27 فروردین 1396, 21:50
یكی از مهمترین معیارهای سخن پاكیزه، استوارگویی و مراعات موازین حق و انصاف است. شخصی كه سخن میگوید باید به گونهای سخن گوید كه از حق و انصاف بیرون نرود و كلامی سنجیده بر زبان آورد. استواری كلام به درستی و بیانگر واقعیت و حق بودن آن است. اگر كسی با استدلال و برهان سخن گوید و كلام و سخن وی بیانگر واقعیت یا حقایق باشد و از گمانهزنی و دروغ به دور باشد كلامی استوار گفته است. بنابراین استواری كلام و سخن را میبایست در حق بودن آن جست وجو كرد و هر كلام باطلی سخن ناپخته و نااستوار است كه میبایست از آن پرهیز كرد.قرآن در آیه 9 سوره نساء از مردمان میخواهد كه تقوای الهی را در پیش گیرند و برای بیان یكی از مصادیق این تقوا به مساله سخن استوار اشاره میكند. در حقیقت از نظر قرآن كسی كه سخنی باطل و دروغ میگوید تقوای الهی ندارد و از خداوند نمیهراسد. از این رو سخن استوار و راستگویی و بیان حق به معنای تقوا داشتن است. اگر كسی بخواهد مصداق انسان متقی را بیابد میبایست به این اصول ریز و درشت توجه داشته باشد كه یكی از آنها رعایت راستگویی در كلام و سخن است. انسان متقی همواره راستگوست و سخنی دروغ و نادرست و زشت به زبان نمیآورد (احزاب آیه 70). قرآن به مردم فرمان میدهد كه فرزندان خویش را از خداوند بترسانند و به آنان بیاموزند تا با راستگویی تقوای الهی را پیشه خویش سازند. آموزش راستگویی و سخن استوار گفتن امری است كه میبایست همگان در حوزه جامعهپذیری بدان توجه داشته باشند. آفاتی كه از دروغگویی در فرد و جامعه پدیدار میگردد آنچنان زیاد است كه خداوند از همگان میخواهد كه نه تنها خود را مدیریت و كنترل كنند و از بیان سخن نادرست و نااستوار بازدارند بلكه فرزندان خویش را این چنین آموزش دهند و نگذارند كه با سخنان سست و دروغ، تقوای الهی را خدشهدار سازند. از نظر قرآن اصول اصلی و اساسی هستی بر عدالت نهاده شده است و امری در آفرینش نیست كه از حوزه عدالت بیرون باشد. از این رو از همگان خواسته شده كه هم به عدالت به عنوان ارزش توجه داشته باشند و هم به عنوان روشی در همه جنبههای زندگی عمل كنند. عدالت هم ابزاری برای دستیابی به تقواست و هم تقوای همان عدالت، رفتار عدالت محور است. انسان میبایست در عقاید و همه امور خویش عدالت را به عنوان ارزش و هم روشی كامل برای دستیابی به كمالات فردی و اجتماعی درنظر داشته باشد. یكی از اموری كه عدالت در آن مهم است و شخص میبایست در آن رعایت عدالت را بنماید مساله سخن گفتن است. از این رو خداوند در آیه 152 سوره انعام از همگان خواسته است كه براساس حق و عدالت سخن گویند.این مساله بهویژه در هنگام بیان شهادت و گواهی و داوری، مهم و اساسی و در مورد خویشان از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد؛ زیرا گرایش طبیعی انسان به خویشان موجب میشود كه حق را نادیده گرفته و از جاده عدالت بیرون رود. براین اساس از همگان خواسته شده كه در مسائل بهویژه مسائل خویشان از راه عدالت دور نشده و سخنی ناروا و نادرست و باطل و دور از عدل و عدالت بر زبان نرانند؛ و اذا قلتم فاعدلوا و لو كان ذاقربی.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان