دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

بین الطلوعین

No image
بین الطلوعین

این واژه به فاصلۀ زمانی میان دمیدن صبح صادق و طلوع آفتاب اطلاق می‌شود. اطلاق بین الطلوعین به زمان میان صبح کاذب و صبح صادق غیر مستند و سهو است.

در قرآن کریم، پیامبر اکرم (ص) و گاه مؤمنان، به تسبیح خدا در ساعتی پیش از طلوع و غروب خورشید خوانده شده‌اند. در روایات هم از دعاهایی یاد شده‌ است که پیامبر (ص) و امامان (ع) هر صبح و شام می‌خواندند. دعای ششم صحیفۀ سجادیه که همۀ مضمون‌های مطرح گشته در آن متناسب با دعاهای صبحگاهی است، «دعای صباح و مساء» نامیده شده است.

بنابراین، نزد مسلمانان سده‌های نخست، صبح و عصر تفاوتی از لحاظ اهمیت و ارزش تسبیح خداوند نداشته‌اند. حتی بیرونی نیز آن گاه که به رواج برخی آداب در میان ایرانیان، در فاصلۀ‌ زمانی بین طلوع فجر تا طلوع خورشید اشاره کرده، از واژه‌های خاص برای این زمان یاد نکرده است. کاربرد اصطلاح بین‌الطلوعین برای اشاره به فاصلۀ زمانی یاد شده، تنها در دوره‌های متأخرتر از سدۀ 10 ق/16م و در ضمن بحث‌های فقهی رواج یافته است.

به هر روی، واقع شدن نماز صبح، تعقیبات و تسبیح پس از آن در بین‌الطلوعین و نیز، تقارن این ساعت با آغاز روز و شروع کسب و کار، فرهنگ و آداب خاصی دربارۀ آن پدید آورده است. در این میان، بین‌الطلوعین صبح روز جمعه از اهمیت بیشتری برخوردار است. مردگان معذب، در این ساعت آزادند. حتی از جمله ساعت‌های محتمل برای استجابت دعاها، همین موقع دانسته شده است.

فقیهان شیعه در بحث از آداب بیع – به استناد احادیثی – کراهت معامله و تجارت را در زمان بین‌الطلوعین یادآور شده را زمان دعا و عبادت دانسته‌اند.

وقوف در مشعر، در بین‌الطلوعین روز عید قربان نیز از ارکان حج شمرده شده است. فتوا دادن در برخی مسائل فقهی، مستلزم تعیین زمان دقیق آغاز روز است. از این رو، در میان فقیهان متأخر شیعه، در اینکه بین‌الطلوعین را جزو روز باید شمرد یا شب، وحدت نظر نبوده است. گسترش بحثهای فقهی برای تعیین زمان دقیق آغاز روز، به نگارش کتاب‌ها و رسالاتی برای تعیین دقیق زمان بین‌الطلوعین انجامیده است.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

توجه به بعد معنوی انسان

در این بخش به موضوع "توجه به بعد معنوی انسان" پرداخته شده است.
No image

آراستن و پیراستن نفس

در این بخش موضوع "آراستن و پیراستن نفس " بیان شده است.
No image

تأثیر شناخت نفس در قرب الهی

در این بخش به "تأثیر شناخت نفس در قرب الهی" اشاره شده است.
No image

تبدیل نفس اماره به نفس رحمانی

در این بخش به موضوع "تبدیل نفس اماره به نفس رحمانی " پرداخته شده است.
No image

تبعات پیروی از هوای نفس

در این بخش "تبعات پیروی از هوای نفس" بیان شده است.

پر بازدیدترین ها

No image

توجه به بعد معنوی انسان

در این بخش به موضوع "توجه به بعد معنوی انسان" پرداخته شده است.
سیر الهی نفس با چراغ عقل و وحی

سیر الهی نفس با چراغ عقل و وحی

در این بخش به موضوع "سیر الهی نفس با چراغ عقل و وحی " اشاره شده است.
No image

درک یقین، راه رسیدن انسان به ملکوت

در این بخش موضوع " درک یقین، راه رسیدن انسان به ملکوت" مطرح شده است.
No image

اراده انسان در انتخاب بهشت و جهنم

در این بخش موضوع "اراده انسان در انتخاب بهشت و جهنم" بیان شده است.
No image

مراحل رسیدن به لقای الهی

در این بخش "مراحل رسیدن به لقای الهی " بیان شده است.
Powered by TayaCMS