جامعه‌شناسی روستایی

كلمات كليدي : جامعه شناسي روستايي، جوامع روستايي، روحيه محافظه كارانه

جامعه شناسی روستایی شاخه‌ای از جامعه شناسی است که در آن نظام‌های اجتماعی و مناسبات در جامعه روستایی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در اوایل قرن بیستم جامعه شناسان توجه بیشتری به این موضوع پیدا کردند.

ایجاد انجمن جامعه شناسان روستایی در سال 1937 و هم‌چنین انتشار مجله جامعه‌شناسی روستایی در آمریکا، گامی در گسترش این رشته از جامعه‌شناسی شد.

در سال 1957 در اروپا مجله‌ای توسط انجمن اروپایی جامعه شناسان روستایی انتشار یافت. هر یک از این اقدامات تنها باعث گسترش جغرافیایی این دانش نشد؛ بلکه مسائل تازه‌ای را در این رشته مطرح ساختند.

موضوع این علم به پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی روستایی محدود می‌شود. در جامعه‌شناسی روستایی به بررسی انواع نظام‌های اجتماعی؛ مانند خانواده، جمعیت، گروه‌بندی، ارزش‌های اجتماعی هنجارهای اجتماعی، گرایش‌ها، کارکردها، تحولات و بالاخره کلیه امور و مسائل جامعه روستایی پرداخته می‌شود که شناخت آنها می‌تواند، از یک سو برای توسعه، رفاه اجتماعی و بهبود زندگی روستانشینان سودمند باشد و از سوی دیگر زمینه گسترش جامعه شناسی روستایی به عنوان یک رشته علمی فراهم گردد.

جامعه شناسی روستایی مسائل اقتصادی، فنی، زیستی، طبیعی و عوامل دیگری را که در پذیرش تغییرات و نوآوری‌ها نقش دارند، از طریق تحقیق تبیین می‌کند.

بر پایه آنچه گفته شد جامعه‌شناسی روستایی در تحقیقات خود از رشته‌های متعدد علوم اجتماعی؛ از جمله، جغرافیای انسانی، جمعیت شناسی،‌ اقتصاد،‌ تاریخ و آمار یاری می‌گیرد.

برای مثال، مطالعات ریخت‌شناسی جوامع روستایی ضرورت علم جغرافیای انسانی در جامعه‌شناسی روستایی را مشخص می‌کند.

لزوم استفاده از جغرافیا در مطالعات اجتماعی به حدی است که غالباً جغرافی‌دانان، مطالب مهمی را برای سایر علوم اجتماعی به خصوص جامعه شناسی روستایی پدید می‌آورند. اکولوژی انسانی یکی از این موارد است.

اهمیت تاریخ، در جامعه‌شناسی روستایی نیز از آن‌جا سرچشمه می‌گیرد که سنت در جامعه‌شناسی روستایی بسیار قابل اهمیت است. به دلیل غلبه روحیه محافظه کارانه در روستاها، سنت‌ها به کندی تغییر می‌کند. نظر به این‌که اصل و منشأ سنت‌ها اغلب به گذشته‌های دور برمی‌گردد، برگشت به گذشته و یاری گرفتن از تاریخ در این مورد ضرورت دارد.

مسائل مورد بررسی جامعه شناسی روستایی

1- بررسی ساختار جمعیت روستا

2- بررسی طبقات و قشرهای اجتماعی،‌ نحوه معیشت و سطح زندگی آنها

3- بررسی نقش‌ها و پایگاه‌های اجتماعی

4- بررسی ارزش‌های اجتماعی جامعه روستایی

5- بررسی هنجارهای اجتماعی

6- بررسی فرهنگ روستایی که به طور عمده متأثر از سنت‌های روستایی است.

منابع:

1- نیک خلق، علی‌اکبر؛ جامعه‌شناسی روستایی، تهران، کلمه،‌ چاپ اول، 1379 صص 11- 15

2- وثوقی، منوچهر؛ جامعه‌شناسی روستایی، تهران،‌ کیهان، چاپ هشتم، 1378، ص 1- 10

3- ساروخانی، باقر؛ درآمدی بر دائرة المعارف علوم اجتماعی، تهران، کیهان، چاپ اول، پائیز 1370، ص 651

4- شایان مهر، علیرضا؛ دائرة المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، کتاب اول، تهران، کیهان، چاپ اول 1377، ص 195

جدیدترین ها در این موضوع

آدابی از عبودیت

از آداب عبودیت این است که جز قدرت حق، قدرتی را نپذیرند و جز ثنای حق و آنکه از اولیاء حق است، ثنای کسی را نگویند. 1 مهر 1397, 14:8

فهم و دریافت زبان قرآن

من امیدوارم که ما این حجاب جحود را از قلب‌هایمان برداریم و از خدای تبارک و تعالی بخواهیم که ما را آشنا کند به لسان قزآن. 1 شهریور 1397, 14:8

علت بعثت انبیاء

اگر برای هر علمی موضوعی است... علم همه انبیاء هم موضوعش انسان است ... 1 شهریور 1397, 14:8

ترک علاقه به دنیا

علائق را باید کم بکنید، علاقه‌ها باید کم بشود، طبیعتاً ماها از اینجا می‌رویم، علی ایّ حال چه علاقه قلبی به چیزی داشته باشیم یا نداشته باشیم فرقی به حال ما نمی‌کند. 29 مرداد 1397, 14:8

دعا روح عبودیت

اینهایی که از کتب ادعیه انتقاد می‌کنند برای این است که نمی‌دانند، جاهل‌انند، بیچاره‌اند که این کتب ادعیه چطور انسان را می‌سازد، این دعاهایی که از ائمه ما وارد شده است مثل کمیل، مناجات شعبانیه، دعای حضرت سیدالشهداء(ع) و دعای«سمات» اینها چه جور انسان را درست می‌کنند... 29 مرداد 1397, 14:8

پر بازدیدترین ها

هوای نفس

از هوای نفس بپرهیزید همان گونه که از دشمنانتان می پرهیزید چیزی دشمن تر برای افراد با شخصیت از پیروی هوای نفس و درو شده های زبان نیست. 8 آذر 1396, 17:55

اعضاء بدن امانت است

شما اگر خدای نخواسته خود را اصلاح نکردید و با قلبهای سیاه ، چشمها، گوشها، و زبانهای آلوده ، به گناه از دنیا رفتید، خدا را چگونه ملاقات خواهید کرد؟ 21 آبان 1396, 15:24

افراط و تفریط قوه شهوت

افراط در قوه شهوت عبارت از آن است که عقل انسان مقهور شهوت شده و همّت مرد مصروف تمتّع از زنان و کنیزان گردد و از پیمودن راه آخرت محروم شود. 18 دی 1396, 15:16

ریشه اعمال

اساس عذاب الهی بر اعمال ماست .هر عملی که از ما صادر می شود در آن عالم یک صورت دارد، رد بر انسان می شود. این طور نیست که عذاب آخرت شبیه عذاب های دنیایی باشد که مأمورین بیایند، بکشندش و ببرندش، از باطن خود - ذات انسان - آتش طلوع می کند. 11 آذر 1396, 14:35

اسیر شهوت

آنهایی که بنده دنیا و شهوت خویش اند، و طوق بندگی هوای نفس را در گردن نهادند، بندگی از هر کسی که دنیا را پیش او سراغ دارند یا احتمال می دهند، می کنند و خاضع او می شوند و اگر در ظاهر زبان منیت و عفت نفس گشایند، تدلیس محض است و اعمال آنها و اقوال آنها، این کلام را تکذیب کنند. 29 مهر 1396, 12:38