علل عقب ماندگی مسلمانان

پرسش و پاسخ

برگرفته از: 1- تفسير نمونه، ج16، ص350

پرسش:

علل عقب ماندگی مسلمانان از منظر قرآن کريم چيست؟

پاسخ:

از آيات قرآن به خوبي استفاده مي شود که هرگونه شکست و ناکامي نصيب ما شود معلول يکي از دو چيز است: يا در جهاد کوتاهي کرده ايم، و يا اخلاص در کار ما نبوده است، و اگر اين دو باهم جمع شود بنا به وعده مؤکد الهي، پيروزي و هدايت حتمي است. و اگر درست بينديشيم مي توانيم سرچشمه مشکلات و مصائب جوامع اسلامي را در همين امر پيدا کنيم.

چرا مسلمانان پيشرو ديروز، امروز عقب مانده اند؟

چرا دست نياز در همه چيز حتي در فرهنگ و قوانين خويش به سوي بيگانگان دراز مي کنند؟

چرا براي حفظ خود در برابر طوفان هاي سياسي و هجوم هاي نظامي بايد به ديگران تکيه کنند؟

چرا يک روز ديگران، ريزه خوار خوان نعمت علم و فرهنگ آنها بودند اما امروز بايد بر سر سفره ديگران بنشينند؟ و بالاخره چرا در چنگال ديگران اسيرند و سرزمين هاي آنها در اشغال متجاوزان؟!

تمام اين «چراها» يک پاسخ دارد و آن اينکه يا جهاد را فراموش کرده اند و يا نيت ها آلوده شده است. آري جهاد در صحنه هاي علمي و فرهنگي و سياسي و اقتصادي و نظامي به دست فراموشي سپرده شده، حب نفس و عشق به دنيا و راحت طلبي و کوته نگري و اغراض شخصي بر آنها چيره شده، تا آنجا که کشتگانشان به دست خودشان بيش از کشتگاني است که دشمن از آنها قرباني مي گيرد!

خودباختگي گروهي غربزده و شرق زده، خودفروختگي جمعي از زمامداران و سران، و يأس و انزواي دانشمندان و متفکران، هم جهاد را از آنها گرفته، و هم اخلاص را.

هرگاه مختصر اخلاصي در صفوف ما پيدا مي شود و مجاهدان ما تکاني به خود مي دهند پيروزي ها پشت سر يکديگر فرامي رسد. زنجيرهاي اسارت گسسته مي شود. يأس ها تبديل به اميد و ناکامي ها مبدل به کاميابي، ذلت به عزت و سربلندي، پراکندگي و نفاق به وحدت و انسجام تبديل مي گردد، و چه عظيم و الهام بخش است قرآن که در يک جمله کوتاه هم درد و هم درمان را بيان کرده! آري آنها که در راه خدا جهاد مي کنند مشمول هدايت الهي هستند و بديهي است که با هدايت او گمراهي و شکست مفهومي ندارد.

به هرحال هر کس اين حقيقت قرآني را به روشني در تلاش ها و کوشش هايش لمس می‌کند که وقتي براي خدا و در راه او به تلاش و پيکار برمي خيزد درهاي (رحمت و خير و برکت) به روي او گشوده مي شود، و مشکلات آسان و سختي ها قابل تحمل مي گردد. (1)

روزنامه كيهان، شماره 21712 به تاريخ 11/6/96، صفحه 8 (معارف)