دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

اغلاق

No image
اغلاق

كلمات كليدي : اغلاق، بلاغت، مغلق، تعقيد معنوي، فصاحت

نویسنده : (تليخص)هیئت تحریریه سایت پژوه

این مقاله به صورت تلخیص ارائه شده است و نسخه کامل آن به زودی ارائه می گردد.

در لغت به معنی «بستن در» و «به ستم به کاری واداشتن» و در اصطلاح اهل بلاغت آن است که دریافتنِ مفهوم و مقصودِ سخن را با به کار بستن واژه‌ها، اصطلاحات و ترکیب‌های مهجور و نامأنوس و آوردن تشبیهات و استعاره‌های دور از ذهن و مانند آن‌ها بر خواننده یا شنونده دشوار کنند، به گونه‌ای که مخاطب جز با غور و تأمّل در آن‌ها به دریافت معنی و مقصود راه نیابد. سخنی را که دارای این صفت باشد «مُغْلَق» می‌گویند. مانند این بیت:

حیرتِ حُسن تو از هوش چمن را برده است

شــــبنم آیینه به پـــــیشِ نـــفَسِ گُل دارد

(اشرف مازندرانی)

فرقِ اغلاق و تعقید معنوی آن است که اغلاق ممکن است موافق مقامِ بلاغت باشد و به فصاحت کلام لطمه‌ای نزند، امّا تعقید معنوی همواره مخالف مقام بلاغت و مخلّ فصاحت کلام است؛ به عبارت دیگر، سخنور اغلاق را به عمد به مقتضای حال و مقام در سخن خویش به کار می‌برد، امّا تعقید معنوی معمولاً از سر غفلت یا ناچاری در سخن واقع می‌شود و با حال و مقام مناسبتی ندارد.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

No image

مبالغه (بزرگ نمایی)

No image

برجسته‌سازی

No image

براعت استهلال

No image

استعاره

Powered by TayaCMS