(ع)

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

توصیه های عمده حضرت علی(علیه السلام) در عهدنامه مالک اشتر برای حاکمان اسلامی چیست؟

فلسفه چیست؟

زندگینامه افلاطون

رساله حقوق امام سجاد(ع)

سایت های پژوهشکده باقرالعلوم

پر بازدیدترین ها