دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 274 نهج البلاغه : غرور، آفت پند پذیری

حکمت 274 نهج البلاغه موضوع "غرور، آفت پند پذیری" را بیان می کند.
No image
حکمت 274 نهج البلاغه : غرور، آفت پند پذیری

متن اصلی حکمت 274 نهج البلاغه

موضوع حکمت 274 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 274 نهج البلاغه

274 وَ قَالَ عليه السلام بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ مِنَ الْغِرَّةِ

موضوع حکمت 274 نهج البلاغه

غرور، آفت پندپذيرى

(اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

274- امام عليه السّلام (در پيروى از پند و اندرز) فرموده است 1- بين شما و بين (شنيدن و پيروى از) موعظه و پند پرده اى از غفلت و بيخبرى مى باشد (كه هر گاه آن پرده را با پيروى نكردن از شهوات دريده در پايان كار انديشه نمودى از پند و اندرز نتيجه مى گيرى).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1223)

ترجمه مرحوم شهیدی

282 [و فرمود:] ميان شما و موعظت پرده اى است از غفلت.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 413)

شرح ابن میثم

266- و قال عليه السّلام:

بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ مِنَ الْغِرَّةِ

المعنى

استعار لفظ الحجاب لما يعرض للنفوس من الهيئات البدنيّة المغفلة عن النظر في العبر و قبول الموعظة و الانتفاع بها.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 387)

ترجمه شرح ابن میثم

266- امام (ع) فرمود:

بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ مِنَ الْغِرَّةِ

ترجمه

«ميان شما و پند و اندرز، پرده اى از غفلت و غرور وجود دارد».

شرح

كلمه: حجاب (پرده) را براى آنچه از هيأتهاى بدنى كه عارض بر نفوس مى گردند و باعث غفلت از نگاه عبرت آميز و پذيرش موعظه و بهره مندى از آن است، استعاره آورده است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 656)

شرح مرحوم مغنیه

282- بينكم و بين الموعظة حجاب من الغرّة.

المعنى

المراد بالغرة هنا الغفلة و النسيان.. و نحن نؤمن باللّه و اليوم الآخر بلا شك و تردد.. و مع هذا ننسى اللّه، و نذهل عن الآخرة و حسابها و عقابها، و تغلبنا العاطفة على ما نظن و لا نغلبها على ما نستيقن، كما قال الإمام في الحكمة 149، و قد بيّن سبحانه السبب الموجب لذلك بقوله: بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ- 21 القيامة و كلمة تحبون تومئ الى ان في طباعنا جواذب الى المنفعة العاجلة و إن صغرت دون الآجلة و إن عظمت.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 387 و 388)

شرح شیخ عباس قمی

96- بينكم و بين الموعظة حجاب من الغرّة.«» اعلم أنّ الدنيا بشهواتها و لذّاتها حجاب بين العبد و بين الموعظة، لأنّ الإنسان يغترّ بالعاجلة، و يتوهّم دوام ما هو فيه، و إذا خطر بباله الموت وعد نفسه رحمة اللّه و عفوه، هذا إذا كان ممّن يعترف بالمعاد، و إلّا فإنّ كثيرا ممّن يظهر القول بالمعاد فهو في الحقيقة غير مستيقن له.

و بالجملة، الإخلاد إلى عفو اللّه و الاتّكال على المغفرة مع الإقامة على المعصية، غرور لا محالة، و الحازم من عمل لما بعد الموت، و لم يمنّ نفسه الأمانيّ الباطلة.

( . شرح حکم نهج البلاغه،  ، ص83و84)

شرح منهاج البراعة خویی

(271) و قال عليه السّلام: بينكم و بين الموعظة حجاب من الغرّة.

المعنى

الغرّة و الغفلة نسيج من الشّهوة و حبّ الدّنيا و اتّباع الهوى و الكسل عن طلب المعالى و غيرها من رذائل الأخلاق، و الغرائز الكامنة في وجود البشر من طبيعته الحيوانيّة، فتغطّى قلبه و تسدّ عين بصيرته فلا يرى الحقيقة و إن علت أصواتها و كثرت دعاتها، و قد تبلغ ضخامة هذا الحجاب إلى خفقان تامّ للقلب فيموت صاحبه و لا يشعر كما قال تعالى في وصف هؤلاء: «إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ- 52- الرّوم».

الترجمة

فرمود: ميان شماها و موعظت پرده ايست از غرور و غفلت چه خوش سروده:

  • بر سيه دل چه سود خواندن وعظ نرود ميخ آهنين بر سنگ

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 371)

شرح لاهیجی

(317) و قال (- ع- ) بينكم و بين الموعظة حجاب من العزّة يعنى و گفت (- ع- ) ميان شما و ميان پند و نصيحت پرده ايست از جهة غافل بودن شما

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 318)

شرح ابن ابی الحدید

288: بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ الْمَوْعِظَةِ حِجَابٌ مِنَ الْغِرَّةِ قد تقدم ذكر الدنيا و غرورها- و أنها بشهواتها و لذاتها حجاب بين العبد و بين الموعظة- لأن الإنسان يغتر بالعاجلة- و يتوهم دوام ما هو فيه- و إذا خطر بباله الموت و الفناء- وعد نفسه رحمة الله تعالى و عفوه- هذا إن كان ممن يعترف بالمعاد- فإن كثيرا ممن يظهر القول بالمعاد- هو في الحقيقة غير مستيقن له- و الإخلاد إلى عفو الله تعالى- و الاتكال على المغفرة مع الإقامة على المعصية- غرور لا محالة و الحازم من عمل لما بعد الموت- و لم يمن نفسه الأماني التي لا حقيقة لها

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 174)

شرح نهج البلاغه منظوم

[273] و قال عليه السّلام:

بينكم و بين الموعظة حجاب من العرّة.

ترجمه

ميان شما و پند و اندرز پرده از غرور و غفلت حائل است (هر كس آن پرده را دريد گوش دلش بگوهرهاى مواعظ انبياء و بزرگان گرانبار گرديد).

نظم

  • شما را در ميان پيكر و دليكى پرده ز كبر افتاده حائل
  • درونها زان سبب از نور دور استكه پنهان از حجابى در غرور است
  • بروى قلب تا اين پرده باقى استدر آن نقش و اثر از پندها نيست
  • كس ار اين پرده غفلت دراندبدل اندرزها را بشنواند
  • بكوشش پند گردد گوهر پند كند جان از مواعظ شاد و خورسند

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 61 و 62)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

اهمیت شعار سلاح هسته‌ای ندادن در اذهان عمومی

در تقابل ایران با اسرائیل و آمریکا، همیشه گزینه حمله اتمی چالش‌برانگیز بوده و هست. عده‌ای می‌گویند: وقتی آمریکا و اسرائیل به عنوان دشمن اصلی ما سلاح اتمی دارند و تجربه نشان‌داده، اگر لازم شود هیچ تعارفی در استفاده از آن ندارند، پس ما هم باید سلاح اتمی داشته باشیم.
باغ خسروشاهی

باغ خسروشاهی

کی از شبهاتی که در سال‌های اخیر سبب تحریف امام در ذهن نسل جوان شده است این ادعا است که برخی می‌گویند امام در باغ‌های بزرگ و مجلل اطراف جماران زندگی می‌کردند و بااین‌وجود در رسانه‌ها به مردم یک‌خانه کوچک و ساده به‌عنوان محیط زندگی ایشان نمایش داده می‌شد
دوگانه نهضت و نظام

دوگانه نهضت و نظام

برخی دوگانه‌ها را ابتدا درک نمی‌کنیم ولی به مرور که مشغول کاری علمی می‌شویم یا طرحی عملی را به پیش می‌بریم متوجه آن می‌شویم و بعد بر سر آن دو راهی به انتخابی خاص دست می‌زنیم.
چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

شهید سلیمانی بی‌شک در زمره شخصیت‌هایی است که جامعه ایرانی بشدت از وی متأثر خواهد بود. احتمالاً در طول تاریخ هیچ بدرقه‌ای به میزان تشییع پیکر او شکوهمند نبوده است.
آب و برق مجانی می‌شود!

آب و برق مجانی می‌شود!

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

چرا ظهور حاج قاسم، خارج از نظم جمهوری اسلامی امکان تاریخی ندارد؟

شهید سلیمانی بی‌شک در زمره شخصیت‌هایی است که جامعه ایرانی بشدت از وی متأثر خواهد بود. احتمالاً در طول تاریخ هیچ بدرقه‌ای به میزان تشییع پیکر او شکوهمند نبوده است.
Powered by TayaCMS