وضو

نویسنده : علامه سید عبدالله شُبّر

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:

آن کس که به هنگام وضو خدای را یاد کند تمام پیکره او پاک می شود و وضو گرفتن پاک کننده گناهان میان دو وضو است . وکسی به هنگام وضو خدا را یاد نکند جز آن قسمتی را که می شوید پاک نمی شود.[1]

به نظر می رسد ، سر این نکته که با یاد کردن خدا ، همه جسم پاک می شود این باشد که یاد کردن خدا ، بیدار شدن قلب است ، وپاک کردن آن از غفلت از یاد خدا می باشد وچون قلب که رأس همه اعضاء بدن است پاک شود ، جمیع اعضاء پاک می شود.

شهید ثانی گوید :

اما طهارت ، پس باید قلبًا واقف به این مسأله باشد که امر به شستن اعضای ظاهر بدن به جهت این است که مردم با آنها برخورد می کنند واز آن مطلع می شوند وآنها ، وسیله انجام امور دنیوی وتیرگهای پست آن می باشند . وطهارت قلب نیز به این جهت است که محل التفات ونظر حقتعالی است .و «خداوند به صورتهای شما نمی نگرد بلکه قلبهای شمارا نگاه می کند » زیرا که قلب ،رئیس واعظم اندام بوده ، دیگر اعضاء را به استخدام خود در می آورد وهم چنین دیگر اعضا در اموری که انسان ار از خدای بزرگ دور می نماید ، مأمور اویند (پس پاکیزگی آن سر اولی است ). واین توضیح روشنگری است آشکار بر این مسآله ، وبیانی کافی است برای آن .

پس بدان !کسی که اعضای بدن را بهنگام اشتغال به بندگی خدای تعالی و روی آوری به او ، و روی گردانی از دنیا پاک وتطهیر نماید ، باید بداند که در حقیقت به پاک کردن خود از دنیا ، بهنگام اشتغال و روی آور ی به خدا امر شده است . در وضو ، امر به شستن صورت ، برای آن است که ، توجه واقبال به سوی خدا متعال بوسیله صورت قلب ،‌و در ظاهر بوسیله صورت است . صورتی که بیشترین عامل ، در برانگیختن بسوی دنیاست ، و بیشترین حواس ظاهری انسان در آن است . پس امر به شستن صورت ،‌برای آن است که هنگامی که بوسیله آن توجه پیدا می کنیم پاک از پلیدیها باشد و از طریق آنها به پاک کردن وجه قلب ، که در مقایسه ، بزرگترین رکن وجود آدمی است ، موفق بشویم . سپس امر به شستن دودست شده است، بخاطر اینکه دست در غالب امور دنیای پست وشهوات طبیعی شرکت دارد . وهم چنین امر به مسح سر شده است ، به این علت که در مسیر قوه تفکر است که آن هم واسطه توجه انسان در بهره گیری از خواسته های طبیعی اوست ، که در اثر آن حواس آدمی به امور دنیوی تمایل می یابد ومانع از توجه به آخرت در زندگانی انسان می شود . وسرانجام امر به مسح پا شده ، برای آنکه انسان بوسیله پا، به خواسته های خویش می رسد ونیازهایش را هم چون دیگر اعضای بدن برمی آورد . حال پس از این اعمال ، ورود به عبادت وتوجه به آن گورا می شود وانسان به سعادت بندگی فائز می گردد.[2]

منبع: بنیادهای اخلاق اسلامی ، علامه سید عبدالله شبر،چاپ دوم سال 1369،‌ناشر/بنیاد فرهنگی امام المهدی (عج)

پی نوشت :
• -[1] محجة البیضاء ، جلد اول ، کیفیة الصلوة ، ص 229
• [2] - اسرار الصلوة ، صفحه 180