بیماران مسلول؛ خطرناک اگر درمان نشوند!
سالانه یک درصد به تعداد موارد جدید ابتلا به بیماری سل در دنیا اضافه می شود و احتمال می رود تا سال 2020 ، یک میلیارد نفر به میکروب سل آلوده شوند.
به گزارش خبرنگار مهر؛ بیماری سل، یک نگرانی جدی و تهدید کننده سلامت جامعه بشری است. زیرا، سل به همراه بیماری ایدز، با شیوع بالا در جمعیت های محروم و آسیب پذیر جوامع مختلف، برای سلامت انسانها تهدید جدی به وجود آورده و این تهدید‌ها آنچنان است که به تدریج این باور در جامعه بشری ایجاد می شود که بیماری قابل علاج و کنترل سل، ممکن است برای نسل بعدی به صورت یک بیماری غیر قابل کنترل و درمان درآید.
سل یک بیماری مزمن است که باید برای کنترل آن برنامه های بلند مدت 20 یا 30 ساله تنظیم و تهیه کرد که لازم است وزارت بهداشت با استفاده از نظر کارشناسان و در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله، برنامه های قوی برای مبارزه با سل تنظیم و ارایه کند.
بر اساس اطلاعات موجود، بروز بیماری سل در استانهای محروم مانند سیستان و بلوچستان، گلستان، هرمزگان، خوزستان و... بسیار بالاتر از سایر نقاط کشور است و می بایست برای کنترل بیماری در مناطق پرشیوع، برنامه های ویژه ای ارایه کرد.
یک میلیارد آلوده به میکروب سل تا سال 2020
به گزارش مهر، بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، در سال 2003، 8/8 میلیون مورد جدید بیماری سل در دنیا به ثبت رسیده بود که از این تعداد 674 هزار نفر همزمان به ویروس HIV آلوده بوده اند.
دکتر سید شهاب الدین صدر، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران با تاکید بر اینکه برای کنترل بیماری سل نیازمند مشارکت فعال پزشکان دولتی و خصوصی هستیم، یکی از اهداف مطرح در سطح جهانی را افزایش میزان بیمار‌یابی تا 70 درصد و موفقیت درمان تا 85 درصد دانست.
ویگفت: سالانه یک درصد به تعداد موارد جدید سل در دنیا اضافه می شود و تا سال 2020 میزان بروز این بیماری در سراسر جهان 40 درصد افزایش خواهد یافت و تا آن زمان احتمالا یک میلیارد نفر آلوده به میکروب سل و 150 میلیون نفر مبتلا به بیماری سل وجود خواهند داشت و 36 میلیون نفر نیز بر اثر این بیماری جان خود را از دست خواهند داد.
صدر با بیان اینکه بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال 2005، 10 هزار و 857 نفر در ایران به سل مبتلا بودند، اظهار داشت: اغلب افراد مسلول از سن بالایی برخوردارند یا به نقص دستگاه ایمنی مبتلا هستند.
وی با تاکید بر وجود اطلاعات فراوان در مورد راههای تشخیص و علایم بالینی سل، یادآور شد: بیماری سل، مشکل مدیریت سلامت جوامع است و کنترل روند سل نیازمند یک رفتار و برنامه ریزی دقیق در مدیریت سیستم سلامت، جامعه پزشکی، بیمار و نظام آموزشی است.
به گزارش مهر، سازمان جهانی بهداشت پس از تدوین برنامه DOTS در سال 1993 یک استراتژی را طراحی کرده که بر اساس آن حکومت ها متعهد شده اند این بیماری را در زمره اولویت کشوری خود قرار دهند.
صدر با اشاره به ضرورت توسعه شبکه آزمایشگاهی و اعمال کنترل های لازم، گفت: بیمار‌یابی در معاینات و درمان از اهمیت بالایی برخوردار است و درمان باید کامل انجام شود و موارد به درستی ثبت و گزارش شوند.
15 درصد بیماران مسلول در کشور ایرانی نیستند
دکتر کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت با اشاره به بیماری سل به عنوان یک معضل قدیمی، گفت: شروع درمان کوتاه مدت سل از سال 1362 و ادغام واکسیناسیون ب ث ژ در برنامه EP1 در کاهش این بیماری تاثیر چشمگیری داشته است. همچنین ادغام برنامه کنترل سل در زندانها و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن هزینه درمان بیماران بستری از دیگر اقدامات حمایتی انجام شده است.
به گزارش مهر؛ 40 سال پیش به ازای هر یک صد هزار نفر، 140 نفر در کشور مبتلا به سل بودند که هم اکنون از 24 مورد در هر یک صد هزار نفر در سال 80، به 14 مورد کاهش پیدا کرده است اما متاسفانه حدود 50 درصد این بیماران هنوز شناسایی نشده اند و حدود 15 درصد بیماران مسلول در ایران را اتباع خارجی تشکیل می دهند که چون اغلب امکان درمان کامل ندارند، کانون خطر و مخزن بیماری هستند.
وزیر بهداشت با اشاره به رابطه نزدیک بیماریهای سل و ایدز، گفت: این دو بیماری یکدیگر را تشدید می کنند و از آنجا که هنوز بیماری ایدز در کشور ما خیلی شایع نیست، گرفتاری کمتری داریم اما باید توجه داشته باشیم که پرشتاب ترین منطقه رشد ایدز در جهان، مناطق آسیایی مجاور ایران است و از این نظر واقعا در وضعیت خطرناکی قرار داریم.
