دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 168 نهج البلاغه : روش برخورد با بدان

موضوع حکمت 168 نهج البلاغه درباره "روش برخورد با بدان" است.
No image
حکمت 168 نهج البلاغه : روش برخورد با بدان

متن اصلی حکمت

موضوع حکمت 168 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت

168 وَ قَالَ عليه السلام ازْجُرِ الْمُسِي ءَ بِثَوَابِ الْمُحْسِنِ

موضوع حکمت 168 نهج البلاغه

روش برخورد با بدان

(اخلاق اجتماعى)

ترجمه مرحوم فیض

168- امام عليه السّلام (در جلوگيرى از بد كارى) فرموده است

1- بدكار را به پاداش نيكوكار (ارجمند داشتن و احسان و نيكوئى باو) رنجه دار (چون هيچ زجرى براى بد كرداران سختتر از ارجمند داشتن و نيكى نمودن با نيكان نمى باشد).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1170)

ترجمه مرحوم شهیدی

177 [و فرمود:] با پاداش دادن به نيكوكار بدكار را بيازار.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 392)

شرح ابن میثم

163- و قال عليه السّلام:

ازْجُرِ الْمُسِي ءَ بِثَوَابِ الْمُحْسِنِ

المعنى

تصوّر المسى ء جزاء المحسن بإحسانه يدعوه إلى الإحسان و الرجوع عن الإساءة فكانت المجازاة بالإحسان كالزجر للمسي ء في استلزامها ارتداعه و انزجاره. فاستعير لفظ الزجر لها.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 338)

ترجمه شرح ابن میثم

163- امام (ع) فرمود:

ازْجُرِ الْمُسِي ءَ بِثَوَابِ الْمُحْسِنِ

ترجمه

«شخص بدكار را با پاداش دادن به نيكوكار تنبيه كن».

شرح

اين كه شخص بدكار ببيند نيكوكارى را پاداش داده اند، وادار به نيكوكارى شده و از كار بد دست بر مى دارد، پس پاداش دادن به شخص نيكوكار همچون تنبيهى است براى بدكار، چون تنبيه و ادب او را در پى دارد. كلمه (زجر) استعاره براى تنبيه و ادب، آورده شده است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 572)

شرح مرحوم مغنیه

176- أزجر المسي ء بثواب المحسن.

المعنى

للردع عن الجريمة و الإساءة طرق و أساليب، منها عقاب المسي ء و تأديبه وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ- 179 البقرة و منها تشجيع المحسن، و جزاؤه بالحسنى، لأن ذلك بطبيعة الحال تأنيب و تقريع للمسي ء على إساءته، و عبرة و عظة لأولي الأبصار. و من هذا الباب تكريم العباقرة، و منح الأوسمة و الألقاب للمتفوقين في أعمالهم، و تشجيع الأستاذ للطالب المتقدم في دروسه الوديع في سلوكه.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 328)

شرح شیخ عباس قمی

35- أزجر المسي ء بثواب المحسن. قال أبو العتاهية:

إذا جازيت بالإحسان قوما زجرت المذنبين عن الذنوب

فمالك و التناول من بعيد

و يمكنك التناول من قريب

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص51)

شرح منهاج البراعة خویی

الثامنة و الستون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(168) و قال عليه السّلام: ازجر المسي ء بثواب المحسن.

اللغة

(الزجرة): الصّيحة بشدّة و انتهار، من زجرته زجرا من باب قتل: منعته- مجمع البحرين.

المعنى

من محاسن آداب التربية و تثبيت النظم في الاجتماع و تشويق الأفراد على أداء الوظيفة، التقدير من المحسنين و العاملين بوظيفتهم بإعطاء أجر عملهم و مزيدهم من الاحسان تجاه عيون المسيئين و العاملين على خلاف الوظائف، فانّه أردع لهم من سوء فعلهم من الملامة و العقوبة.

الترجمة

بدكار را از بدكارى بران، بوسيله پاداش دادن به نيكوكار.

  • تو بدكار را واكش از كار بد بپاداش بر محسن باخرد

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص253و254)

شرح لاهیجی

(205) و قال (- ع- ) ازجر المسيئ بثواب المحسن و گفت (- ع- ) كه منع كن بدكردار با تو را بجزا دادن او مانند جزاء نيكوكار زيرا كه احسان در جزاء بد كردارى باعث ترك كردار بد است

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 309)

شرح ابن ابی الحدید

179: ازْجُرِ الْمُسِي ءَ بِثَوَابِ الْمُحْسِنِ قد قال ابن هانئ المغربي في هذا المعنى-

لو لا انبعاث السيف و هو مسلط في قتلهم قتلتهم النعماء

- . فأفصح به أبو العتاهية في قوله-

إذا جازيت بالإحسان قوما زجرت المذنبين عن الذنوب

فما لك و التناول من بعيد

و يمكنك التناول من قريب

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 410)

شرح نهج البلاغه منظوم

[168] و قال عليه السّلام:

ازجر المسى ء بثواب المحسن.

ترجمه

با نوازش نيكان بدان را برنجان (كه نواختن نيكان موجب گداختن بدان، و دست از زشتى كشيدن آنان است).

نظم

  • به نيكان چون دهى پاداش نيكوبه نيكى مى نمايند آن بدان رو
  • چو اهل خير و تقوا كردى اكرامكنند آن اهل شر در خير اقدام
  • همان نيكو شود خوشحال و سرمست همان بد مى كشد از كار بد دست

( شرج نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص 200)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

نامه 69 نهج البلاغه : نامه به حارث هَمْدانى در پند و اندرز

نامه 69 نهج البلاغه اشاره دارد به "نامه به حارث هَمْدانى در پند و اندرز " .
No image

نامه 70 نهج البلاغه : روش برخورد با پديده فرار

موضوع نامه 70 نهج البلاغه درباره "روش برخورد با پديده فرار" است.
No image

نامه 71 نهج البلاغه : سرزنش از خيانت اقتصادى

نامه 71 نهج البلاغه به موضوع "سرزنش از خيانت اقتصادى" می پردازد.
No image

نامه 72 نهج البلاغه : انسان و مقدّرات الهى

نامه 72 نهج البلاغه موضوع "انسان و مقدّرات الهى" را بررسی می کند.
No image

نامه 73 نهج البلاغه : افشاى سيماى دروغين معاويه

نامه 73 نهج البلاغه موضوع "افشاى سيماى دروغين معاويه" را بررسی می کند.

پر بازدیدترین ها

No image

نامه 45 نهج البلاغه : نامه به عثمان ابن حنيف انصارىّ حاکم بصره

نامه 45 نهج البلاغه "به عثمان ابن حنيف انصارىّ حاکم بصره" می باشد.
No image

نامه 28 نهج البلاغه : پاسخ به نامه معاویه

نامه 28 نهج البلاغه به موضوع " پاسخ به نامه معاویه" می پردازد.
No image

نامه 71 نهج البلاغه : سرزنش از خيانت اقتصادى

نامه 71 نهج البلاغه به موضوع "سرزنش از خيانت اقتصادى" می پردازد.
No image

نامه 57 نهج البلاغه : روش بسيج كردن مردم براى جهاد

نامه 57 نهج البلاغه موضوع "روش بسيج كردن مردم براى جهاد" را بیان می کند.
Powered by TayaCMS