فعالیت های سیاسی آقا محمد علی کرمانشاهی

جایگاه سیاسى، اجتماعى

جان ملکم ـ سفیر دولت انگلیس در ایران ـ درباره اوضاع آن روز و میزان نفوذ علما و مجتهدین، مخصوصاً آقا محمدعلى، در تاریخ خود مى گوید:

«علماى ملت که عبارت از قضات و مجتهدین است، همیشه مرجع رعایاى بى دست و پا و حامى فقرا و ضعفاى بیچاره اند. اعاظم این طایفه به حدّى محترمند که از سلاطین کمتر بیم دارند و هر وقت واقعه اى مخالف شریعت و عدالت حادث شود، خلق رجوع به ایشان کنند و احکام ایشان، عموماً جارى است تا وقتى که مملکت اقتضاى استعمال آلات حرب کند.»

در جاى دیگر مى نویسد:

«حکومت مجتهدین در محکمه هاى شرع بسیار است قضات همواره صورت مسائل را به ایشان عرضه دارند و فتواى مجتهد مردود نخواهد شد. پادشاه را یاراى آن نیست که ردّ احکام ایشان کند و بسیار است که مصلحت سلطنت در این مى دانند که فیصله امور را به مجتهدان مرجوع دارند و در وقتى که هیچ کس را جرأت آن نیست که به جهت شفاعت مجرمى به پادشاه نزدیک شود، پادشاه را جرأت آن نیست که توسط مجتهدى رد کند! این طبقه بخشیده و معاف داشته اند وقتى که مؤلف در ایران بود، چهار نفر از این طبقه بودند: آقا محمدعلى کرمانشاهى، میرزا ابوالقاسم قمى، حاجى میـر محمدحسین اصفهانى (خاتون آبادى) و حاج سید حسین قزوینى.»^([19])

باید دانست آقا محمدعلى در عصر فتحعلى شاه، صاحب نفوذ و قدرت زیادى بوده است از این رو، کتاب «رادّ شبهات الکفار» را به درخواست فتحعلى شاه مى نویسد و نیز در جریان قتل معصوم على شاه دکنى، سر سلسله صوفیه، با فتحعلى شاه مکاتباتى داشته است و همچنین در عزل و نصب حاکمان کرمانشاه، مؤثر بوده است.

جایگاه آقا محمدعلى در آن زمان به گونه اى بوده که نمونه اى از ولایت فقیه را، که در جامعه امروز مطرح است دارا بوده است.

منبع:فرهیختگان تمدن شیعه