لنکرانی در مورد تفاوت وضعیت درمان سل در ایرانیان و غیرایرانیان کشور گفت: فاصله زمانی ظهور علایم بیماری تا زمان مراجعه بیمار غیر ایرانی به پزشک به طور متوسط حدود 41 روز طول می کشد و با مراجعه بیمار، بیماری تشخیص داده می شود و اقدامات درمانی آغاز می شود؛ در حالی که این فاصله زمانی برای بیماران ایرانی 18 روز است اما تشخیص بیماری 50 روز بعد انجام می شود، بنابراین فاصله طولانی ظهور علائم تا شروع درمان در کشور ما یکی از مسائل بحرانی است.
وی؛ ضعف بیمار‌یابی فعال سل در کشور، ضعیف بودن پیشگیری اطرافیان، ضعف گزارش دهی مراکز درمانی خصوصی در کشور، عملکرد نامناسب مراکز تشخیص پاراکلینیکی و ضعف در تشخیص بالینی پزشکان را از جمله نقاط ضعف ما در برابر بیماری سل دانست.
وزیر بهداشت ادامه داد: هم اکنون موفقیت درمان در کشور حدود 84 درصد است که با ایده آل آن یعنی 85 درصد فاصله زیادی نداریم اما باید توجه داشت که بسیاری از بیماران پس از مدت کوتاهی از شروع درمان، بهبود اندکی پیدا کرده و درمان را رها می کنند و به همین علت درمان ناقص انجام می‌شود. در این حالت 30 درصد موارد بیماران خود‌به‌خود درمان می‌شوند، 50 درصد می میرند و در 20 درصد موارد بیماری آنها مزمن می‌شود.
وی اضافه کرد: در واقع هر فرد مسلول با هزینه 200 هزار تومان بهبود پیدا می کند، اما اگر درمان ناقص انجام شود، هزینه درمان به 25 تا 250 میلیون تومان افزایش می یابد که در این صورت احتمال بهبودی فقط برای 40 تا 60 درصد موارد وجود دارد.
لنکرانی با تاکید بر اینکه درمان سل در کشور رایگان است، افزایش آگاهی مردم و تغییر نگرش آنان را خواستار شد و افزود: ما باید علاوه بر ارتقاء آگاهی مردم، نقاط ضعف تشخیص و درمان این بیماری را در کشور برطرف کنیم و به همین منظور کمیته کشوری کنترل بیماری سل از سال گذشته در کشور فعال شده و اعتباراتی هم برای پیشبرد این برنامه‌ها در نظر گرفته شده است.
درمان ناقصبیماران مسلول
به گزارش مهر؛در 75 درصد مواردبیماران مسلول مدتی بعد از شروع دارو، درمان به صورت نیمه کاره رها می شود و این امر باعث مقاوم شدن بیماری می گردد.
بر اساس تخمین های سازمان بهداشت جهانی سالانه 3 میلیون مورد جدید از بیماری سل در دنیا ایجاد می شود که 300 هزار نفر یعنی حدود 10 درصد آن از نوع مقاوم هستند.
سل یک بیماری مسری است و هر فرد مبتلا به سل اگر درمان نشود، طی دوره بیماری خود می تواند بین 12 تا 15 نفر را مبتلا کند. بنابراین در صورت مشاهده و تشخیص موارد سل، حتما باید آن را به مسئولان بهداشت و درمان کشور گزارش داد.
مشکلات بستری بیماران مسلول
دکتر سید مؤید علویان، معاون سلامت وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم درک وضعیت بیماران مسلول و مشکلات بستری آنها، در مورد بیمه این بیماران گفت: متاسفانه در حال حاضر هزینه بستری این بیماران کاملا رایگان نیست و این بیماران باید 75 تا 90 درصد هزینه بستری را پرداخت کنند.
وی سیر صعودی بیماری سل در دنیا را تحت تاثیر میزان بروز موارد HIV مثبت در کشور‌های آفریقایی و اروپای شرقی دانست و یادآور شد: مسئولان بهداشتی دنیا می کوشند تا با برنامه های جهانی، مرگ و میر سل را تا سال 2015 کاهش دهند و کاهش ابتلا به سل به یک مبتلا در یک میلیون جمعیت عمومی تا سال 2050 از هدف گذاری های جهانی است که البته با توجه به بودجه کنونی امکان پذیری تحقق این هدف چندان مشخص نیست.
به گزارش مهر، در حال حاضر دو کشور افغانستان و پاکستان از جمله کشور‌های حایز اهمیت در مورد بیماری سل محسوب می شوند که به دلیل همسایگی با ایران و ورود مهاجران آن کشورها به ایران، لازم است وزارت امور خارجه و وزارت کشور در مورد ساماندهی مهاجرت تصمیمات جدی اخذ کنند و از آنجا که وضعیت مهاجران از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و محل سکونت مناسب نیست، توجه بیشتری به این موارد لازم است.
متاسفانه بسیاری از پزشکان کشور اطلاع درستی از بیماری سل ندارند و نمی دانند چگونه می توان آن را درمان کرد، اما باید دانست که به دلیل جوان بودن جمعیت ایران، هنوز نیمی از موارد ابتلا به سل در گروه سنی 15 تا 45 سال قرار دارند.