روزه اعتکاف
22- انسان، در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد، بنابراین، کسى که نمى‌تواند روزه بگیرد، مانند، مسافر، مریض و زن حایض یا نفساء و کسى که عمداً روزه نگیرد، اعتکافش صحیح نیست.
23- مسافر و مریض اگر معتکف شوند صحیح نیست ولى زن حایض یا نفساء نه تنها اعتکافش صحیح نیست بلکه به جهت توقف در مسجد گناه کار است .
24- اعتکاف در روز عید فطر و قربان یا دو روزقبل از عید به طورى که روز سوم آن عید باشد صحیح نیست.
25- لازم نیست که روزه، مخصوص به اعتکاف باشد، بلکه هر روزه‌اى باشد صحیح است ، مثلاً در ایام اعتکاف ، روزه قضا یا نذرى یا استیجارى بجا آورد.
(آیت الله مکارم : روزه استیجارى بنابر احتیاط واجب کفایت نمى‌کند.
آیت الله فاضل: بنابر احتیاط واجب ، روزه براى دیگرى خواه استیجارى باشد یا مثلاً فضاى روزه پدر که بر پسر بزرگتر واجب است باشد اگر اعتکاف براى همان کسى که برایش روزه مى گیرد نیست کفایت نمى‌کند. )
26- اگر شخصى نذر کند که در ایام معینى معتکف شود و در همان ایام روزه نذرى یا استیجارى بر عهده او(آیت الله فاضل: اگر نذر کرده باشد که ایام معینى معتکف شود نمى‌تواند براى آن ایام روزه استیجارى قبول کند.) باشد، مى‌تواند در همان اعتکاف ، روزه نذرى یا اجاره‌اى خود را بجاى آورد. ولى اگر نذر اعتکاف بدین گونه بوده است که روزه براى اعتکاف یا به خاطر اعتکاف باشد، کفایت از روزه نذرى یا اجاره‌اى نمى‌کند.
(آیت الله گلپایگانى : مگر آنکه هر دوروزه را قصد کند که در این صورت، اعتکافش صحیح است هر چند به جهت مخالف با نذر گناه کرده است . نظر حضرت آیت الله صافى به دست نیامد.)
27- انسان مى‌تواند نذر کند، در سفر روزه بگیرد و به نظر برخى مراجع معظم تقلید، حتى هنگام سفر هم مى‌تواند نذر کند که روزه بگیرد و در این صورت اعتکافش صحیح است . به یک استفتاء توجه کنید:
28- س : آیا در مسافرت مى‌شود روزه در سفر را نذر کند؟
آیات عظام خامنه‌اى ، سیستانى ، بهجت : مى تواند.
آیت الله مکارم : اشکال دارد ولى اگر نذر کرد، احتیاط آن است که به نذر خود عمل کند.
آیت الله فاضل: خیر.
29- س : آیا هر گونه روزه، ولو استیجارى و ... براى اعتکاف کافى است ؟
آیت الله فاضل: خیر، بلکه روزه اعتکاف باید به نیت کسى باشد، که اعتکاف به نیت او انجام مى‌گیرد، لذا کفایت روزه استیجارى و غیره براى کسى که در نیت خود اعتکاف نموده محل تأمّل و اشکال است.
آیت الله مکارم : کفایت روزه استیجارى براى اعتکاف مشکل است .
آیت الله بهجت : کافى است .
اجازه اعتکاف
30- این افراد بدون اجازه، نمى‌توانند معتکف شوند:
* زن بدون اجازه شوهرش، در صورتى که اعتکاف موجب از بین رفتن حق او باشد، بنابراین احتیاط واجب ( آیت الله اراکى : نسبت به دو روز اول اجازه لازم است.) اجازه او لازم است.
( آیت الله گلپایگانى ، آیت الله صافى: اجازه لازم است و اگر موجب از بین رفتن حق او نباشد، اجازه او براى اعتکاف لزومى ندارد ولى بدون اجازه شوهر نمى‌تواند از خانه بیرون رود. بنابراین جایز بودن اعتکاف بستگى به اجازه شوهر دارد وچنانچه اجازه ندهد، اعتکاف باطل است .
