دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

غزوه ودان (أبواء)

No image
غزوه ودان (أبواء)

كلمات كليدي : تاريخ، غزوه، ودان، أبواء، ماه صفر، قريش، بني ضمره، صلح

نویسنده : علي محمد تاج الدين

رسول گرامی اسلام در طول ده سالی که در مدینه إقامت داشتند، غزوات[1] و سریه‌های متعددی را با مشرکان و غیر مشرکان به منظور مطیع ساختن و یا جلوگیری از توطئه آنها انجام دادند، به طوری که طبری به نقل از ابن اسحاق می‌گوید: «غزوات پیامبر(ص) به عدد 26 می‌رسد و اولین غزوه‌ای که پیامبر(ص) در طول این سال‌ها انجام دادند، غزوه «ودان» بود.»

علت نامگذاری

این غزوه در محلی به نام «ودان» در مدینه و در نزدیکی منطقه «أبواء» رخ داد. ودان نیز بین جحفه(محلی در جنوب شرقی ودان) و أبواء قرار دارد. از آنجا که بین ودان و أبواء شش میل فاصله است[2] و در نزدیکی هم قرار دارند؛ لذا در منابع به هر دو نام آمده است.[3]

اصل ماجرا

در ماه صفر که دوازدهمین ماه از هجرت به مدینه بود، رسول گرامی اسلام(ص) تصمیم گرفت، اولین غزوه را آغاز نماید؛ به این صورت که ایشان به منظور گرفتن کاروانی از قریش و نیز جنگ با «قبیله بنی‌ضمره بن بکر کنانی» مدینه را به قصد أبواء ترک نمود و کسی از انصار در این جنگ نبود. پیامبر(ص) قبل از خروج از مدینه، "سعد بن عباده" را برای رسیدگی به امور در مدینه به جای خود منصوب نمود.[4]

چون به ودان رسید، در آنجا بنى‌ضمره براى آشتى و صلح به حضور پیامبر(ص) آمدند و کسى که از سوى ایشان قرارداد صلح را امضا نمود، "مخشى بن عمرو ضمری" بود که در آن زمان ریاست قبیله مذکور را به عهده داشت.[5] مدت غیبت پیامبر(ص) در مدینه پانزده شب بود.[6]

مفاد صلح‌نامه

در این قرارداد صلح مقرر شد که:

1. آنها علیه پیامبر(ص) دسته‌بندى نکنند و نیز پیامبر(ص) علیه آنان.

2. کسى را به این منظور یارى ندهند.

سپس میان خود عهدنامه‌ای نوشتند و پیامبر(ص) به مدینه بازگشتند.[7]

وقایع بعدی

پیامبر(ص) بعد از این جریان به مدینه بازگشت و وقتی متوجه شد که مکر و کیدى از سوى ایشان در کار نیست، بقیه ماه صفر و چند روزى ازربیع‌الاول که گذشت، «عبیدة بن حارث بن عبدالمطلب» را با شصت سوار که همه از مهاجران بودند و هیچ کس از انصار همراهشان نبود به جنگ اعزام فرمود و پرچمى که براى او بسته شد، نخستین پرچمى است که در اسلام بسته شده است. در همین هنگام پیامبر "حمزة بن عبدالمطلب" را هم همراه سى سوار از مهاجران به ناحیه «سیف‌البحر» که از بخش‌هاى «عیص» است، روانه فرمود. عبیده در ناحیه «ثنیة‌المرّة» کنار آبى که نامش «أحیا» بود، با مشرکان برخورد کرد و هر دو طرف شروع به تیراندازى نمودند، در حالی که فرمانده مشرکان ابوسفیان بود. نخستین کس از مسلمانان که در راه خدا تیراندازى نمود، «سعد بن ابی وقاص» بود. آنگاه پراکنده شدند و از هر طرف بعضى به طرف دیگر پیوستند که از جمله "مقداد بن اسود" و "عتبة بن غزوانگ به مسلمانان پیوستند.

حمزة نیز همراه همان سى نفر، خود را کنار دریا رساند و "ابوجهل" که همراه سیصد سوار بود، ایشان را دید؛ امّا "مجدى بن عمرو جهنى" که هم‌پیمان هر دو گروه بود، وساطت کرد و حمزه بازگشت و میان آن دو گروه جنگى صورت نگرفت.[8]

مردم درباره چگونگى پرچم عبیده و حمزه روایات مختلف نقل کرده‌اند. "بیهقی" به نقل از "ابن اسحاق" می‌گوید: «گروهى مى‌گویند نخست پرچم حمزه بسته شد و گروه دیگر مى‌گویند، نخست پرچم عبیده بوده است و به هر حال پیامبر(ص) هر دو را بدرقه فرمود و چون هر دو عده با هم بودند، نقل مطالب براى مردم پیچیده شده است.»[9]

آنگاه در ماه ربیع‌الاول پیامبر(ص) به عزم جنگ با قریش از مدینه به سمت بواط(غزوه بواط) بیرون آمدند.[10]

مقاله

نویسنده علي محمد تاج الدين

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

هویت زنانه در تندباد تاریخ

هویت زنانه در تندباد تاریخ

✍️ سعید احمدی
سگ کی؟

سگ کی؟

✍️ سعید احمدی 
کارهای کثیف

کارهای کثیف

✍️ سعید احمدی 
الهیات جنگ...

الهیات جنگ...

یادداشت
Powered by TayaCMS