از حضرت رسول روایت شده است:
«زمین از سه چیز به درگاه خدا ناله و فریاد میکند: از خون حرامی که بر آن ریخته شود؛ غسلی که از زنا بر روی آن انجام شود و خوابیدن پیش از طلوع آفتاب» (حلیة المتقین، ص 126)
توضیح:
«در آداب خواب رفتن و بیدار شدن»
خوابیدن بعد از طلوع صبح تا طلوع آفتاب و میان نماز شام و خفتن و بعد از عصر مکروه است و پیش از ظهر در وقت گرمی هوا و بعد از نماز ظهر تا عصر خواب قیلوله است و سنت است.
از حضرت علی بن الحسین (ع) منقول است که به "ابی حمزه ثمالی" فرمود:
«خواب مکن پیش از طلوع آفتاب که من از برای تو دوست نمیدارم؛ زیرا که حق تعالی روزی بندگان را در این وقت قسمت مینماید و هر که در این وقت در خواب است از روزی محروم میشود»
از حصرت صادق (ع) منقول است:
«خواب بامداد شوم است و روزی را منع میکند و رنگ را زرد میکند و رو را قبیح میکند و این خواب شومی است به درستی که حقتعالی روزی را ما بین طلوع صبح تا طلوع آفتاب قسمت مینماید. پس زینهار که این خواب را نکنید»
و نیز فرمود:
«مرغ بریان و ترنجبین بر بنیاسرائیل در این وقت نازل میشد، هر که در این وقت در خواب بود بهره او نازل نمیشد»
حضرت رسول فرمود:
«هر که از طلوع آفتاب در جای نماز خود بنشیند خدا او را از آتش جهنم مستور گرداند»
در حدیث دیگری نیز فرمود:
«مثل ثواب حج کننده خانه کعبه داشته باشد و گناهانش آمرزیده شود»
اما در چند حدیث تجویز وارد شده است که اگر نماز بکند و قدری تعقیب بخواند و پیش از برآمدن آفتاب بخوابد باکی نیست چنانچه در حدیث صحیح منقول است که جناب امام رضا (ع)به شخصی فرمود:
«فردا بعد از طلوع آفتاب بیا که من بعد از نماز صبح خواب میکنم»
از حضرت صادق منقول است:
«به شخصی فرمود که چون نماز صبح کردی و ذکر خدا خواندی اگر
پیش از طلوع آفتاب بخواب روی، باکی نیست»
از حضرت امام محمد باقر (ع) منقول است:
«خواب اول روز سفاهت است و خواب قیلوله نعمت است و خواب بعد از عصر حماقت است و خواب میان نماز شام و خفتن از روزی محروم میگرداند»
از حضرت امیرالمؤمنین (ع) منقول است:
«خواب کردن پیش از (نماز) طلوع آفتاب و پیش از نماز خفتن پریشانی و فقر میآورد»
در روایت دیگر منقول است که شخصی به خدمت حضرت رسول (ص) آمد عرض کرد که من حافظه قوی داشتم، اکنون فراموشی بر من غالب شده است.
حضرت فرمود:
«آیا خواب قیلوله میکردی و الآن ترک کرده ای؟»
گفت: بلی!
فرمود:
«باز خواب قیلوله بکن»
چنان کرد حافظهاش برگشت.
در روایت دیگر وارد شده است که قیلوله کنید که شیطان قیلوله نمیکند. و منقول است که نیکو یاوریست خواب قیلوله بر بیداری و عبادت شب.
منبع: حلیة المتقین، صص 127-126