آیت الله سیستانى : اگر توقف او در مسجد بدون اجازه شوهر حرام باشد، اعتکافش باطل است .
آیت الله خویى: اگر منافات با حق شوهر داشته باشد اجازه او لازم است و اگر منافات نداشته باشد و روزه او مستحبى باشد، بنابراین احتیاط واجب بازهم اجازه لازم است . )
* فرزند بدون اجازه والدین ، در صورتى که اعتکاف او موجب اذیت و آزار آنان باشد و اگر موجب اذیت و( آیت الله گلپایگانى: بنابر احتیاط واجب، ولى اگر فرزند را نهى کنند و مخالفت با آنان سبب اذیت و آزارشان باشد اعتکاف باطل است .) آزار آنها هم نباشد احتیاط مستحب است اجازه بگیرد.
(آیت الله اراکى: نسبت به فرزند اجازه والدین شرط است و نسبت به زن اجازه شوهر بنابر احتیاط واجب لازم است. )
* کسى که در استخدام دیگرى است ؛ مانند برخى از کارگران و کارمندان ، در صورتى که قرار داد اجاره به گونه‌اى است که منفعت اعتکاف را نیز در بر مى‌گیرد؛ یعنى اعتکاف با عمل به اجاره منافات دارد.
31- در اعتکاف ، بلوغ شرط نیست، بنابراین اگر کودک ممیز معتکف شود، صحیح است.
مدت اعتکاف
32- مدت اعتکاف حداقل سه روز است و در کمتر از آن صحیح نیست ولى در زیاده حدى ندارد. ولى اگر پنج روز معتکف شود، روزششم را نیز واجب است بماند، بلکه بنابر احتیاط واجب، هرگاه دو روز اضافه کرد، روز سومش هم باید بماند، پس اگر هشت روز معتکف شد، روز نهم هم واجب است .
33- این سه روز از طلوع فجر روز اول تا مغرب روز سوم است ، بنابراین اگر بعد از طلوع فجر، ولو با چند( آیت الله خویى، آیت الله سیستانى: بنابر احتیاط واجب تا مغرب. آیتالله مکارم: تا غروب آفتاب.) دقیقه تأخیر به مسجد برسد آن روز جزو اعتکاف به حساب نمى‌آید و چنانچه قبل از مغرب روز سوم، اعتکاف را قطع کند، افزون بر آنکه کار حرامى کرده ، اعتکاف نیز باطل است .
34- سه روز اعتکاف باشبهاى آن است که حداقل سه روز و دو شب در وسط است، بنابراین نمى‌تواند شبها را از مسجد خارج شود، یا نذر کند که سه روز بدون شبها در مسجد معتکف شود.
35- اگر انسان نذر کند که دو روز معتکف شود نه بیشتر از آن، اینگونه نذر باطل است ولى اگر مقید نکرده که( آیتالله خویى، آیتالله سیستانى : اگر همین اعتکاف مستحبى معروف را نذر کرده باشد. باطل است، ولى اگر این اعتکاف نباشد.مثلاً مقصودش ماندن در مسجد باشد. صحیح است. ) بیشتر نباشد نذر صحیح است و واجب است که روز سوم را نیزبماند.
36- س : منظور از روز در اعتکاف چیست؟
آیات عظام تبریزى ، بهجت ، مکارم: منظور از روز طلوع فجر است تا غروب آفتاب چنانچه در احکام نماز ذکر شده است .
37- س: اگر کسى نذر کند، سه روز منفصل اعتکاف کند آیا نذرش منعقد مى‌شود؟ نذر اعتکاف کمتر از سه روز چه؟
آیت الله بهجت : منعقد نمى‌شود.
آیت الله صافى:الف : منعقد نمى‌شود. ب : اگر مقید به کمتر از سه روز باشد منعقد نمى‌شود.
38- س: آیا بیشتر از سه روز مى‌توان اعتکاف کرد به طورى که آن زیاده، قسمتى از یک روز یا قسمتى از یک شب باشد.
آیت الله تبریزى: مانعى ندارد.
39- س : کسى که پنج روز در اعتکاف بوده: آیا روز ششم بر او واجب است؟
آیت الله تبریزى: واجب است.