نماز
غفیله نمازی است بین نماز مغرب و عشا که فضیلت بسیار دارد و چون از آن ساعت مردم
غفلت دارند، لذا نماز غفیله اش نامیدند و آن دو رکعت است. آمده است، در ساعت غفلت
اگر دو ركعت نماز- هر چند خفیف و مختصر خوانده شود خداوند آن شخص را اهل دار كرامت
(بهشت) قرار مى‌دهد. گفتنى است كه كلمه غفیله از ماده غفلت است و علت این كه این
نماز را غفیله گویند، به خاطر این است كه ساعت غفلت (بین مغرب و عشا) خوانده
مى‌شود زیرا معمولاً در این ساعت شیطان سعى مى‌كند افراد را از یاد خدا و فضیلت وصف‌ناپذیر
نافله غافل نماید.
شاید
یکی از دلایل توصیه به اقامه نماز غفیله و ثواب آن، این است که: حضرت یونس (ع) یک
لحظه غفلت کرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دریا و ماهی پیوند خورد و در
شکم ماهی پس از انابه به درگاه خدای سبحان نجات پیدا کرد و شاید تأکید رسول اکرم
(ص)بر این نماز، به لحاظ غفلت های کوچک و بزرگی باشد که ما هر روز مرتکب می شویم،
تا ما هم از ظلمت های ظاهری و باطنی نجات پیدا کنیم.
بزرگان
گفته‌اند: بالاترین ذکر در بین اذکار، ذکر یونسیه «لااله الا انت سبحانک انی کنت
من الظالمین» است.آیاتى كه در نماز غفیله خوانده مى شود اثر و خواصى دارد كه اهل
بیت(ع) از آن مطلع بودند؛ ازاین رو به ما چنین دستورى داده اند. مثلاً در مورد
ذكر«لااله الاّانت» كه در اول نماز غفیله خوانده مى شود، از پیامبر(ص) نقل شده كه
فرمودند: موجب استجابت دعا مى باشد. قسمتى از ذكر نماز مستحبى كه در ركعت اوّل
خوانده مى‌شود در سوره انبیا، آیه‌هاى 87 و 88 آمده و به ذكر «یونسى» نیز معروف
است و همان دعایى است كه حضرت یونس(ع) موقعى كه در شكم ماهى بود خواند و براى نجات
خود از خدا كمك خواست. ذكر دیگر نماز غفیله كه در ركعت دوم و بعد از سوره حمد مى آید،
در سوره انعام، آیه 59 آمده است كه در این آیه شریف، از اسرار غیب و علم و قدرت
خدا و وسعت دایره حكم و فرمان او سخن به میان آمده است. در روایات شیعه برای نماز
غفیله ثواب و فواید بسیاری بیان شده که ما در این جا به برخی از آنها اشاره می
نماییم.1. نماز بین نماز مغرب و عشاء بسیار فضیلت دارد و آن نماز توبه‌کنندگان است
و در روایت وارد شده که به آن نماز «غفیله» می‌گویند و آن دو رکعت است که در رکعت
اول پس از حمد آیه وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً و در رکعت دوم پس از حمد
آیه وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ مى‌خوانند، و ثواب این نماز نزد خدا از گرفتن
روزه بیشتر است. [دیلمی، حسن، ارشاد القلوب الی الصواب، سلگى نهاوندى، على، ج1، ص
232] 2. امام صادق(ع) از پدرش و او از پدرانش(ع) روایت نموده که پیامبر خدا(ص)
فرمود: در ساعت غفلت نماز نافله بخوانید هر چند که دو رکعت نماز ساده باشد؛ زیرا
آن دو رکعت سراى ارجمندى و بهشت را به دنبال آورد. عرض شد: اى پیامبر خدا! ساعت
غفلت کدام است؟ فرمود: بین مغرب و عشاء (نماز غفیله).[صدوق، ثواب الاعمال و عقاب
الاعمال، حسن‌زاده، صادق، ص 115، ح 1] 3.
هشام بن سالم از امام صادق(ع) نقل می کند که آن حضرت فرمود: هر کس این دو رکعت را
در بین نماز مغرب و عشا بخواند و به این دعا تبرّک جوید و حاجت خود را از حضرت حق
طلب نماید خداوند حاجت او را برآورده نماید و آنچه را خواهد به او کرامت کند». [
بهایی، منهاج النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح، بسطامى، على بن طیفور، ص 309]
کیفیت خواندن نماز غفیله
یکى
از نمازهاى مستحب، نماز غفیله است که بین نماز مغرب و عشا خوانده مى‌شود. این نماز
دو رکعت است که در رکعت اوّل آن، بعد از حمد باید به جاى سوره، این آیه را
بخوانند:
«وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ
أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادى فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ
سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ
مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُوْمِنِینَ».
و
در رکعت دوم بعد از حمد به جاى سوره، این آیه را بخوانند «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ
الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلَّا هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ
ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ إِلَّا یَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ
الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ».و در قنوت آن بگویند:
«اللَّهُمَّ إِنِّی اسْأَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتِى لا یَعْلَمُهَا الَّا
انْتَ انْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تَفْعَلَ بِی کَذا
وَ کَذا» و به جاى کلمه «کذا و کذا» حاجت هاى خود را بگویند و بعد بگویند:
«اللَّهُمَّ انْتَ وَلِىُّ نِعْمَتِى وَ الْقادِرُ عَلَى طَلِبَتِى تَعْلَمُ
حاجَتِى فَأسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ
السَّلامُ لَمَّا قَضَیْتَهَا لِی».[خمینی، روح الله، توضیح المسائل (المحشى)، ج
1، ص 430]
درباره نماز غفیله آمده است: هر كس بین نماز
مغرب و عشا این دو ركعت نماز را بخواند، خداوند آنچه درخواست كند به او عطا
مى‌نماید (وسائل الشیعه، ج 8، ص 121).