پرسش:
امام علي(ع) چگونه در محل خانه خدا به دنيا
آمد، لطفا دلايل و مستندات آن را بيان کنيد؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به اين سؤال به دو محور
جريان ولادت اميرمومنان علي(ع) و جريان ولادت آن حضرت در منابع اهل سنت اشاره شد،
اينک در بخش پاياني دنباله مطلب را پي مي گيريم.
ج.
جلوه ای از اسرار ولادت حضرت در کعبه
اما اسرار اين قضيه که چرا حضرت اميرمؤمنان(ع)
در خانه خدا به دنيا آمده، در برخي منابع درباره آن مطالبي مطرح شده که در اينجا
به نحو اجمال بيان مي شود:
1. برخي از بزرگان اهل سنت پس از بيان جريان
تولد حضرت علي(ع) در کعبه گفته اند: اين کرامت و بزرگي براي علي(ع) است که در خانه
خدا به دنيا آمده و تجليل براي محل تولد او شمرده مي شود. (همان، ج 6، ص 36 و 37)
2. آلوسي که يکي از بزرگان اهل سنت است بعد
از نقل جريان تولد حضرت در کعبه، تعبير لطيفي دارد که عين عبارت او است: «سبحان من
يضع الاشياء في مواضعها و هو احکم الحاکمين». يعني منزه است خداوندي که هر چيزي را
در اين جايگاهش قرار مي دهد و او بالاترين حکم کنندگان است. (همان)
آلوسي در ادامه گفته است:
گويا علي(ع) نيز خواست تا در مورد خانه کعبه
که موجب اين افتخار براي او شده بود و در دل او متولد گشته بود جبران کند و به
همين جهت بت ها را از روي خانه به زير افکند، زيرا در پاره اي از اخبار آمده که
خانه خدا به درگاه حق تعالي شکايت کرده و گفت: پروردگارا تا چه وقت در اطراف من
اين بت ها را پرستش کنند؛ و خداي تعالي به او وعده داد که آن مکان مقدس را از آب
بت ها تطهير کند. (همان)
3. شيخ صدوق نيز در اين باره گفته است که
حضرت علي(ع) در کعبه به دنيا آمده، بزرگداشتي بود از جانب خداي متعال و اکرامي بود
که نسبت به مقام شامخ و با عظمتش عنايت فرمود (الارشاد، باب 1، ص2، ترجمه سيدهاشم
محلاتي)
4. از صعصعه بن صوحان روايت شده که در واپسين
لحظات زندگي حضرت علي(ع) از حضرتش پرسيد: تو برتري يا حضرت عيسي بن مريم؟ علي(ع)
فرمود: مادر عيسي در بيت‌المقدس بود، هنگامي که وقت ولادت عيسي فرا رسيد، مريم
ندائي شنيد که بيرون شو، اين جا عبادت گاه است نه زايشگاه، اما مادر من فاطمه بنت
اسد، هنگامي که زايمانش نزديک شد در حرم بود، ديوار کعبه شکافته شد و من آنجا
متولد شدم و هيچ کسي داراي چنين فضيلتي نيست نه پيش از من و نه پس از من. (علي از
ولادت تا شهادت سيدکاظم قزويني ص1)
5.
و برخي ديگر گفته اند: ... پيداست که خانه کعبه، درب داشته که از آن وارد شود. اما
اين جا در خانه باز نشد، بلکه ديوار کعبه شکافته شد تا دليلي روشن تر و آشکارتر بر
يک اعجاز باشد و براي اين که بعدها نتوانند جريان را تصادفي و اتفاقي به حساب
بياورند، و جالب اين جاست، با اين که در خلال چندين قرن کعبه تجديد بنا شده است،
هنوز هم اثر آن شکاف روي ديوار خانه وجود دارد و موضع شکاف را با نقره پر کرده اند
و در قسمتي که معروف به مستجار است، اين اثر به طور آشکار ديده مي شود و هميشه
جمعيت انبوهي از حاجي ها به اين قسمت پناه مي برند و مشغول گريه و زاري و نياز به
درگاه خداوند مي شوند و حاجت مي خواهند. (همان)
نتيجه‌گيری
از مجموعه مطالبي که در اين پاسخ اشاره شد،
چند نتيجه به طور يقين مشخص می‌شود:
اولاً: مسئله به دنيا آمدن اميرمؤمنان(ع) در
خانه خدا و کعبه معظمه جزء مسلمات تاريخ است که نه تنها در منابع شيعه بلکه در
منابع معتبر برادران اهل سنت فراوان نقل شده که علامه اميني در الغدير همه آن
منابع را جمع آوري کرده است.
و همچنين نه تنها به گفته علماي شيعه بلکه به
گفته بزرگان اهل سنت جريان تولد امام علي(ع) در ميان خانه خدا (کعبه) با روايات
متواتر (رواياتي که موجب يقين مي شود) ثابت شده است.
ثانياً: گرچه همه اسرار اين قضيه به طور کامل
براي هيچ کسي معلوم نخواهد بود. اما از مجموع سخنان بزرگان شيعه و سني به خوبي
معلوم مي شود که اين مسئله (در کعبه به دنيا آمدن) در واقع يک نوع اعجاز و کرامت
براي حضرت اميرمومنان است و جزء خصايص و نعمت هاي الهي است که به گفته بزرگان سنت
مانند آلوسي وحاکم نيشابوري و ديگران تنها نصيب حضرت امير مومنان شده است و هيچ
کسي نه قبل از علي و نه بعد از آن حضرت در کعبه به دنيا نيامده است.
و جالب تر از همه آنکه آن گونه که در کلام
خود اميرمومنان که قبلابيان شد، حضرت عيسي(ع) با اين که يک پيامبر اولوالعزم بود،
به هنگام تولدش به مادر او دستور داده شد از مسجد بيت المقدس بيرون شود، چون آن جا
عبادتگاه است نه زايشگاه، اما به هنگام تولد امير مومنان(ع)، مادرش فاطمه بنت اسد
به داخل کعبه و عبادتگاه رهنمون شده و از طريق شکافته شدن ديوار کعبه به صورت
اعجازگونه به داخل آن راه داده مي شود.
اما اين که در کعبه تولد و در مسجد شهادت
نصيب آن حضرت مي شود، گوياي مقام و منزلت بسيار بالاي آن حضرت است.
روزنامه
كيهان، شماره 21048 به تاريخ 13/2/94، صفحه 6 (معارف)