تجسم و تمثل گناه

مؤمن آل فرعون به فرعونيان مي فرمايد: وَ تَدْعُونَني‌ إِلَي النَّار؛ شما مرا به آتش دعوت می‌کنيد. (غافر، آيه 41)

    از نظر مؤمن، دعوت فرعوني دعوت به آتش است و اينها همان کساني هستند که خداوند درباره آنان مي فرمايد: وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً يدْعُونَ إِلَي النَّار؛ و آنان را اماماني قرار داديم که به آتش دعوت مي کنند.

    اگر کسي از باطن گناه خبر داشت مي دانست که گناه، آتش است؛ چنانکه خداوند در آيه 10 سوره نساء مي فرمايد: إِنَّ الَّذينَ ياْكُلُونَ اَمْوالَ الْيتامي‌ ظُلْماً إِنَّما ياْكُلُونَ في‌ بُطُونِهِمْ نارا؛ به راستي کساني که اموال يتيمان را به ستم مي خورند، جز اين نيست که در درونشان آتش مي خورند.

    در آيه 12 سوره حجرات نيز مي فرمايد غيبت کردن، خوردن گوشت برادر مرده است. اين مطلب از باب تشبيه نيست، بلکه بيان حقيقت خارجي است. غزالي در احياء العلوم آورده است که شخصي محضر پيغمبر(ص) مشرف شد غير ماه مبارک رمضان بود گفت دو نفر از اهل خانواده روزه دارند؛ حضرت فرمود: آنها روزه ندارند! آنها گوشت خوردند، چگونه روزه دارند؟! عرض کرد: آنها هيچ چيزي نخوردند! سپس دستور داد تا ظرفي آوردند. در اين هنگام حالتي برايشان پيش آمد که اينان تهوع کردند و گوشت خورده شده را در اين ظرف ريختند. عرض کرد: يا رسول الله! آنان که گوشت نخورده بودند؟! حضرت (ص) فرمود: غيبتي که کردند، همين است! (نگاه کنيد: المحجة البيضاء، الفيض الکاشاني، ج5، ص252، در شرح و تفصيل و تهذيب احياءالعلوم)

    عايشه مي گويد: «زني نزد ما آمد. چون روي خود برگرداند با دست اشاره كردم كه كوتاه قد است. رسول خدا(ص) فرمودند: غيبت اين زن را كردي. »

    در روايت ديگر وارد شده است که از زني در نزد عايشه» نام برده شد، عايشه گفت: او دامن بلند است. پيامبر اکرم ( صلي الله عليه و آله) فرمود: آنچه در دهان داري بينداز. پاره گوشتي از دهان او افتاد. ( معراج السعاده، نراقي، ص 430)

    در روايت است: وقتي آن حضرت (ص) مردم را امر به روزه فرمودند: گفتند: «احدي به اذن من افطار نکند. چون شام داخل شد، يک يک مي آمدند و اذن گرفته افطار مي کردند، تا مردي آمد و عرض کرد: يا رسول الله! دو دختر من روزه گرفته اند و حيا مانع ايشان است که به خدمت تو رسند، اذن بفرما تا افطار کنند. حضرت روي مبارک برگردانيد. آن مرد ثانياً عرض کرد. باز حضرت روي برگردانيد. در مرتبه سوم فرمود: آنها روزه نگرفته اند و چگونه روزه بودند و حال آنکه در همه روز گوشت مردم را به غيبت مي خوردند. برو ايشان را بگو تا قي کنند. آن مرد بازگشت و ايشان را خبر داد. آنها قي کردند و از هر يک تکه خون بسته دفع شد. چون به پيغمبر خبر دادند فرمود: به خدايي که جان محمد در دست اوست که اگر اين در شکم آنها باقي مي ماند آتش جهنم آن را مي خورد.» (محجه البيضاء ج 5، ص252)

    اميرمؤمنان علي(ع) از پيامبر گرامي(ص) نقل مي فرمايد که آن حضرت فرمود: تعطروا بالاستغفار لاتفضحنکم روائح الذنوب؛ با استغفار، خود را معطر و خوشبو کنيد تا بوي متعفن گناهان شما را رسوا نسازد. (وسائل الشيعه، ج 16، ص 70؛ بحارالانوار، ج 6، ص 22؛ امالي، شيخ طوسي، ج 1، ص 382)

    عبدالله بن موسي بن جعفر(ع) گفت: از پدرم امام کاظم(ع) پرسيدم: دو فرشته که مأمور ثبت اعمال نيک و بد انسان هستند، آيا از نيت انسان، هنگام گناه يا کار نيک اطلاع دارند يا نه؟

    امام کاظم(ع) فرمودند: آيا بوي چاه و فاضلاب و بوي خوش، يکسان است؟ گفتم: خير.

    امام فرمود: هنگامي که انسان، نيت کار نيک کند نفسش خوش بو مي شود (و فرشته مأمور آگاهي مي يابد) و اگر کار نيک را انجام داد؛ زبانش، قلم فرشته و آب دهانش مرکب او مي شود و آن را ثبت مي کند و هنگامي که اراده گناه کند، نفسش بدبو مي گردد (و فرشته مأمور، آگاهي مي يابد ) و اگر گناه را انجام داد؛ زبانش قلم و آب دهانش مرکب شده و آن را مي نويسد. (اصول کافي، ج2، ص 429 حديث3، باب مايهم به الحسنه و السيئه)گروهي اندک از عالمان بودند که مي گفتند: بعضي ها که در صدد ايجاد اختلاف هستند، وقتي حرف مي زنند ما مي بينيم که از دهان آنها آتش در مي آيد!البته اين مقام براي همگان نيست بلکه اگر کسي اهل اين معنا باشد، اين حقيقت را درک مي کند و مي بيند (تکاثر، آيات 5 تا 7)

             روزنامه كيهان، شماره 21037 به تاريخ 30/1/94، صفحه 6 (معارف)