دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

پشتوانه صبر

No image
پشتوانه صبر

انسان بايد بداند كه آغاز و انجامش در اختيار خداوند است. اوست كه از نيستی به هستي‌اش آورده و به زندگي‌اش حس و حركت بخشيده است؛ اگر سلامتي دارد از جانب اوست، اگر نيرويي دارد آن نيز از آن اوست و اگر ثروت و همسر و فرزندي دارد از اوست. يكي از جلوه‌هاي توجه خاص و عنايت ويژه مكتب جاودانه اسلام نسبت به صبر اين است كه در كنار توصيه‌هاي فراوان به پيغمبر اسلام (ص) و مسلمانان در رابطه با صبر و بيان ضرورت صبر و مزاياي صابران، راه‌هاي دستيابي به فضيلت صبر را كه ما از آنها به پشتوانه صبر تعبير مي‌كنيم نيز به تفصيل بيان داشته است. راز اين همه توضيح و تفصيل و تاكيد اين است كه خداوند بزرگ مي‌داند كه انسان طبيعتا شتابزده و عجول است و اين خود انسان است كه بايد امتياز صبر را كسب كرده و درجات صابران را به خود اختصاص دهد. پشتوانه‌هاي صبر از اين قرارند:

شناخت طبيعت زندگی دنيا

مهم‌ترين پشتوانه صبر، آن است كه برداشت انسان از زندگي درست باشد و به ماهيت زندگي پي ببرد. زندگي دنيا بهشت و خلد برين نيست، جاودانه هم نيست، سراسر تكليف است. انسان براي اين آفريده شده كه در اين زندگي دنيا آيينه وجودش را صيقل دهد و در گيرو‌دار اين آزمون‌ها براي زندگي جاودانه و ابدي سراي ديگر آماده شود. خداوند متعال زندگي دنيا را چنان مقرر كرده است كه لذت آن همواره با رنج و كوشش همراه باشد. در اين دنيا كاميابي بدون رنج و سلامتي بدون بيماري، شادماني بدون اندوه و رفاه بدون دردسر و آرامش بدون هراس و... وجود ندارد. اگر جز اين باشد با طبيعت زندگي دنيا و نقش انسان در جهان ناسازگار است.

خودشناسی

انسان بايد بداند كه آغاز و انجامش در اختيار خداوند است. اوست كه از نيستی به هستي‌اش آورده، و به زندگي‌اش حس و حركت بخشيده است؛ اگر سلامتي دارد از جانب اوست، اگر نيرويي دارد آن نيز از آن اوست. اگر ثروت و همسر و فرزندي دارد از اوست. در سوره نحل، آيه 53 آمده است: و ما بكم من نعمه فمن ا...، هر نعمتي كه از آن برخورداريد از آن خداوند است.

باور داشتن پاداش خداوندی

از جمله چيزهايي كه انسان را به عملي تشويق مي‌كند و آدمي را به مقاومت و استقامت وامي‌دارد و تمايل و حرص انسان را در انجام كاري مي‌افزايد، آن است كه به پاداش ارزنده‌اي كه مي‌بيند، اطمينان كامل داشته باشد. قرآن بارها به اين مطلب اشاره مي‌كند كه صابران بهترين پاداش را نزد خداوند متعال دارند و آن زمان كه به سوي او باز مي‌گردند و در برابرش مي‌ايستند، اين پاداش عظيم را دريافت مي‌دارند. صبر تنها سرمايه‌اي است كه زيان ندارد و به علاوه، سود آن در بالاترين حد ممكن است. در سوره نحل آيه 96 آمده است: البته كساني را كه در دنيا صبر پيشه كنند به بهترين وجهي پاداش خواهيم داد و بهترين عمل‌هاي آنان را محور پاداش و جزايشان قرار خواهيم داد. وقتي پاداش صابران نزد خداوند اينچنين باشد، كافي است مؤمن درهنگام برخورد با پيشآمدهاي ناخوشايند و گرفتاري‌هاي روزگار، اين حقيقت را به ياد داشته باشد كه هر قدر زندگيش به طول بينجامد، بالاخره باز گشتش به سوي خداست و پاداشي كه نزد او دارد هرگز از ميان نخواهد رفت.

اميد قطعی به گشايش

انسان يقين داشته باشد كه خداوند پس از هر تنگنايي، گشايشي قرار داده و پس از هر بلايي، عافيتي مقرر داشته و به دنبال هر دشواري و تنگدستي، كاميابي و رفاهي نهفته و پس از هر سختي، آساني‌اي مقررفرموده است.

اميد به جبران محروميت‌ها

خداوند هرگز محروميت‌هاي مومنان صابر وپارسايان شاكر را بدون جبران نمی‌گذارد و از پاداش نيكوكاران ذره‌اي فروگذار نمی‌کند، بلكه اجر آنها را چندين برابر خواهد گردانيد، هم در دنيا و هم در آخرت. در دنيا هر چه را از دست داده‌اند بهتر و بالاترش را به آنان خواهد داد، و شكست‌هاي آنان را با پيروزي جبران خواهد فرمود و در آخرت نيز اجري بي‌حساب به آنان عنايت خواهد فرمود.

ياری خواستن از خداوند

از ديدگاه قرآن، مهم‌ترين پشتوانه صبر ياري خواستن از خداوند است كه بدون آن هيچ بشري نمي‌تواند صبر را به نهايت درجه برساند و در مقام صبر همچنان باقي بماند تا به مقصد برسد. خداوند در سوره نحل، آيه 127 مي‌فرمايد: صبر كن و البته جز با ياري خداوند و با بهره‌جويي از مدد خداوند نخواهي توانست صبر كني!بنابراين ايمان به قضا و قدرهم يكي ديگر از مسائلي است كه به انسان كمك مي‌كند كه در برابر دشواري، صبر و استقامت كند. انساني كه معتقد است هرآنچه بر او فرود‌ می‌آيد، از جانب خداوند است، و هر پيشآمدي خواست اوست روحيه‌اي چنان مقاوم مي‌گيرد كه به سادگي مي‌تواند محروميت‌ها را تحمل كند، و تحت تاثير هيچ كس و هيچ چيز صبرش را از دست ندهد.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

Powered by TayaCMS