جرعه های معرفت-شرح حدیث معصومین (ع) در کلام رهبر انقلاب
روزنامه کیهان
تاریخ انتشار: یکشنبه 23 اردیبهشت ماه 1397
یقین و خطر زوال آن
وَ مِن أَلفَاظِ رَسُولِ الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله)المُوجِزَه
خَیرُ ما أُلقِیَ فِی القَلبْ أَلیَقین(1)؛ یقین بهترین چیزی است که خدای متعال در دل انسان قرار می‌دهد.
اگر یقین نبود و شک بر وجود انسان مستولی بود، اهداف برای انسان نامفهوم و مبهم است؛ هدف‌ها که روشن نبود، حرکت، حرکت مستقیم و صحیح و مستمری نخواهد بود؛ لذاست که خدای متعال در مورد پیغمبر اکرم می‌فرماید: «آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلآئِکَتِهِ...»(2)
با بینه و یقین حرکت کردن تفاوت می‌کند با حرکتی که از روی تردید و شک باشد؛ لذا شما می‌بینید که در دعاها هم درخواست یقین از خدا می‌شود: «]اَللّهُمَّ اجْعَلْ غِناىَ فى نَفْسى] وَالْیَقینَ فى قَلْبى وَالاْخْلاصَ فى عَمَلى وَالنُّورَ فى بَصَرى وَالْبَصیرَةً فى دینى» (3)
آیا یقین چیزی است که وقتی پدید آمد، همیشه در دل انسان باقی می‌ماند؟ یا باید آن را آبیاری کرد؟ نه، دومی درست است؛ یقین حاصل می‌شود لکن گاهی حوادث و عوارضی که برای انسان و در نفس انسان پیش می‌آید - از شهوت و غضب و اطماع و انواع و اقسام ضعف‌های اخلاقی- یقین را در انسان تضعیف می‌کند و تردید و شک به وجود می‌آورد.
یکی از آثار بسیار سنگین و سخت گناهان، همین از بین رفتن یقین است که «ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةً الَّذِینَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللهِ [وَکَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِؤُون]»(4) وقتی که انسان کار خلاف، کار غلط بر اساس خواسته‌های نفسانی، شهوات نفسانی و ضعف‌های اخلاقی انجام می‌دهد به تدریج برای اینکه عمل خود را توجیه کند، خودش پایه اعتقادات خودش را مثل موریانه‌ای از بین می‌برد و پوک می‌کند.
بنابراین مهم‌ترین چیزی که خدای متعال در دل انسان می‌گذارد یقین است و این یقین را باید حفظ کرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1) من لایحضره الفقیه، ج4، ص376.
2) آیه ۲۸۵، سوره بقره: پیامبر به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده ایمان دارد و مؤمنان [نیز]، همگى به خدا و فرشتگان و کتاب‌ها و پیامبران او ایمان دارند....
3) فرازی از دعای امام حسین(ع) در روز عرفه: پروردگارا! روشنی را در دیده‌ام و بینایی را در دینم و یقین را در دلم قرار بده.
4) آیه ۱۰ سوره روم: سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب شدند به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند!
شرح حدیث در ابتدای درس خارج؛ 16/11/92.
* پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای.