مهارت‌ها و آمادگی‌ها در نیروهای نظامی

از نظر آموزه‌های قرآنی دستیابی به امنیت فراگیر در مرزهای جغرافیایی سیاسی اسلام نیازمند حضور مجاهدین و سربازانی است که با جان و دل و مال به دفاع می‌پردازند و خواب و آرامش و آسایش را بر خود حرام می‌سازند و حتی نماز واجب خویش را به نماز خوف که در قرآن و فقه آمده بود می‌گزارند.(نساء، آیه 102)

در آیات قرآن به مسائل امنیت فراگیر فردی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و مانند آن‌ها پرداخته شده و به جهاد و مجاهدین بسیار توجه شده است؛ زیرا نقش اساسی و کلیدی را در امنیت فراگیر ایفا می‌کنند.

در آیه 60 سوره انفال از تأمین امنیت فراگیر از طریق تأمین عده و عده سخن به میان می‌آید و خدا می‌فرماید: و در برابر آنان آنچه در قدرت و توان دارید از نیرو [و نفرات و ساز و برگ جنگی] و اسبان ورزیده [برای جنگ] آماده کنید تا به وسیله آنها دشمن خدا و دشمن خودتان و دشمنانی غیر ایشان را که نمی‌شناسید، ولی خدا آنان را می‌شناسد بترسانید، و هر چه در راه خدا هزینه کنید، پاداشش به طور کامل به شما داده می‌شود و مورد ستم قرار نخواهید گرفت.(انفال، آیه 60)

در این آیه بر ایجاد و استفاده از همه امکانات مادی و معنوی و بهره‌برداری از تجهیزات و نفرات تأکید شده است.

واژه اعداد به معنای آماده‌سازی است که نظام اسلامی باید با بهره‌گیری از همه امکانات امت برای تأمین امنیت فراگیر انجام دهد. آمادگی با آماده‌سازی از جمله آموزش نیروهای نظامی و انتظامی و افزایش ارتقای رزمی و فکری و مهارت بخشی امکان‌پذیر است.

خدا در آیاتی از قرآن کریم به مهارت افزایی سربازان با تمرکز بر تمرین‌های علمی و عملی توجه داده است. این آموزش‌ها باید به گونه‌ای طراحی شود که سربازان به سطحی از آمادگی دست یابند که هر یک در برابر چند نفر از نفرات دشمن قرار گیرند. خدا می‌فرماید: ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ (با دشمن) تشویق کن! هر گاه بیست نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر غلبه می‌کنند و اگر صد نفر باشند، بر هزار نفر از کسانی که کافر شدند، پیروز می‌گردند؛ چرا که آنها گروهی هستند که نمی‌فهمند! هم اکنون خداوند به شما تخفیف داد و دانست که در شما ضعفی است؛ بنابراین، هر گاه یکصد نفر با استقامت از شما باشند، بر دویست نفر پیروز می‌شوند و اگر یکهزار نفر باشند، بر دو هزار نفر به فرمان خدا غلبه خواهند کرد! و خدا با صابران است! (انفال، آیات 65 و 66)

در این آیات بر عناصری تأکید شده که در مهارت‌افزایی و روحیه‌افزایی مؤثر است؛ زیرا برای دستیابی به چنین صلابت و بنیان مستحکم باید علم و عمل و ایمان در ساخت امتحان و ابتلا به کمال برسد.

از جمله شیوه‌های مهارت‌افزایی می‌توان به آزمایش علمی و عملی سربازان از سوی طالوت اشاره کرد: پس زمانی که طالوت با سپاهیان [برای جنگ با دشمن از شهر] بیرون رفت، گفت: بی‌تردید خدا شما را به وسیله نهر آبی آزمایش می‌کند، پس هر که [به هنگام تشنگی] از آن [سیر] بنوشد، از من نیست و هر که از آن نخورد، از من است، مگر کسی که با دستش کفی آب برگیرد [که او نه از من است و نه مردود از سپاه]. پس جز اندکی از آنان همگی از آن نوشیدند و زمانی که او و کسانی که با او ایمان آورده بودند از نهر گذشتند، [گروهی از آنان] گفتند: ما را امروز قدرت مقابله با جالوت و سپاهیانش نیست. ولی کسانی که یقین داشتند که دیدارکننده خدایند، گفتند: چه بسا گروه اندکی که به توفیق خدا بر گروه بسیاری پیروز شدند و خدا با شکیبایان است. (بقره، آیه 294)

در این آیه درباره مهارت صبر و استقامت با آزمایش میزان آستانه تحمل سربازان در قالب آزمون آب سخن به میان آمده است.

روزنامه کیهان

تاریخ انتشار: 30 تیر ماه 1397