اجل

الف) معنای لغوی و اصطلاحی اجل . اجل در اصل به معنی « مدت معین » است و « قضاء اجل » به معنی تعیین مدت و یا به آخر رساندن مدت است،‌ اما بسیار می شود ، که به آخرین فرصت نیز اجل گفته می شود ، مثلاً می گویند : « اجل دین » فرارسیده است یعنی آخرین موقع پرداخت بدهی رسیده است . در اصطلاح به حد پایانی معین شده برای زندگی انسان ، اجل می گویند .
ب) انواع اجل . انسان دو اجل دارد ؛ اجل معلق و اجل مسمی : 1ـ اجل معلق ( اخترامی ـ موقوف ـ مبهم ـ غیر حتمی ) : زمان بندی مشروط و قابل تغییر به واسطة کردار خودمان است ؛ مثل چراغی که نفت دارد ولی آن را در معرض طوفان قرار دهیم . 2ـ اجل مسمی ( طبیعی ـ محتوم ) : زمان بندی بی چون و چرا و غیر قابل تغییر است که اگر آن اجل فرا رسد ،‌ساعتی پس و پیش نمی شود و اگر همة مراقبتها هم به عمل آید ، عمر مانند نفت چراغ تمام می شود . به عبارت دیگر ، اجل معلق ، عمر و مدت غیر حتمی و مرگ زودرس است و اجل مسمی ، عمر و مدت حتمی و مرگ طبیعی می باشد . در مورد انسان ، اگر تمام شرائط برای بقای او جمع گردد و موانع برطرف شود ساختمان و استعداد او ، ایجاب می‌کند که مدتی طولانی ـ هرچند این مدت بالاخره پایان و حدی دارد ـ عمر کند ،‌اما ممکن است بر اثر سوء تغذیه یا مبتلا شدن به اعتیادهای مختلف و یا دست زدن به خودکشی یا ارتکاب گناهان خیلی زودتر از آن مدت بمیرد ؛ مرگ را در صورت اول ،‌اجل حتمی و در صورت دوم ، اجل غیر حتمی می نامند . در تفسیر نور حجه الاسلام قرائتی به نقل از ابن عباس می خوانیم :« خداوند برای انسان دو اجل قرار داده : یکی از تولد تا مرگ ، دیگری ازمرگ تا قیامت . انسان با اعمال خود ، گاهی از یکی می‌کاهد و به زمان دیگری ، می‌افزاید، پس پایان اجل هیچ کس قابل تغییر نیست » .( تفسیر نور ـ حجه الاسلام : قرائتی ـ ص : 220 (
ج) فرق بین اجل مسمی و اجل معلق : در این قسمت ، به اختلافاتی که میان اجل مسمی و اجل معلق است اشاره می کنیم : 1ـ « اجل مسمی » ، مرگ طبیعی ولی « اجل معلق » ، مرگ زودرس است . 2ـ « اجل حتمی » ، در صورتی است که ما به مجموع علل تامه بنگریم و اجل غیر حتمی در صورتی است که تنها مقتضیات را در نظر بگیریم . 3ـ « اجل مسمی » ، قابل تغییر نیست ولی اجل معلق ، قابل تقدیم و تأخیر است . 4ـ « اجل مسمی » ، همان اجل محتومی است که در « ام الکتاب » ثبت شده ، و« اجل غیر مسمی » آن اجلی است که در « لوح محو و اثبات » نوشته شده است . 5ـ هر دو اجل از ناحیه‌ی خدا تعیین می شود ولی «اجل مسمی » به طور مطلق و بدون قید و شرط و « اجل معلق» به عنوان مشروط ومعلق .
د) فائده‌ی فرق گذاشتن میان آن دو . با فرق گذاشتن میان دو اجل ، نشاطی در جامعه‌ی انسانی ایجاد می شود و انسانها به فراهم آوردن شرائط عمر طولانی و رفع موانع آن می کوشند تا به اجل و عمر طویل که نزدیک به 120 سال است برسند .
هـ ) اسباب اجل معلق . اجل معلق ، به خاطر فقدان شرائط حیات ، تغذیه ، هجوم غصه ها و حوادث نفسانی درد آور و اسباب خارجی مانند غرق شدن و آتش سوزی و غیره حاصل می شود . همچنین در روایات ، اعمالی چون صله رحم ، صدقه ، زکات و دعا سبب طول عمر بیان شده و کارهائی چون قطع رحم و ظلم ، سبب کوتاه شدن عمر دانسته شده است . (برگرفته از تفسیر المیزان علامه طباطبائی جلد 10و7)

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند. 30 خرداد 1403, 15:48

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد. 30 خرداد 1403, 15:48

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد. 30 خرداد 1403, 15:48

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است. 30 خرداد 1403, 15:47

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم. 30 خرداد 1403, 15:47

پر بازدیدترین ها

رابطه ایمان و عمل صالح

در آموزه های قرآنی ایمان و عمل صالح از چنان ارتباطی برخوردارند که فقدان هر یک، کارآیی و تأثیرگذاری دیگری را کم اهمیت و یا بی ارزش می کند. ایمان و عمل صالح دو بال پرواز بشر به مقام انسانیت و درک خلیفه اللهی و وصول به سرمنزل مقصود است. در آموزه های قرآنی، عمل صالح، بازتاب بیرونی ایمان واقعی است. هر کس به ایمان واقعی دست یافته باشد در منش و کنش خویش نیک کردار خواهد بود. این نوشتار تلاشی برای تبیین این همبستگی استوار میان ایمان و عمل صالح است... 13 آذر 1386, 0:0

نگاهى به آفرینش زن با توجه به داستان آدم و حوا در قرآن

خبرگزاری فارس: مسأله آفریده شدن حوا از پهلوى آدم، چیزى است که قرآن درباره آن صراحتى ندارد؛ و عبارت<و خلق منها زوجها» را نیز نباید بر آن معنى حمل کرد، به گونه‌اى که گزارش قرآن همسان گزارش تورات گردد، توراتى که در دست مردم است و آفرینش آدم را یکسان یک داستان تاریخى نقل... 23 آبان 1386, 0:0

آثار استغفار و توبه

1 مرداد 1386, 0:0

نامه امام زمان به شیخ مفید

در کتاب «احتجاج» از شیخ موثق ابوعمر عامرى رحمة الله علیه روایت مى‌کند که گفت: ابن ابى غانم قزوینى و جماعتى از شیعیان درباره فرزند امام حسن عسکرى علیه السلام گفتگو نمودند. ابن ابى غانم مىگفت: حضرت رحلت فرمود و اولادى نداشت..... 24 شهریور 1386, 0:0

آفرینش انسان از دیدگاه فلسفه و عرفان اسلامى

خداوند به انسان اختیار داده و او را بر سر دوراهى قرار داده است تا با انتخاب خود، راه شناخت و پرستش خدا را برگزیند و در سایه ى آن به رحمت الهى و سعادت دست یابد و چون هرگونه رحمتى در نزدیکى به خداست، مى توان گفت: هدف نهایى از آفرینش انسان همان قرب الهى است... 21 فروردین 1387, 0:0