دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

ازدواج (نکاح)

نکاح در اصل به معنای وَطْیْ (آمیزش) است،که در مورد عقد ازدواج به مناسبت این‌که آن زمینه وطی میباشند، استعمال می‌شود. به نظر می‌رسد منظور از عقد،نه‌ تنها صیغه بلکه مفهوم حاصل از آن یعنی همان ازدواج است
No image
ازدواج (نکاح) بنابراین نکاح را چنین تعریف می‌کنیم:
«نکاح رابطه‌ای است حقوقی – اخلاقی که به وسیله عقد بین زن ومرد حاصل می‌شود وبه آن دو حق می‌دهد که با یکدیگر زندگی کنند، مظهر بارز این رابطه، حق تمتع جنسی است. این تعریف شامل هر دو قسم نکاح یعنی دائم و موقت می‌شود
صیغۀ نکاح: نکاح از عقود به شمار رفته ودر آن ایجاب و قبول طرفین لازم است. فقهای اسلام همه اتفاق نظر دارند که در انجام عقد نکاح نه تنها وقوع ایجاب وقبول لفظی،ضروری است بلکه بدون آن رابطه زوجیت ایجاد نمی‌شود بنابراین نکاح معاطاتی، که صرفاً به اعلام توافق طرفین بسنده می‌شود، باطل است بلکه بایستی لفظ ایجاب وقبول هر چند به صورت غیرعربی بر زبان جاری شود اعتبار عربی بودن لفظ در صورتی است که طرفین آشنایی به زبان عربی داشته باشندیا دسترسی به فردی داشته باشند که بتواند عقد نکاح را به زبان عربی جاری کند.گر چه وکیل گرفتن وی از سوی طرفین ازدواج شرعا واجب نیست.
اقسام نکاح
ازدواج بر دو نوع است:
1. دائم
2. موقت
در ازدواج دائم پایان رابطه زوجیت مشخص نمی‌شود امّا در ازدواج موقت پایان آن معلوم شده است.
ازدواج دائم حقوق وتکالیفی را برای زن ومرد ایجاد می‌کند امّا در ازدواج موقت،تمامی حقوق وتکالیف توافقی است که در حین عقد می‌توانند به‌عنوان شرط ضمن عقد مقرر نمایند، جز مهر که در هر دو نوع ازدواج بر شوهر واجب می‌شود.
فضیلت ازدواج
ازدواج وتشکیل خانواده در اسلام امری مقدس ودارای فضیلت محسوب شده وترک آن مورد نکوهش واقع شده است. در اسلام هیچ بنایی محبوبتر از ازدواج بنیانگذاری نشده است پدیده‌ای که آبادی خانه‌‌ها را به دنبال دارد وعبادت آدمی را فضیلت می‌بخشد به گونه‌ای که دو رکعت نماز فرد متأهل برتر از هفتاد رکعت نماز فرد غیر متأهل است. از نظر اسلام بدترین مرده‌گان، کسانی هستند که بدون عذر ازدواج نکرده واز دنیا روند.
اهداف و مقاصد ازدواج
چنان‌چه ازدواج از نگاه اسلام امری بافضیلت باشد، می‌بایست دارای هدفی مقدس ومعقول باشد وهر چیزی نمی‌تواند هدف برای این سنّت طبیعی و دینی قرار گیرد. برخی اهداف عبارتند از:
1. تولیدمثل وبقای نسل: این هدف را می‌توان از اغراض مادی ازدواج به شمار آورد نه معنوی آن،که در قرآن وروایات به این هدف اشاره شده است:
« نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُمْ » (بقره/223 )
زنان شما کشتزار شما هستند.
2. کسب مودت ورحمت: آدمی در مسیر زندگی بحران‌ها ومشکلاتی دارد ونیازمند دلداری وامیدواری است. اساساً انسان نیازمند است کسی را دوست داشته باشد وخود نیز مورد محبت واقع شود. که ازدواج این نیاز را تأمین می‌کند.
قرآن کریم مودت ورحمت را نعمتی از سوی خداوند به زوجین می‌داند آن‌جا که می‌فرماید:
« وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً »(روم/21)
و خداوند بین شما [زوجین] مودت ورحمت قرار داد.
3. نیل به آرامش و سکونت: ازدواج روح آشفته وسرکش جوان را آرامش و تعادل می‌بخشد تا در سایۀ آن فعالیت‌های خود را منظم وهدف‌مند نموده وبه سوی مقاصد عالی قدم بردارد. قرآن کریم به این هدف تصریح نموده ومی‌فرماید:
« وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها »(یونس/67)
و از نشانه‌های خداوند این است که از جنس خودتان برای شما زوجی آفرید تا در کنار او آرام گیرید.
4. نیل به کمال روحی ومعنوی: انسان به حکم فطرت کمال جوست ودر گرایش‌های خود رسیدن به نوعی کمال را مدّ نظر می‌گیرد. کمالات انسان ممکن است مادی یا معنوی باشد امّا از دیدگاه اسلام کمال انسان در حرکت به سوی خداوند وبندگی اوست که در سایه دینداری حاصل می‌شود. در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) به این هدف تصریح شده است.آن جا که حضرت می فرمایند:
«من تزوّج فقد احرَزَ نصفَ دینه»
هر کس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است.
آثار وفوائد ازدواج
1. صیانت از گناه: ازدواج از فشار غریزه جنسی می‌کاهد وچشم وگوش را به قید وحصار می‌کشاند.
2. حفظ سلامتی جسمی وروانی: دانشمندان معتقدند که ارضاء صحیح وبه موقع غریزه جنسی سلامت جسمی وروانی را به دنبال خواهد داشت.
3. رشد شخصیت: ازدواج جوان بی‌تفاوت وخودخواه را به تلاش‌ واحساس مسئولیت وایثار وا می‌دارد ودر سایه تعامل صحیح زن وشوهر با یکدیگر استعدادها را شکوفا وعیب‌ها را برطرف وکمالات را مضاعف خواهد کرد.
4. ارضاء غریزه جنسی: این امر نمی‌تواند هدف ازدواج باشد چرا که تعالی بخش نیست بلکه یکی از فواید شروع وطبیعی ازدواج به شمار می‌آید. میل جنسی که در طبیعت حیوانات و‌انسان‌ها قرار داده شده است. از مهم‌ترین لذت‌های دنیوی بوده وتعدیل وهدایت آن در مسیر معقول امری سخت ومهم محسوب می‌شود این میل در امر ازدواج در سه مرحله حضور دارد.
الف. قبل از ازدواج محرّکی برای تشکیل خانواده وگرایش به جنس مخالف است.
ب. پس از ازدواج جاذبه وکششی در روابط زناشویی است که باعث استحکام خانواده،شیرینی زندگی وآبی بر آتش منازعات است.
ج. لذت و مزدی است در برابر تحمل زحمت زندگی وپذیرش مسئولیت آن مانند قوه ذائقه بدن که مزدی برای غذاست ونه هدف آن.
5. مشارکت در امور زندگی: زن ومرد در سامان دادن امور دنیوی خود نیازمند شریک زندگی هستند وهمسر شایسته‌ترین آنهاست.
1. بحار الانوار ،ج100 ،ص 219،ب 1

