چگونه تحمل سختی‌ها آسان شود؟

عارف، عالم را محضر خدا مي‌داند و او را شاهد، حاضر و ناظر بر جميع امور. اين اعتقاد نه تنها مانع صدور گناه و خلاف از او مي‌شود بلكه سبب آسان شدن تحمّل مصائب نيز مي‌گردد.

 مردي خدمت امام حسين (عليه السلام) آمد و گفت: مي‌خواهم گناه نكنم ولي نمي‌توانم. موعظه‌اي كن (تا مانع صدور گناه از من شود) .

 امام (عليه السلام) فرمود: پنج كار را بكن و آن گاه هر چه خواستي گناه كن (وگرنه دست از گناه بكش):

1 ـ روزي خدا را نخور و هر چه خواستي گناه كن.

2 ـ از ولايت خدا خارج شو و هر چه خواستي گناه كن.

3 ـ جايي پيدا كن كه خدا تو را نبيند و هر چه خواستي گناه كن.

 4ـ آن گاه كه ملك الموت براي قبض روح تو مي‌آيد اگر توانايي دفع او را داري و مي‌تواني از دست وي نجات پيدا كني، هر چه مي‌خواهي گناه كن.

 5 ـ وقتي مأمور جهنم خواست تو را وارد جهنم كند اگر مي‌تواني داخل نشو و هر چه مي‌خواهي گناه كن.

 ريشهٴ قرآني حديث ذكر شده را مي‌توان از لابه‌لاي آيات نوراني قرآن كريم مشخص كرد. قرآن كريم نيز از همين عامل به عنوان يكي از اهرم‌هاي تربيتي استفاده كرده است: وقُلِ اعْملُواْ فسيرى‌الله عملكُمْ ورسُولُهُ والْمُوْمِنُون وستُردُّون إِلى عالِمِ الْغيبِ والشّهادةِ فينبِّئُكُم بِما كُنتُمْ تعْملُون)؛ و بگو [هر كارى مى‌ خواهيد] بكنيد كه به زودى خدا و پيامبر او و مومنان در كردار شما خواهند نگريست و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده مى‌ شويد پس ما را به آنچه انجام مى ‌داديد آگاه خواهد كرد. (سوره توبه/105) بنابر اين آيه علاوه بر خداوند پيامبر و مومنان كه در روايات از مومنان ائمه معصومين ياد شده است، همگي بر همه اعمال ما نظاره‌گر هستند. درباره اين آيه شريفه، روايات بسياري نقل شده و شايد به حد تواتر برسد كه علاوه بر خداوند متعال، پيامبر اكرم صلي‌الله عليه و‌آله و سلم و امامان عليهم السلام از اعمال همة امت آگاه مي‌شوند. (تفسير نمونه، ج8، ص125) در باب «عرضه اعمال» كتاب اصول كافي روايات متعددي در ذيل همين آيه شريفه ذكر شده است كه مراد از «مومنون»، ائمه اطهار عليهم السلام هستند، از جمله اين روايت: شخصي خدمت امام رضا عليه السلام آمد و عرض كرد: براي من و خانواده‌ام دعا كنيد. امام عليه السلام فرمودند: «مگر دعا نمي‌كنم؛ واللهِ إنّ أعمالكم لتعرضُ علي في كلِّ يوم و ليلة؛ به خدا سوگند، اعمال شما هر شب و روز بر من عرضه مي‌شود. » راوي مي‌گويد: اين سخن بر من گران آمد، امام عليه السلام متوجه شد و به من فرمود: «أما تقرأُ كتاب‌الله عزّوجلّ: (و قُل اعْملُوا فسيري‌الله عملكمْ و رسُولُهُ و الْمُوْمِنُون)، و هُو واللهِ علي بن أبيطالِب؛ (كافي، ج، ص171) آيا كتاب خداوند عزوجل را نمي‌خواني كه مي‌فرمايد‌: عمل كنيد خدا و پيامبرش و مومنان، عمل شما را مي‌‌بينند. به خدا سوگند! منظور از مومنان علي بن ابيطالب (و امامان ديگر از فرزندان او) هستند. » امام علي عليه السلام هم مي‌فرمايد: «ليس يغيبُ عنّا مُومنٌ في شرقِ الأرضِ و لا في غربِها؛ (الزام الناصب، ص6، روزگار رهايي، ص648) هيچ مومني در شرق و غرب زمين از ما غايب نيست. »آيا كتاب خداوند عزوجل را نمي‌خواني كه مي‌فرمايد‌: عمل كنيد خدا و پيامبرش و مومنان، عمل شما را مي‌‌بينند. به خدا سوگند! منظور از مومنان علي بن ابيطالب (و امامان ديگر از فرزندان او) هستند»امام صادق عليه السلام هم مي‌فرمايد: «إنّ الدُّنيا لتمثّل لِلإمامِ مِثل فلقةِ الجوز فلايعزُبُ عنهُ شيءٌ...؛ (شيخ مفيد، اختصاص، ص217) دنيا (آسمان و زمين) نزد امام چون پاره گردويي حاضر و نمايان است و چيزي از او پوشيده نيست.> امام صادق (عليه‌السلام) فرمود: منظور از مومنان در اين آيه ما هستيم؛ إيانا عني (تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 263، ذيل آيه؛ بحار، ج 23، ص 353، باب عرض الأعمال عليهم)، المومنون هم الأئمة (همان)؛ مومنان، همان ائمه هستند. بنابراين، همه كارهاي ما در مشهد و محضر آنان است، نه تنها اعمال ما را مي‌بينند و از آن خوشحال يا ناراحت مي‌شوند، بلكه در قيامت، مطابق آنچه ديده‌اند شهادت مي‌دهند. امام صادق (عليه‌السلام) فرمود: چرا رسول خدا (صلي‌الله عليه و‌آله و سلم) را ناراحت مي‌كنيد؟ گفتند: چگونه ناراحتش مي‌كنيم؟ فرمود: مگر نمي‌‌دانيد كه اعمال شما بر او عرضه مي‌شود و اگر معصيت خدا را در آن ببيند موجب ناراحتي او مي‌شود؟ آنگاه سفارش كرد: تلاش كنيد رسول اكرم (صلي‌الله عليه و‌آله و سلم) را خوشحال كنيد و موجبات ناراحتي او را فراهم نكنيد. (بحار، ج 23، ص 349؛ نور الثقلين، ج2، ص263) .