30 اردیبهشت 1395, 12:8
آرامش و دلهره، نقش بسیار مهمى در سلامت و بیمارى فرد و جامعه و سعادت و بدبختى انسان‌ها دارد، و چیزى نیست كه بتوان از آن به آسانى گذشت. تاریخ بشر پر است از صحنه‌هاى غم‌انگیزى كه انسان براى تحصیل آرامش به هر چیز دست انداخته و در هر وادى گام نهاده است. ولى قرآن با یك جمله كوتاه و پر مغز، مطمئن‌ترین و نزدیك‌ترین راه را نشان داده و مى‌گوید: بدانید كه یاد خدا آرام بخش دلهاست!
احتمال زوال نعمت‌ها، گرفتارى در چنگال دشمن، ضعف و بیمارى و ناتوانى و درماندگى، و احتیاج و ... آدمى را رنج مى‌دهد، اما ایمان به خداوند قادر متعال، خداوند رحیم و مهربان، مى‌تواند این گونه نگرانی‌ها را از میان ببرد و به او آرامش دهد كه تو در برابر حوادث آینده درمانده نیستى، خدایى دارى توانا، قادر و مهربان.
از كوتاهی‌ها و لغزش‌ها گاه ذهن آدمی را به خود مشغول می‌سازد، اما توجه به اینكه خداوند، غفار، توبه‌پذیر و رحیم و غفور است، به او آرامش مى‌دهد، به او مى‌گوید: عذر تقصیر به پیشگاهش بر، از گذشته عذرخواهى كن و در مقام جبران برآى، كه او بخشنده است و جبران كردن ممكن.
3 ـ ضعف و ناتوانى انسان در برابر عوامل طبیعى
و دشمنان سبب نگرانی انسان خواهند بود. اما هنگامى كه به یاد خدا مى‌افتد و متكى به قدرت و رحمت او مى‌شود، قدرتى كه برترین قدرت‌هاست و هیچ چیز در برابر آن یاراى مقاومت ندارد، قلبش آرام مى‌گیرد، با خود مى‌گوید آرى من تنها نیستم، من در سایه خدا، بى‌نهایت قدرت دارم.
ولى كسى كه به خدا ایمان دارد، و مسیر تكاملى زندگى را به عنوان یك هدف بزرگ پذیرفته است، و تمام برنامه‌ها و حوادث زندگى را در همین خط مى‌بیند، نه از زندگى احساس پوچى مى‌كند، و نه همچون افراد بى‌هدف و مردد، سرگردان و مضطرب است.
كه بسیارى از مردم در زندگى خود از آن رنج مى‌برند، ولى چگونه مى‌توان انكار كرد كه توجه به خدا و لطف بى‌پایان او و دستور به حسن ظن كه وظیفه هر فرد با ایمانى است این حالت رنج‌آور را از بین مى‌برد و آرامش و اطمینان جاى آن را مى‌گیرد.
یكى از بزرگترین عوامل اضطراب و نگرانى انسان‌ها بوده و هست. ایمان به خدا و توجه به آزادگى مؤمن كه همیشه با زهد و پارسایى سازنده و عدم اسارت در چنگال زرق و برق زندگى مادى همراه است به همه این اضطراب‌ها پایان مى‌دهد. بعضى از مفسران ایرادى مطرح كرده‌اند كه از یك طرف در آیه فوق مى‌خوانیم یاد خدا مایه آرامش دلهاست، و از طرفى دیگر در آیه 2 سوره انفال مى‌خوانیم مؤمنان كسانى هستند كه وقتى نام خدا برده مى‌شود قلبشان ترسان مى‌گردد؛ آیا این دو با هم منافات ندارند؟!پاسخ این است كه منظور از آرامش ، همان آرامش در برابر عوامل مادى است كه غالب مردم را نگران مى‌سازد، ولى مسلماً افراد با ایمان در برابر مسئولیت‌هاى خویش نمى‌توانند نگران نباشند، و به تعبیر دیگر آنچه در آنها وجود ندارد نگرانی‌هاى ویرانگر است، اما نگرانى سازنده كه انسان را به انجام وظیفه در برابر خدا و خلق و فعالیت‌هاى مثبت زندگى وا مى‌دارد در وجود آنها هست و باید هم باشد، و منظور از خوف از خدا نیز همین است.
ذكر خدا چیست؟
ذكری كه مایه آرامش دلهاست تنها این نیست كه نام او را بر زبان آورده و مكرر تسبیح و تهلیل و تكبیر گوییم، بلكه منظور آن است كه با تمام قلب متوجه او و عظمتش و علم و آگاهیش و حاضر و ناظر بودنش گردیم، و این توجه مبدأ حركت و فعالیت در وجود انسان به سوى جهاد و تلاش و نیكی‌ها می‌گردد و میان او و گناه سد مستحكمى ایجاد می‌كند.از وصایایى كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) به حضرت على (علیه السلام) فرمود این بود: «اى على سه كار است كه این امت طاقت آن را ندارند (و از همه كس ساخته نیست) مواسات با برادران دینى در مال، و حق مردم را از خویشتن دادن، و یاد خدا در هر حال، ولى یاد خدا (تنها) سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الا اللَّه و اللَّه اكبر نیست، بلكه یاد خدا آن است كه هنگامى كه انسان در برابر حرامى قرار مى‌گیرد از خدا بترسد و آن را ترك گوید.» (سفینة البحار، ج 1، ص 484).در حدیث دیگرى مى‌خوانیم حضرت على (علیه السلام) فرمود: «ذكر دو گونه است: یاد خدا كردن هنگام مصیبت (و شكیبایى و استقامت ورزیدن) و از آن برتر آن است كه خدا را در برابر محرمات یاد كند و میان او و حرام سدى ایجاد نماید». (سفینة البحار، ج 1، ص 484).
نتیجه
اگر انسان با تمامی وجود به خدا ایمان داشته باشد و از ته دل او را بخواند چنان اطمینانی وجودش را فرامی‌گیرد که از هیچ چیز نمی‌ترسد و هیچ سدی مانع پیشرفتش نخواهد شد. چنین انسانی به آرامش حقیقی می‌رسد و از لحظه لحظه‌های زندگی بهره می‌برد.
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان