19 شهریور 1386, 0:0
درباره زیارت حضرت سیدالشهدا روایات فراوانى وجود دارد(1) و در خصوص زیارت عاشوراى معروف، احادیث متعددى از امام باقر و امام صادق علیهما‌السلام نقل شده است.(2) امام باقر علیه‌السلام این زیارت را به یکى از اصحابش به نام «علقمة بن محمد حضرى» آموزش داده است.
از آن جا که زیارت، نوعى اعلام موضع و مشخص کردن خط فکرى است و آثار سازنده عجیبى دارد، آن چه به عنوان متن زیارتى خوانده مى‌شود، از نظر محتوا و جهت‌دهى، از حساسیتى ویژه برخوردار است. به همین جهت، ائمه علیهم‌السلام با آموختن نحوه زیارت به یاران خود، به این عمل سازنده جهت و غناى بیشترى بخشیده‌اند؛ به گونه‌اى که زیارت‌نامه‌هاى رسیده از معصومان علیهم‌السلام - مانند زیارت جامعه کبیره، عاشورا، آل یاسین و ناحیه مقدسه - گنجینه‌اى از تعالیم و آموزش‌هاى عالى آنان است.
زیارت عاشورا - که از تعالیم امام باقر علیه‌السلام است - به سبب آثار سازنده فردى و اجتماعى و بیان مواضع فکرى و عقیدتى شیعه و نشانه گرفتن خط انحراف، اهمیت ویژه‌اى دارد. شمارى از دستاوردهاى این زیارت عبارت است از:
این محبت موجب مى‌شود که زائر، آن بزرگان را الگوى خویش سازد و در جهت همسویى فکرى و عملى با آنان بکوشد؛ همچنان که در قسمتى از زیارت، از خدا مى‌خواهد که زندگى و مرگش را یک‌سره همانند آنان قرار دهد؛«اللهم اجعل محیاى محیا محمد و آل محمد و مماتى ممات محمد و آل محمد.»
از آن جا که این محبت به خاطر خداوند است - و خاندان عصمت از آن جهت که الهى و منسوب به اویند، محبوب واقع شده‌اند - مایه تقّرب به خداوند است. در قسمتى از این زیارت چنین مى‌خوانیم:«اللهم انى اتقرب الیک بالموالاة لنبیک و آل نبیک.»
تکرار لعن و نفرین بر ستمگران در این زیارت، موجب پیدایش روحیه ظلم‌ستیزى در زائر مى‌شود. او با اعلام برائت و نفرت از ستمگران و ابراز محبت به پیروان حق و دوستان خاندان عصمت، پایه‌هاى ایمان دینى خود را مستحکم مى‌کند. مگر ایمان چیزى جز حب و بغض در راه خداست؛ «هل الایمان الاّ الحب و البغض»؟ مومن واقعى در برابر ستم، بى‌موضع نیست؛ از ستمگر، نفرت و انزجار آشکارى دارد و با مظلوم و جبهه حق، اعلام همراهى مى‌کند؛«یا ابا عبدالله! انى سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم.»
در این زیارت، ریشه‌هاى ظلم هدف قرار مى‌گیرد؛ «فلعن الله امةً اسّست اساس الظلم و الجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التى رتّبکم الله فیها.» ستمى که در عاشورا تحقق یافت، در قلب تاریخ ستم، ریشه دارد. این ظلم، یک حلقه از حلقه‌هاى ستمى است که با انحراف مسیر اصیل خلافت آغاز شد.
در این زیارت آمده است: «فاسئل الله الذى اکرمنى بمعرفتکم و معرفة اولیائکم و رزقنى البرائة من اعدائکم، ان یجعلنى معکم فى الدنیا و الآخرة و ان یثبّت لى عندکم قدم صدق فى الدنیا و الاخرة.» زائر پس از آن که به حق معرفت پیدا کرد و ستم و ستمگر را شناخت و از آنان دورى جست، با ثبات قدم در مکتب خاندان عصمت و پیروى عملى از آنان، خود را در مسیر سعادت دنیا و آخرت قرار مى‌دهد؛ یعنى، اسوه‌ها و الگوهاى هدایت را - که از سوى خداوند منصوب شده‌اند - سرمشق خود قرار مى‌دهد و همگامى با آنان را مى‌طلبد.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان