یاد خدا

- رُوِی عَنْ عَلی عَلَیهِ‌السَّلام قال: وَ إِنَّ لِلذِّکْرِ لَأَهْلًا أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْیَا بَدَلًا فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَه وَ لَا بَیْعٌ عَنْهُ یَقْطَعُونَ بِهِ أَیَّامَ الْحَیَاه وَ یَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ‌الله فِی أَسْمَاعِ الْغَافِلِینَ[1]؛

همانا برای یاد خداوند مردمانی است که ذکر خدا را به جای دنیا برگزیدند و هیچ تجارتی یا خرید و فروشی، آنها را از یاد خدا باز نمی‌دارد؛ با یاد خدا روزگار می‌گذرانند و بانگ‌هایی را که از کارهای حرام بازدارنده است در گوش‌های غافلان برمی‌آورند.

شرح حدیث: «وَ إِنَّ لِلذِّکْرِ لَأَهْلًا أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْیَا بَدَلًا»؛ از کلمات امیر‌المؤمنین علی‌علیه‌السلام در یکی از خطبه‌های نهج‌البلاغه است که می‌فرماید: برای یاد خداوند کسانی هستند که از نظر درونی، به جای اینکه همواره به فکر دنیا باشند، در همه حال به یاد خدا هستند.

«فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَه وَ لَا بَیْعٌ عَنْهُ»[2]. آیا اینها برای دنیای خود کار نمی‌کنند؟ نه! کاسبی می‌کنند اما کسب، تجارت و بیعشان موجب نمی‌شود که آنها را از یاد خدا بازدارد. کاسبی‌اش را می‌کند ولی در عین حال خدا را یادش نمی‌ر‌ود. «یَقْطَعُونَ بِهِ أَیَّامَ الْحَیَاهِ»؛ تمام روزگار زندگیشان را با همین یاد خدا می‌گذرانند.

«وَ یَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ‌الله فِی أَسْمَاعِ الْغَافِلِینَ»؛ اما نه تنها در بازار در دلشان به یاد خدا هستند، بلکه اگر کسی را هم ‌ببینند که دارد کارِ حرام می‌کند و غافل از خداست، در گوش او بانگ برمی‌آورند که حواست جمع باشد! خدا هست! قیامتی هست! مواظب باش دستت در مال حرام نرود! اینها در گوش‌هایی که غافل از خدا هستند بانگ برمی‌آورند؛ بانگ‌هایی که بازدارنده از کارهای حرام است.