29 دی 1395, 7:26
مفهوم حسادت، انگيزه ها و راهکارهاي درمان اين بيماري قلبي را توضيح دهيد؟
حسد ناخشنودي از موفقيت کسي و زوال نعمت او را تمنا کردن است.
حسد حد افراطي رفتار کسي دانسته شده که از نيک بختي ديگران رنج مي برد.
بر پايه تعريفي حسد، آرزوي نابودي نعمت هاي ديگران و خواستن آن نعمت ها فقط براي خود است. لکن در تعريفي دقيق تر، حسد آرزوي زوال نعمت هاي ديگران است که چه بسا با تلاش براي نابودي آن همراه باشد.
با توجه به اينکه دانشمندان علم اخلاق براي حسد مراتبي را ذکر کرده اند، به نظر مي رسد، اين تعريف ها به مراتب حسد نيز اشاره دارد.
واژه حسد و مشتقات آن در چهار آيه از قرآن کريم به کار رفته است.
(نساء-54)، (بقره -109)، (نساء، 32)، (فلق -5)
حسادت برادران حضرت يوسف(ع) و نفرت شديد آنان از او، نمونه اي از حسادت در قرآن است. همچنين واژه بغي در برخي از کاربردهاي قرآني، داراي وجه معنايي حسد است. از طرفي احاديث فراواني در نکوهش حسد و بيان انگيزه ها و نشانه هاي آن وجود دارد. بنا بر حديث نبوي حسد از خوي هاي ناپسندي است که هيچ کس از آن در امان نيست (علي بن ماوردي، ادب الدنيا والدين، ج 1، ص 261)
در حديثي ديگر حسد از صفات بسيار زشت و از خطرناک ترين و بزرگ ترين گناهان و نخستين گناهي است که در آسمان ها ابليس و در زمين قابيل مرتکب آن گرديده است. و بر اثر ابتلاي به آن برادرش هابيل را کشت. (همان) همچنين علي (ع) مي فرمايد: «راس الرذائل الحسد» ريشه تمامي رذائل و صفات ناپسند حسادت است. (مستدرک الوسائل، ج 12، ص 21).
و در روايتي ديگر آن حضرت مي فرمايند: «اسوء الناس عيشا الحسود» بدترين مردم از نظر زندگي حسود است (عيون الحکم و المواعظ، ص 191)
غزالي انگيزه هاي حسد را هفت چيز برشمرده است: 1- دشمني و کينه توزي 2- به خود نازيدن 3- غرور و تکبر 4- اظهار شگفتي از داشته هاي ديگران 5- ترس از دست دادن داشتههای خود 6- عشق به رياست 7- خباثت نفس
او به نکته ديگري نيز توجه داده است و آن اينکه حسد اساساً ريشه در قلب و بنابراين صفت قلب است. اين صفت قلبي گاه در زبان و يا رفتار بروز مي کند که در اين صورت انسان مرتکب گناه (مظلمه) شده و بايد از کار خود حلاليت بطلبد.
اما گاه حسادت در همان مرحله قلب باقي مي ماند، در اين صورت انسان فقط مرتکب گناهي بين خود و خدا شده است. اين در حالي است که اگر اين حسدورزي قلبي را به راستي ناروا بداند و خود را در دل نکوهش کند، وظيفه مقابله با حسد را نيز بجا آورده است؛ (محمدبن غزالي، احياء العلوم الدين، ج 3، ص 204)
حسد در صورتي که در گفتار يا کردار بروز کند، گناه کبيره به شما رفته و حرام است و صرف خطور آن در قلب بدون ترتيب اثري بر آن حرام نمي باشد.
روزنامه كيهان، شماره 21148 به تاريخ 12/6/94، صفحه 6 (معارف)
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان