در گفتار و سخنان پیشوایان اسلام سفارش و تاکید زیادی نسبت به کسب روزی حلال و مشروع شده است، و از آنجا که روزی حلال تاثیر فوق العادهای در تربیت صحیح افراد جامعه دارد، هر فردی موظف است که در مورد درآمد و کسب رزق و روزی خودش دقت و حساسیت لازم را به عمل آورد تا تامین مخارج زندگیاش از طریق حلال باشد. در بیان اهمیت این بحث همین سخن امام حسین(ع) کافی است که در روز عاشورا به دشمنانش که غالباً برای دعوت از حضرت نامه نوشته بودند و امام حسین(ع) را خوب میشناختند و به رغم این شناخت حاضر به پذیرش حق نبودند میفرماید:
«دلهای شما از حرام پر شده است»
در این زمینه روایات زیادی وجود دارد که به برخی از اهم آنها اشاره میکنیم: علی(ع) میفرماید:
«از کی المکاسب الحلال»
پاکیزه ترین کسب ها، کسب حلال است. (غررالحکم، ج2، ص1263)
همچنین در دعایی که آن حضرت از خداوند درخواست روزی حلال نموده و میفرماید:
«...واکفنی بالحلال عن الحرام، و بالطیب عن الخبیث»
و مرا به وسیله روزی حلال، از حرام بازدار، و همچنین به وسیله روزیهای پاکیزه از ناپاکیها بازدار. (نهج السعاده، باب الدعاء، ص224)
در این احادیث حضرت درآمد حلال را به عنوان پاکیزهترین کسبها معرفی نموده و بدین طریق افراد جامعه را نسبت به این امر مقدس تشویق مینماید. به گونهای که حتی در بیانی دیگر شرط قبولی و پذیرش انفاق را، به دست آوردن مال حلال و انفاق از آن میداند
«... اصل الامورفی الانفاق، طلب الحلال لماینفق»
از شرایط مهم و اساسی پذیرش انفاق، به دست آوردن مال حلال جهت انفاق است. (الحیاه ، ج6، ص43) علی(ع)
در روایتی دیگر از قول پیامبر اعظم(ص) میفرماید:
هرگاه برای یکی از شما مشکلی پیش آمد و سختی زندگی بر شما روی آورد پس لازم است که از خانه بیرون رفته و روزی حلال به دست آورد و خود و خانوادهاش را به ناراحتی نیندازد. (جامع احادیث الشیعه، ج22، ص87)
در تعبیری دیگر آن حضرت طالب رزق حلال را به مثابه مجاهد در راه خدا تعبیر فرمودهاند
«الشاخص فی طلب الرزق کالمجاهد فی سبیل الله»
تلاش برای کسب روزی حلال به منزله جهاد در راه خدا است. (همان، 418)
در روایتی دیگر علی(ع) از قول پیامبر اعظم(ص) شرط قبولی و استجابت دعا را کسب روزی حلال و پاک توصیف کرده و چنین میفرماید:
«من سره ان یستجاب دعوته فلیطب مکسبه»
رسول خدا(ص) فرمود:
هر کس میخواهد دعای او مستجاب شود، باید کسب و درآمد خود را پاک و حلال گرداند. (مستدرک الوسایل، ج2، ص418)
آن حضرت در تعبیری دیگر سختی و شدت کسب روزی حلال را از شمشیر زدن یک انسان مومن بیشتر توصیف نموده و میفرماید:
«... ضربه السیف علی المومن اهون من الدرهم من حله»...
شمشیرزدن انسان مومن، آسانتر است از به دست آوردن یک درهم از راه حلال. (الحیاه ، ج5، ص483)
همچنین علی(ع) از قول پیامبرگرامی(ص) میفرماید:
پیامبر(ص) در شب معراج از خداوند سوال نمود که پروردگارا! چه آرزویی برتر است؟ خداوند جواب داد: ای احمد عبادت ده جزء است که نه جزء آن بدست آوردن روزی حلال است. پس اگر غذای تو پاکیزه و حلال باشد تو در حفظ و حمایت من خواهی بود. (جامع احادیث الشیعه، ج22، ص811)
و بالاخره سخن نهایی این است که مال حرام، عاقبت به خیری را برای صاحب آن به ارمغان نمیآورد و در مسیر غیرحق و نامشروع مصرف خواهد شد.
امام علی(ع) در این رابطه میفرماید:
«من اکتسب مالافی غیرحله یصرفه فی غیر حقه»
هر کس مال و ثروتی را از راه غیرحلال کسب کند، در غیر حق آن مصرف خواهد کرد. (همان، ص681)