تدریس آیت الله سید محمد تقی خوانساری

آیت الله خوانسارى بعد از رهایى از اسارت به زادگاهش خوانسار بازگشت پس از آن، آوازه حوزه نوبنیاد سلطان آباد اراک، در او شیفتگى نخستین را زنده ساخت و از همین رو در حوزه سلطان آباد به احترام آیت الله حائرى در درسشان شرکت جست و خود نیز جداگانه به تدریس فقه، اصول و حکمت پرداخت دیرى نگذشت که او توجه آیت الله حائرى را به خود برانگیخت آقاى خوانسارى در سلک یاران نزدیک و مشاوران برجسته (هیأت استفتایى) آیت الله حائرى قرار گرفت وى در پى این نزدیکیها نقش برجسته اى در شکل گیرى حوزه علمیه قم ایفا کرد و مشوقى در هجرت آیت الله حائرى به قم بود در سال 1315 ش حوزه قم در ماتم از دست دادن بنیانگذارش به سوگ نشست در آن موقعیت خطیر آیت الله صدر و آیت الله حجت و همچنین آیت الله خوانسارى که سه تن از شاگردان و یاران برجسته آیت الله حائرى بودند، براى تصدى مسؤولیت حوزه و عهده دارى رهبرى دینى مردم مورد توجه قرار گرفتند در این میان آیت الله خوانسارى با شایستگى هاى فراوان اخلاقى و علمى که داشت پیشگام نگشت، اما شیخ محمد صدوقى و شیخ مجتبى عراقى و تنى چند از دوستانشان در پاگیرى مرجعیت ایشان تلاش ورزیدند درس خارج براى ایشان تدارک گردید و قرار شد ادامه درس استادش حائرى را بگوید رفته رفته این شخصیت برجسته مورد اقبال جامعه ایرانى قرار گرفت و با طرح جواز رجوع در مسائل احتیاطى به ایشان از طرف آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى دامنه مرجعیت او گسترش یافت اما با این همه او آیت الله صدر و آیت الله حجت براى حاکم نمودن وحدت رهبرى دینى مردم و زدودن شائبه هاى تفرقه، آیت الله بروجردى را به قم خواندند و با اصرار زیاد او را بر این مسند نشاندند

سالهاى طولانى تدریس آیت الله خوانسارى که از حوزه نجف آغاز گشت، جمع زیادى از آموختگان فضل او را همراه داشت در سالهاى آخر تدریس هم درس خارج او چنان با عمق و دقت طرح مى شد که تنها شایستگانى چند یاراى حضور در آن را یافتند آثار علمى ایشان غیر از آن رساله هاى فتوایى که نظریات فقهى ایشان را در بر داشت، تقریرات درسهاى خارجى بود که شاگردانش جمع آورى کرده بودند از آن جمله درس طهارت ایشان بود که به همّت شاگرد برجسته اش آیت الله محمدعلى اراکى و درس صلوة که از سوى شاگرد فرزانه دیگرشان آقا مجتبى عراقى نگارش یافت^([4])

منبع:فرهیختگان تمدن شیعه