اجل

الف) معنای لغوی و اصطلاحی اجل . اجل در اصل به معنی « مدت معین » است و « قضاء اجل » به معنی تعیین مدت و یا به آخر رساندن مدت است،‌ اما بسیار می شود ، که به آخرین فرصت نیز اجل گفته می شود ، مثلاً می گویند : « اجل دین » فرارسیده است یعنی آخرین موقع پرداخت بدهی رسیده است . در اصطلاح به حد پایانی معین شده برای زندگی انسان ، اجل می گویند .
ب) انواع اجل . انسان دو اجل دارد ؛ اجل معلق و اجل مسمی : 1ـ اجل معلق ( اخترامی ـ موقوف ـ مبهم ـ غیر حتمی ) : زمان بندی مشروط و قابل تغییر به واسطة کردار خودمان است ؛ مثل چراغی که نفت دارد ولی آن را در معرض طوفان قرار دهیم . 2ـ اجل مسمی ( طبیعی ـ محتوم ) : زمان بندی بی چون و چرا و غیر قابل تغییر است که اگر آن اجل فرا رسد ،‌ساعتی پس و پیش نمی شود و اگر همة مراقبتها هم به عمل آید ، عمر مانند نفت چراغ تمام می شود . به عبارت دیگر ، اجل معلق ، عمر و مدت غیر حتمی و مرگ زودرس است و اجل مسمی ، عمر و مدت حتمی و مرگ طبیعی می باشد . در مورد انسان ، اگر تمام شرائط برای بقای او جمع گردد و موانع برطرف شود ساختمان و استعداد او ، ایجاب می‌کند که مدتی طولانی ـ هرچند این مدت بالاخره پایان و حدی دارد ـ عمر کند ،‌اما ممکن است بر اثر سوء تغذیه یا مبتلا شدن به اعتیادهای مختلف و یا دست زدن به خودکشی یا ارتکاب گناهان خیلی زودتر از آن مدت بمیرد ؛ مرگ را در صورت اول ،‌اجل حتمی و در صورت دوم ، اجل غیر حتمی می نامند . در تفسیر نور حجه الاسلام قرائتی به نقل از ابن عباس می خوانیم :« خداوند برای انسان دو اجل قرار داده : یکی از تولد تا مرگ ، دیگری ازمرگ تا قیامت . انسان با اعمال خود ، گاهی از یکی می‌کاهد و به زمان دیگری ، می‌افزاید، پس پایان اجل هیچ کس قابل تغییر نیست » .( تفسیر نور ـ حجه الاسلام : قرائتی ـ ص : 220 (
ج) فرق بین اجل مسمی و اجل معلق : در این قسمت ، به اختلافاتی که میان اجل مسمی و اجل معلق است اشاره می کنیم : 1ـ « اجل مسمی » ، مرگ طبیعی ولی « اجل معلق » ، مرگ زودرس است . 2ـ « اجل حتمی » ، در صورتی است که ما به مجموع علل تامه بنگریم و اجل غیر حتمی در صورتی است که تنها مقتضیات را در نظر بگیریم . 3ـ « اجل مسمی » ، قابل تغییر نیست ولی اجل معلق ، قابل تقدیم و تأخیر است . 4ـ « اجل مسمی » ، همان اجل محتومی است که در « ام الکتاب » ثبت شده ، و« اجل غیر مسمی » آن اجلی است که در « لوح محو و اثبات » نوشته شده است . 5ـ هر دو اجل از ناحیه‌ی خدا تعیین می شود ولی «اجل مسمی » به طور مطلق و بدون قید و شرط و « اجل معلق» به عنوان مشروط ومعلق .
د) فائده‌ی فرق گذاشتن میان آن دو . با فرق گذاشتن میان دو اجل ، نشاطی در جامعه‌ی انسانی ایجاد می شود و انسانها به فراهم آوردن شرائط عمر طولانی و رفع موانع آن می کوشند تا به اجل و عمر طویل که نزدیک به 120 سال است برسند .
هـ ) اسباب اجل معلق . اجل معلق ، به خاطر فقدان شرائط حیات ، تغذیه ، هجوم غصه ها و حوادث نفسانی درد آور و اسباب خارجی مانند غرق شدن و آتش سوزی و غیره حاصل می شود . همچنین در روایات ، اعمالی چون صله رحم ، صدقه ، زکات و دعا سبب طول عمر بیان شده و کارهائی چون قطع رحم و ظلم ، سبب کوتاه شدن عمر دانسته شده است . (برگرفته از تفسیر المیزان علامه طباطبائی جلد 10و7)

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند. 30 خرداد 1403, 15:48