جناح‌های چپ، راست و میانه

حزب الله، شهید رجایی، ‌جناح‌ چپ، جناح راست، جناح میانه، جامعه روحانیت، لیبرال، مهندس بازرگان، حزب الله، مجمع روحانیون مبارز

جناح‌های چپ، راست و میانه در جمهوری اسلامی

اوّلین جناحی که در داخل نظام جمهوری اسلامی شکل گرفت، جناح موسوم به لیبرال به رهبری "مهندس بازرگان" در دولت موقت بود. در مقابل این جناح، جناح «حزب الله» شکل گرفت که شامل نیروهای انقلابی بود. قدرت جناح لیبرال پس از استعفای بازرگان از نخست‌وزیری و سپس عزل "بنی‌صدر" از فرماندهی کل قوا و ریاست جمهوری، باعث تضعیف و سرانجام حذف آن در آن مقطع از صحنۀ سیاسی کشور شد.

با انتخاب شهید محمد علی رجایی به ریاست جمهوری و تشکیل دولت وی توسط دکتر محمد جواد باهنر، جناح حزب الله قوای مجریه، مقننه و قضائیه را در دست گرفت.

اما به مرور دیدگاه‌های مختلفی در مورد اقتصاد، سیاست خارجی، فرهنگ، دخالت دولت در مسائل اقتصادی و... در میان اعضای این جناح به وجود ‌آمد. اختلاف دیدگاه‌ها کم‌کم به شکل جدّی‌تری بروز کرد و سه جناح موسوم به راست، چپ و میانه شکل گرفت.

سرانجام در اواخر سال 1366 ه‍.ش و در آستانۀ انتخابات سومین دورۀ مجلس شورای اسلامی، سه تن از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت، جدا شده و با شرکت افراد دیگری چون محمد خاتمی، محمد حسین رحیمیان، سید محمد موسوی خوئینی‌ها، محمدرضا توسلی، سید علی اکبر محتشمی‌پور، سید هادی خامنه‌ای، رسول منتجب ‌نیا، سید مهدی امام جمارانی، اسدالله بیات، محمد علی انصاری، عبدالواحد موسوی لاری، هادی غفاری، صادق خلخالی و...، «مجمع روحانیون مبارز» را تشکیل دادند.

در فروردین 1367 امام خمینی (ره) در جواب نامه شورای مرکزی مجمع، موافقت ضمنی خود را در مورد تشکیل این گروه جدید اعلام کرد و بدین شکل، در میان روحانیت نیز دو جناح راست و چپ شکل گرفت و بقیۀ گروه‌ها، هر کدام در کنار یکی از آنها قرار گرفتند.