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

در تقابل ایران با اسرائیل و آمریکا، همیشه گزینه حمله اتمی چالش‌برانگیز بوده و هست. عده‌ای می‌گویند: وقتی آمریکا و اسرائیل به عنوان دشمن اصلی ما سلاح اتمی دارند و تجربه نشان‌داده، اگر لازم شود هیچ تعارفی در استفاده از آن ندارند، پس ما هم باید سلاح اتمی داشته باشیم.
باغ خسروشاهی

باغ خسروشاهی

کی از شبهاتی که در سال‌های اخیر سبب تحریف امام در ذهن نسل جوان شده است این ادعا است که برخی می‌گویند امام در باغ‌های بزرگ و مجلل اطراف جماران زندگی می‌کردند و بااین‌وجود در رسانه‌ها به مردم یک‌خانه کوچک و ساده به‌عنوان محیط زندگی ایشان نمایش داده می‌شد
دوگانه نهضت و نظام

دوگانه نهضت و نظام

برخی دوگانه‌ها را ابتدا درک نمی‌کنیم ولی به مرور که مشغول کاری علمی می‌شویم یا طرحی عملی را به پیش می‌بریم متوجه آن می‌شویم و بعد بر سر آن دو راهی به انتخابی خاص دست می‌زنیم.
چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

شهید سلیمانی بی‌شک در زمره شخصیت‌هایی است که جامعه ایرانی بشدت از وی متأثر خواهد بود. احتمالاً در طول تاریخ هیچ بدرقه‌ای به میزان تشییع پیکر او شکوهمند نبوده است.
آب و برق مجانی می‌شود!

آب و برق مجانی می‌شود!

پر بازدیدترین ها

رساله حقوق امام سجاد(ع)

رساله حقوق امام سجاد(ع)

اشاره: برخی محققان میراث علمی امام سجاد(ع) را به سه بخش تقسیم کرده‌اند: روایات، ادعیه (به‌ویژه در صحیفه سجادیه)و رساله حقوق.
No image

دیدگاه قرآن درباره ستم پذیری و ستم ستیزی

رخداد بزرگ و بی‌مانند کربلا که اوج سعادت ها و شقاوت هاست، دربردارنده آموزه‌های بسیاری است.
نیکی به دیگری، نیکی به خود است

نیکی به دیگری، نیکی به خود است

در فرهنگ اسلامی ایرانی این معنا جا افتاده است که «هر چه کنی به خود کنی؛ گر همه نیک و بد کنی»، یا «تو نیکی کن و در دجله انداز؛ که ایزد در بیابانت دهد باز».
حکمت دعا از زبان مولانا

حکمت دعا از زبان مولانا

مولانا حقیقت حکمت را به زبان ساده و شعر بیان کرده است. از این رو باید سخنان بزرگانی چون مولانا را بخوانیم تا به راز قرآن پی ببریم.
سخاوت و بخشش آرامشی برای خود، آسایشی برای دیگران

سخاوت و بخشش آرامشی برای خود، آسایشی برای دیگران

بخشش یکی از خصلت‌ها و فضایل خوب و زیبای انسانی است.
Powered by TayaCMS