22 مرداد 1396, 0:31
سخن‌چيني در لغت، به معني خبركشي است. سخن‌چيني به اين معناست كه سخن كسي را به ديگري بگويد و موجب اختلاف آن دو شود و يا راز شخصي را افشا کند. سخن‌چين در باطن خود حقارت و ذلت را احساس مي‌كند و براي جبران شكست‌هاي دروني و رسيدن به اهداف شوم خود، متوسل به اين حربه (سخن‌چيني) مي‌شود. سخن‌چيني نوعي بيماري است كه از انسان‌هاي پست و براي تخريب ديگران سر مي‌زند كه به پرهيز از آن سفارش شده‌ايم: «بر تو باد به دوري از سخن‌چيني، زيرا سخن‌چيني بذر كينه را در دل‌ها مي‌كارد و انسان را از خدا و مردم دور مي‌كند». (1)
در مكتب امام علي (ع)، سخن‌چين به عنوان بدترين مردم معرفي شده است: «من از آن كسي كه به باطل سخن گويد، يا كاري را كه خدا اصلاح كرده بر هم زند، بيزارم. آنچه را نمي‌داني، واگذار؛ زيرا بدترين مردم با سخناني نادرست به سوي تو خواهند شتافت». (2) حضرت در سخن ديگري مي‌فرمايد: «و بدترين شما سخن‌چينيان هستند كه ميان دوستان جدايي مي‌افكنند و در جست‌وجوي عيب‌هاي خوبان‌اند». (3) سخن‌چيني مانند بسياري از صفات رذيله تدريجاً، به صورت يك بيماري رواني در مي‌آيد؛ به گونه‌اي كه سخن‌چين از كار خود لذت مي‌برد و از اينكه پيوسته دو بهم‌زني مي‌كند، احساس خشنودي مي‌كند و اين، يكي از مراحل بسيار خطرناك اخلاقي است. اينجاست كه سخن‌چين بايد قبل از هر چيز به درمان انگيزه‌هاي دروني كه در اعماق روح است، بپردازد و بايد از طريق خودسازي و تفكر در عواقب سوء اين صفت رذيله و نتايج شومي كه به بار مي‌آورد، خود را از اين معصيت كبيره نجات دهد.
هر شنونده‌اي بايد بداند هر اندازه كه سخن‌چين به او نزديك شود، رشته محبت او با ديگران بريده مي‌شود. چه بسا سخن‌چين كانون خانواده‌اي را با يك نمامي ويران مي‌كند و اعضاي خانواده را كه داراي محكم‌ترين رشته‌هاي محبت‌اند، به اختلاف بیندازد. سخن‌چين رشته‌هاي محبت را آتش مي‌زند و بذر اختلاف و کینه و جدايي را در دل‌ها مي‌كارد. بنابراين تك تك افراد جامعه بايد همان‌گونه كه از پليدي‌ها و زشتي‌ها دوري مي‌كنند، از سخن‌چين نيز دوري كنند: «هر كس از سخن‌چين پيروي كند، دوستي را به نابودي مي‌كشاند». (4) پرهيز از سخن‌چيني باعث پايداري محبت‌ها و آرامش كانون خانواده و اجتماع مي‌شود؛ بنابراين بايد در برخورد با سخن‌چين همه ملاحظات را كنار گذاشت.
كسي كه گرفتار اين گناه كبيره است، بايد توجه داشته باشد كه از اين كار جز آثار تخريبي در اجتماع هم‌چون اختلاف و درگيري، چيزي نصيب سخن‌چين نمي‌شود، هم چنان كه امام علي (ع) فرموده است: «يكي از عوامل عذاب قبر، سخن‌چيني است». (5) براي اصلاح و رهايي خود اولاً بايد در مفاسد و پيامدهاي شوم سخن‌چيني بيندشيد. ثانياً: در آيات قرآن كريم و روايات اسلامي كه درباره كيفر و عذاب‌هاي سخن‌چيني وارد شده، دقت كند. ثالثاً: بينديشد كه در روز قيامت آن زماني كه در درگاه عدل الهي در حضور انبياء و اولياء براي رسيدگي به اعمال او حاضر مي‌شوند، چه جوابي خواهد داد. انسان بايد بكوشد تا علل و عوامل سخن‌چيني را بشناسد تا بتواند با از بين بردن علت، معلول را از ميان بردارد.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان