نباید از محاسبه نفس غافل بود

نباید هیچ گاه از حساب خود غافل بود. در هر حرکتی گرچه کوچک باشد، اگر باطل را تقویت کردیم به همان اندازه از دین خدا فاصله گرفته‌ایم. خدای سبحان می‌فرماید: «ویل لکل همزه لمزه» قرآن روی حرکت لبهای ما تکیه می‌کند که مبادا به گونه ای حرکت دهیم که کسی را بیازارد و یا تحقیر کند. چنانکه روی حرکت چشم و نحوه دیدن ما نیز حساب می‌کند: «یعلم خائنه الاعین» پس نبایداز محاسبه خود غافل بود. انسان در همان لحظه که باطل را یاری می‌کند از دین خدا غافل است. چون دین خدا با هیچ باطلی سازش ندارد. «قل جاء الحق و ما یبدء الباطل و ما یعید» بگو حق آمد و جا برای هیچ باطلی نیست.‌

شیطان هر کسی را با تکاثر در رشته خاص او فریب می‌دهد. اگر کوثر نصیب انسان شد، به تکاثر تن درنمی دهد و افراد کمی دارای این مقام هستند. انسان شب و روز کار می‌کند؛ یا مشغول آبیاری درخت پر خار و تیغ دار است، یا ریستن پارچه های پرنیانی و ابریشمی. اگر بعد از مرگ رنج می‌برد، برای آن است که عمری زحمت کشیده و درخت خار را آبیاری کرده است. بدزبانی، بددهانی، بدقلمی، آزردن این و آن، همه خار است. گناه و ظلمی که می‌کند مانند آبی است که پای درختهای پر خار خود ریخته است. وقتی به حقیقت پی می‌برد که تمام خارهای این درخت علیه او به کار گرفته می‌شود. بنابراین باید دید آیا گرفتار تکاثریم یا از کوثری، که باطن این عالم است چشیده‌ایم؟